Làm rõ hành vi vi phạm của bị can Lưu Bình Nhưỡng và Lê Thanh Vân

Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thái Bình vừa ban hành cáo trạng truy tố các bị can Lưu Bình Nhưỡng và Lê Thanh Vân, là cựu đại biểu Quốc hội.

Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thái Bình vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Lưu Bình Nhưỡng (sinh năm 1963, cựu đại biểu Quốc hội, cựu Phó ban Dân nguyện Trung ương) về tội “Cưỡng đoạt tài sản” và tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”; bị can Lê Thanh Vân (sinh năm 1964, cựu đại biểu Quốc hội) và Nguyễn Văn Vương (sinh năm 1976, cựu chuyên viên Vụ Pháp luật, Văn phòng Chủ tịch nước) cùng bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”; bị can Phạm Minh Cường (sinh năm 1986, thường gọi là Cường "quắt"); Vũ Đăng Phương (sinh năm 1982) bị truy tố tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2023 các bị can trên đã có hành vi cưỡng đoạt tài sản, lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi, xảy ra tại các tỉnh, thành phố gồm: Thái Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng và Hà Nội.

Cưỡng đoạt tài sản của chi nhánh Công ty Sao Đỏ

Tháng 10/2016, UBND tỉnh Thái Bình đã cấp phép cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên kinh doanh khai thác vật liệu xây dựng Sao Đỏ (gọi tắt là Công ty Sao Đỏ) khai thác cát tại mỏ cát vùng biển xã Thụy Trường, thời hạn khai thác 7 năm (từ năm 2016 đến năm 2023). Để khai thác mỏ cát, Công ty Sao Đỏ đã thành lập chi nhánh Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên kinh doanh khai thác vật liệu xây dựng Sao Đỏ (gọi tắt là Chi nhánh Công ty Sao Đỏ), có tổ chức bộ máy và trụ sở tại huyện Thái Thụy.

Năm 2016, Vũ Đăng Phương (họ hàng của gia đình Cường) và một số người khác tự ý lấn chiếm, cắm cọc và khai thác quản lý trái phép 180 ha bãi triều, phần lớn diện tích bãi triều này trùng với mỏ cát của Chi nhánh Công ty Sao Đỏ được cấp phép khai thác.

Khi được biết trong số diện tích 180 ha trên có 45 ha ở phần ngoài của bãi triều giáp cửa sông Hóa, là lối đi duy nhất để tàu thuyền của các công ty đi vào mỏ khai thác và vận chuyển cát, Phạm Minh Cường bảo Phương yêu cầu những người chung bãi triều, chia cho Phương phần ngoài giáp cửa sông và Cường mua lại của Phương 45 ha trên. Sau đó, Cường cùng Phương cắm cọc, vây phần diện tích bãi triều trái phép và khẳng định khu vực này thuộc quyền quản lý của Cường. Mục đích để ép buộc Chi nhánh công ty Sao Đỏ phải trả tiền theo khối lượng cát khai thác, nếu không đồng ý Cường sẽ gây cản trở, không cho các tàu của Công ty đi vào khu vực mỏ để khai thác, vận chuyển cát đi qua.

Để thuận lợi cho việc đi ra, đi vào khu khai thác, đại diện Chi nhánh Công ty Sao Đỏ đã gặp Cường thoả thuận sẽ hỗ trợ tiền một lần để Cường trả mặt bằng cho Công ty đi vào khai thác. Nhưng Cường không đồng ý và yêu cầu phải trả cho Cường 1.500 đồng/m3 cát mà công ty khai thác được (tương đương 1.050.000 đồng/1 tàu khai thác cát). Để được vào khai thác, Công ty buộc phải chấp nhận theo yêu cầu của Cường.

Tháng 6/2020, nhóm Cường, Phương đã đến Chi nhánh Công ty Sao Đỏ ký hợp đồng làm bảo vệ cho Công ty, trong đó trách nhiệm của Cường là làm bảo vệ cho Chi nhánh Công ty, còn Công ty phải trả công cho Cường mức tiền 1 tàu khai thác 700 m3 là 1.050.000 đồng. Thực tế ký thỏa thuận trên chỉ là thủ đoạn để Cường và đồng phạm che giấu hành vi cưỡng đoạt tài sản.

