Lãi suất thấp, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp tăng trở lại

Nhờ sự hỗ trợ từ chính sách lãi suất thấp, nhiều doanh nghiệp đã phục hồi để mở rộng sản xuất kinh doanh.

Chính sách duy trì mặt bằng lãi suất thấp được Ngân hàng Nhà nước đưa ra từ giữa năm 2020 cho tới nay đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có nhu cầu về vốn có thể giảm thiểu chi phí tài chính.

Công ty TPTech quốc tế mới vay thêm vốn để gia tăng sản xuất khi lượng đơn hàng đã tăng trở lại. Không chỉ trong nước, doanh nghiệp còn xuất khẩu được 10% ra nước ngoài.

"Xu hướng các nhà máy đang dịch chuyển dần về Việt Nam, nên sử dụng bảo ôn cách nhiệt nhiều. lượng đơn hàng 2021 cải thiện, quý II kỳ vọng tăng 30%", Tổng Giám đốc Công ty TPTech quốc tế Nguyễn Hữu Khôi cho hay.

Trong khi đó, Công ty TNHH Đầu tư Công nghệ mới Việt Thành từng không có đơn hàng vì dịch bệnh, nhưng nay đã sản xuất đều, được hơn 1 triệu bao bì/tháng. Doanh nghiệp đã tiếp cận gói vay vốn với lãi suất giảm hơn 1%.

 

"Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ như chúng tôi, đây là liều thuốc quan trọng. Trong bối cảnh khó khăn, một phần lãi suất như vậy sẽ giúp doanh nghiệp trang trải được nhiều khoản chi phí", Chủ tịch Công ty TNHH đầu tư Công nghệ mới Việt Thành Nguyễn Xuân Linh cho biết.

Để kích thích vốn vay, nhiều gói vay lãi suất thấp được đưa ra. Điển hình như ngân hàng Vietcombank, chưa hết 5 tháng, nhưng ngân hàng đã hoàn thành mục tiêu tín dụng của 6 tháng, dự kiến có thể cao hơn chỉ tiêu 10,5% của cả năm.

"Chúng tôi tập trung ưu tiêu cho lĩnh vực như: năng lượng tái tạo, dệt may, da giày phục vụ xuất khẩu", Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương (Vietcombank) Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ.

"Gói tín dụng ngắn hạn VNĐ với quy mô 350.000 tỷ đồng. Lãi suất cho vay ở gói này thấp hơn lãi suất cho vay thông thường 1 - 2%/năm. Với gói tín dụng trung dài hạn, quy mô lên đến 65.000 tỷ đồng, lãi suất cho vay tối thiểu là 7%", Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Trần Long cho biết.

Ước tính, từ đầu năm đến nay, đã có hơn 3,5 triệu tỷ đồng vốn cho vay mới với lãi suất thấp hơn so với trước khi có dịch COVID-19.

Tín dụng 6 tháng tăng gấp đôi

Có thể thấy nhu cầu vốn đang tăng cao. Theo Ngân hàng Nhà nước, tín dụng cho toàn nền kinh tế tính đến cuối tháng 6 đã tăng được hơn 5,1%, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020. Nhu cầu về vốn tăng cao như vậy có phải là tín hiệu cho thấy kinh tế hay doanh nghiệp đang dần hồi phục và dòng tiền đang chảy vào những lĩnh vực nào là chủ yếu?

Tín dụng trong 6 tháng qua đối với 2 lĩnh vực nóng nhất hiện nay là bất động sản, ước tăng 6%, và chứng khoán ước tăng 3%. Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước, dư nợ chứng khoán chiếm tỷ trọng nhỏ, chưa tới 0,5%. Còn bất động sản đang có dấu hiệu hạ nhiệt, giảm dần vốn cho vay đầu tư kinh doanh dự án bất động sản, chủ yếu tập trung vào nhu cầu mua, sửa chữa nhà cửa.

Đáng chú ý, 3/5 lĩnh vực sản xuất có tốc độ tăng trưởng cao hơn mức tăng chung, gồm xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Ước đến cuối tháng 6, các lĩnh vực này tăng tương ứng 9 - 6,9% và 14,5%.

