Oanh liệt trong thời chiến, sôi nổi dựng xây trong thời bình

Trong chiến tranh, lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) Quảng Ninh đã để lại tuổi xuân sôi nổi hào hùng của mình nơi cầu đường, chiến trường gian khổ. Trở về đời thường, nhiều cựu TNXP lại ra sức lao động, phát triển kinh tế, tri ân đồng đội.

Cựu TNXP Quảng Ninh trở lại Pò Hèn dâng hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ. Ảnh: Đinh Công Kẻ (CTV).

Tại Quảng Ninh thời kỳ chống Mỹ cứu nước, Chính phủ cho phép thành lập một đội TNXP địa phương lấy phiên hiệu N78, quân số 400 người. Ngày 15/7/1967, Đội TNXP - N78 chính thức được thành lập, nhận nhiệm vụ mở con đường chiến lược dài 80km, từ Tràng Lương (Đông Triều) đến Quảng La (Hoành Bồ) nối với đường 18B đi ra biên giới. Đội N78 đã thể hiện tinh thần yêu nước của tuổi trẻ Quảng Ninh, góp phần làm phong phú truyền thống vẻ vang của lực lượng TNXP.

Từ năm 1979, nhân dân Quảng Ninh vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu. Hàng chục ngàn công nhân ngành Than, học sinh các trường, thanh niên các địa phương luân chuyển ra xây dựng trận địa bảo vệ biên giới. Chính phủ đã huy động khoảng 33.000 lao động từ Hải Phòng và Hải Hưng (Hải Dương và Hưng Yên ngày nay) tăng cường cho Quảng Ninh vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu tại các huyện biên giới. Các đơn vị tự vệ cấp đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn được thành lập tại các cơ quan, xí nghiệp, hầm mỏ, nhà máy, các lâm trường, nông trường quốc doanh.

Trong đó, huyện Hải Ninh (nay là TP Móng Cái) thành lập Trung đoàn tự vệ Lâm trường Xuân khu, Nông trường Hải Hòa, Công ty Xây dựng thủy lợi Quất Đông. Các đơn vị tự vệ được trang bị một số vũ khí bộ binh, pháo binh, súng cối, bố trí đơn vị trực chiến theo chỉ đạo của Đặc khu Quảng Ninh. Ngày 17/2/1979, Trung đoàn tự vệ Lâm trường Xuân khu, Trung đoàn tự vệ Nông trường Hải Hòa, Trung đoàn tự vệ Công ty Xây dựng thủy lợi Quất Đông phối hợp với các lực lượng vũ trang anh dũng chiến đấu đánh trả quân xâm lược, giành thắng lợi rực rỡ.

Lễ cầu siêu những anh hùng liệt sĩ là TNXP hy sinh tại Cầu Cao - Biểu Nghi (phường Minh Thành, TX Quảng Yên).

Năm 2009, Chính phủ đã công nhận trên 4.000 chiến sĩ tự vệ thuộc Trung đoàn tự vệ Lâm trường Xuân khu, Nông trường Hải Hòa, Công ty Xây dựng thủy lợi Quất Đông, Móng Cái là TNXP. Trong đó, có gần 500 người ở lại sinh cơ lập nghiệp tại Quảng Ninh là hội viên Hội Cựu TNXP Quảng Ninh. Như vậy, Quảng Ninh không chỉ có lực lượng TNXP chi viện cho các tuyến lửa mà còn là địa bàn nhận về nhiều chiến sĩ áo xanh mở đường. Quảng Ninh có 2.130 cựu TNXP từ 22 tỉnh, thành phố, thuộc 142 Đội TNXP tập trung trong cả nước, sau khi hoàn thành nhiệm vụ TNXP đã được nhà nước bố trí trở về Vùng mỏ công tác. Nhiều cựu TNXP đã phấn đấu trưởng thành, được giao đảm nhận các chức vụ chủ chốt, nhiều đồng chí được phong tặng chiến sĩ thi đua toàn quốc. Trong đó, cá nhân cựu TNXP Nguyễn Tiến Thụ, nguyên Bí thư Tỉnh Đoàn, được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND.

Về với thời bình, cựu TNXP Quảng Ninh cùng với các cấp thắp sáng ngọn lửa truyền thống, giáo dục đạo lý "uống nước nhớ nguồn" đối với thanh thiếu niên, tri ân đối với gia đình chính sách. Nhiều cựu TNXP tuổi đã cao nhưng vẫn ra sức cống hiến tinh thần, sức lực, góp phần thực hiện chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Toàn tỉnh có 25 gia đình cựu TNXP vươn lên làm giàu chính đáng, bình quân mỗi gia đình thu nhập hàng năm từ 300 triệu đồng trở lên, tạo việc làm cho gần 100 lao động tại địa phương, đóng góp vào Quỹ an sinh xã hội từ 50 triệu đồng/năm trở lên. Nhiều cựu TNXP tích cực tham gia các hoạt động nghĩa tình đồng đội, tặng nhà xây mới và sửa chữa nhà dột nát, tặng sổ tiết kiệm cho đồng đội khó khăn; đóng góp tăng số dư Quỹ Nghĩa tình đồng đội lên đến gần 800 triệu đồng.

Cựu TNXP huyện Hoành Bồ gặp gỡ, động viên đồng đội có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Ông Trần Công Cây, Chủ tịch Hội Cựu TNXP Quảng Ninh, cho biết: “Những hoạt động thiết thực và hiệu quả trong phong trào “Vì nghĩa tình đồng đội” đã góp phần chăm sóc và giúp đỡ những hội viên có hoàn cảnh khó khăn vươn lên ổn định cuộc sống. Thời gian tới, Hội Cựu TNXP tỉnh tiếp tục vận động sự ủng hộ của các cấp, các ngành và cả cộng đồng để giúp đỡ nhiều hội viên có hoàn cảnh khó khăn. Các cấp Hội trên địa bàn tỉnh tiếp tục thực hiện ngày càng tốt hơn công tác nghĩa tình đồng đội, nhằm tri ân những cống hiến của lực lượng TNXP qua các thời kỳ”.

Huỳnh Đăng

[links()]