Quá trình đi lại khai thác, các tàu chở cát của Chi nhánh Công ty Sao Đỏ đã va chạm làm đổ cọc, vây tại vị trí bãi triều được xác lập trái phép nằm trên địa phận biển của thành phố Hải Phòng do Trần Văn Dũng (sinh năm 1982, trú tại thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, tên thường gọi là Dũng "Chiến”) quản lý, dẫn đến nhóm của Cường, Phương nhiều lần xô xát, đánh nhau với nhóm của Dũng. Nhận thấy tình hình không an toàn, từ tháng 1/2021 Chi nhánh Công ty Sao Đỏ tạm dừng việc khai thác cát và không trả tiền cho Cường.

Do bị thất thu nên Cường nảy sinh ý định nhờ bị can Lưu Bình Nhưỡng (thời điểm đó là đại biểu Quốc hội khóa XIV, Phó trưởng Ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội) giúp. Trong tháng 5 và tháng 6 năm 2021, Cường, Phương nhiều lần đến nhà ở của bị can Lưu Bình Nhưỡng (phường Xuân La, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội) và nhà thờ của bị can Nhưỡng (thôn Hà Lý, xã Hùng Dũng, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) gặp và nhờ bị can Nhưỡng can thiệp với lãnh đạo Công an tỉnh Thái Bình tạo điều kiện cho Cường.

Để bị can Nhưỡng can thiệp giúp, Cường rủ vợ chồng bị can Nhưỡng đầu tư mua bãi triều cắm, lập trái phép; Cường và Phương đã 2 lần đưa bị can Nhưỡng cùng một số người bạn của bị can Nhưỡng, trong đó có bị can Lê Thanh Vân (thời điểm đó là đại biểu Quốc hội khóa XIV) đi ra biển chơi, khảo sát tại các bãi triều và các mỏ cát. Cường giới thiệu cho bị can Nhưỡng biết khu vực bãi triều trái phép của Cường, trong đó có cả bãi triều lấn chiếm trái phép chồng lấn trên mỏ cát đang sử dụng để thu tiền của Chi nhánh Công ty Sao Đỏ.

Cuối tháng 7/2021, vợ chồng bị can Nhưỡng đồng ý mua 30 ha bãi triều cắm trái phép, là diện tích nằm trong 100 ha bãi triều của Cường tự cắm trái phép, lấn chiếm từ trước. Tháng 9/2021, Cường tiếp tục gọi điện, nhắn tin nhờ bị can Nhưỡng can thiệp giúp việc bị nhóm Dũng "Chiến” cản trở trong việc làm ăn ngoài biển. Bị can Nhưỡng đã gọi điện cho lãnh đạo Công an tỉnh Thái Bình nhờ giải quyết, xử lý giúp nhóm Dũng "Chiến” và nói Cường là cháu nhằm tạo điều kiện cho bị can Cường. Bị can Nhưỡng đã ghi âm toàn bộ nội dung cuộc gọi, rồi gửi cho Cường.

Để gây thanh thế, tạo thuận lợi cho bị can Cường làm ăn, bị can Nhưỡng còn đưa Cường đi cùng đến Đồn Biên phòng, gặp chính quyền xã Thụy Xuân, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Biết tin Cường có bị can Nhưỡng giúp đỡ, Dũng sợ bỏ đi nơi khác làm ăn.

Sau khi nhóm Dũng “Chiến” bỏ đi, Cường báo cho Chi nhánh Công ty Sao Đỏ. Cuối tháng 9/2021, Chi nhánh Công ty này tiếp tục quay lại khai thác cát tại mỏ Thụy Trường, bị can Phương đếm tàu hút cát, để thu tiền của Chi nhánh Công ty như trước.

Ngày 28/4/2022, Phạm Minh Cường bị Công an tỉnh Thái Bình bắt về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Trong thời gian này, các phần việc do Phương đảm nhận.

Theo cáo trạng, tổng số tiền Cường và đồng phạm đã cưỡng đoạt của Chi nhánh Công ty Sao Đỏ là 4,9 tỷ đồng. Trong đó, từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2020, Cường và Phương đã cưỡng đoạt được 3,3 tỷ đồng; từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, bị can Nhưỡng đã giúp sức cho Cường, Phương cưỡng đoạt được 1,6 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền trên, bị can Cường sử dụng chỉ tiêu cá nhân và trả cho Phương khoảng 180 triệu đồng.