Ngoài ra, vốn cho vay nông nghiệp, nông thôn, cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng tăng khoảng 4%. Điều này cũng cho thấy nhiều doanh nghiệp đang bắt đầu phục hồi trở lại sau tác động từ dịch bệnh, cần vốn cho sản xuất kinh doanh.

Gỡ điểm nghẽn về vốn cho phát triển

Nếu nhìn vào thống kê về các lĩnh vực có mức tăng tín dụng khá cao trong 6 tháng đầu năm, thì dòng vốn dành cho phát triển hạ tầng giao thông hầu như không được đề cập. Trong khi đó, dòng vốn từ ngân hàng được coi là huyết mạch của nền kinh tế. Trong khi giao thông là lĩnh vực tạo đà cho phát triển.

Trong thời điểm ngân sách còn hạn chế, việc tiếp thêm nguồn vốn từ các khu vực kinh tế khác cho ngành giao thông sẽ từng bước gỡ nút thắt về vốn cho lĩnh vực này.

Thực tế cho thấy, đến thời điểm hiện tại, khoảng 49 dự án BOT giao thông đã hoàn thành, đi vào khai thác có doanh thu không đạt như phương án tài chính ban đầu. Dư nợ gần 64.700 tỷ đồng có nguy cơ phải cơ cấu nợ, chuyển nhóm nợ, tăng trích lập dự phòng, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh.

Việc gỡ nút thắt về vốn cho các dự án hạ tầng giao thông đã đến lúc không nên thờ ơ lâu hơn. Đặc biệt, khi các điều kiện thực thi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 sẽ từng bước tháo gỡ những bất cập từ các dự án BOT trước đây để đưa dòng tín dụng mới vào giao thông.

Sau nhiều tháng thương thảo, cuối cùng đoạn dự án cao tốc đường bộ Nha Trang - Cam Lâm đã được Bộ Giao thông Vận tải ký hợp đồng với nhà đầu tư. Đây là dự án PPP đầu tiên trên tuyến cao tốc Bắc - Nam với tổng vốn đầu tư hơn 5.500 tỷ đồng. Trong đó, vốn của nhà đầu tư khoảng 500 tỷ đồng. Nguồn vốn Nhà nước tham gia thực hiện dự án khoảng 3.000 tỷ đồng. Phần còn lại do nhà đầu tư huy động.

Theo đại diện Bộ Giao thông Vận tải, dự án này có nhiều điều kiện thuận lợi. Từ việc góp vốn hơn 50% của nhà nước, công tác giải phóng mặt bằng đã cơ bản hoàn thành.

"Cố định đầu vào ban đầu. Do tuyến đường mới nên không bị tác động bên ngoài. Giá, phí được cố định ngay ban đầu", Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (PPP), Bộ Giao thông Vận tải, Lê Kim Thành cho hay.

Tiếp theo đoạn dự án Nha Trang - Cam Lâm, Bộ Giao thông Vận tải sẽ tiến hành triển khai đoạn dự án Diễn Châu - Bãi Vọt và Cam Lâm - Vĩnh Hảo thuộc dự án cao tốc đường bộ Bắc - Nam phía Đông theo hình thức PPP.

"Theo luật PPP, những vấn đề chia sẻ rủi ro, chia sẻ lợi nhuận giữa nhà đầu tư và cơ quan nhà nước có thẩm quyền lần đầu tiên được thực hiện trong dự án này", nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho biết.

"Việc hợp tác công tư như vậy ngay lập tức sẽ giúp nhà nước giảm bớt được nguồn vốn đầu tư công; thứ hai là tạo ra một thị trường cho sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân", Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Vũ Tiến Lộc nhận định.

Trong chiến lực phát triển hạ tầng giao thông, từ nay đến năm 2030, 5.000 km đường cao tốc sẽ tiếp tục hoàn thành và đưa vào khai thác. Theo tính toán sơ bộ, để triển khai, các dự án này cần phải huy động một lượng vốn khoảng 813.000 tỷ đồng, trong đó sẽ có một phần tham gia không nhỏ từ ngoài ngân sách nhà nước.