Can thiệp việc giải quyết vụ án dân sự

Bùi Văn Thao (sinh năm 1974, trú tại huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, người làm thuê cho Cường) có tranh chấp khu đất tại xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Tòa án nhân dân huyện Thủy Nguyên đã xét xử sơ thẩm, tuyên buộc vợ chồng anh Thao thua kiện, phải bàn giao nhà, đất cho bên thắng.

Biết Cường và bị can Nhưỡng có quan hệ thân thiết nên anh Thao đã nhờ bị can Cường nói với bị can Nhưỡng để can thiệp với Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng xử theo hướng có lợi cho anh Thao trong phiên tòa phúc thẩm. Nếu giữ lại được mảnh đất, anh Thao sẽ cắt ra 1 lô đất 100 m2 trị giá khoảng 160 triệu đồng, bán để cảm ơn bị can Nhưỡng. Bị can Nhưỡng đã hướng dẫn anh Thao viết đơn và gửi các tài liệu kèm theo cho bị can.

Cáo trạng xác định, tháng 12/2020 và tháng 5/2021, lấy tư cách đại biểu Quốc hội, bị can Lưu Bình Nhưỡng đã ký các văn bản gửi lãnh đạo UBND thành phố Hải Phòng, Chánh án, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân thành phố, Giám đốc Công an thành phố Hải Phòng can thiệp để giải quyết theo hướng có lợi cho anh Thao. Bị can hưởng lợi bộ cánh cổng gỗ trị giá 75 triệu đồng và nhằm hưởng lợi lô đất trị giá 160 triệu đồng.

Tuy vậy ngày 24/6/2021, Toà án nhân dân thành phố Hải Phòng mở phiên tòa phúc thẩm, kết quả giữ nguyên nội dung như bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Thủy Nguyên. Cuối tháng 6/2021, bị can Nhưỡng tiếp tục hướng dẫn anh Thao làm đơn gửi về Văn phòng Quốc hội đề nghị xem xét theo thủ tục Giám đốc thẩm, nhưng anh Thao thấy không có kết quả nên không làm đơn như bị can Nhưỡng hướng dẫn.

Can thiệp việc phê duyệt dự án Quế Võ III để trục lợi

Năm 2020, anh Nguyễn Thế Mạnh (quận Long Biên, Hà Nội, là Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Mạnh Đức) và anh Nguyễn Trọng Phong (phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) chung vốn thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp Quế Võ III, phân khu 2, địa chỉ khu công nghiệp Tiên Sơn, phường Tân Hồng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (gọi tắt là dự án Quế Võ III).

Sau khi hồ sơ dự án được các cấp có thẩm quyền thông qua để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì có một số công ty khác kiến nghị, nên thời gian chờ đợi phê duyệt bị kéo dài. Anh Mạnh và anh Phong đã gặp và nhờ anh Nguyễn Văn Đức (thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) tìm người can thiệp giúp.

Ngày 15/3/2021, bị can Nhưỡng lấy tư cách đại biểu Quốc hội, can thiệp đến Chính phủ để Công ty Mạnh Đức được phê duyệt dự án Quế Võ III của tỉnh Bắc Ninh và hưởng lợi 300.000 USD.

Ngoài ra theo cáo trạng, lấy tư cách là đại biểu Quốc hội, ngày 18/7/2019 và ngày 1/10/2019 bị can Lưu Bình Nhưỡng ký 2 văn bản can thiệp đến UBND tỉnh Quảng Ninh cho Công ty Hạ Long được tiếp tục thực hiện dự án 36 ha, hưởng lợi một lô đất trị giá 1,8 tỷ đồng ở xã Vân Nội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội và nhằm hưởng lợi 1.000 m2 đất tại dự án này có trị giá 1,9 tỷ đồng.

Từ tháng 7 đến 10/2023, bị can Nhưỡng bị cáo buộc đã gọi điện, ký văn bản gửi lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh can thiệp cho Công ty Cổ phần Trường Sinh sớm được cấp phép khai thác dự án đồi Bắc Sơn và đã hưởng lợi 210 triệu đồng.

Về bị can Lê Thanh Vân, cáo trạng xác định, từ tháng 8/2020 đến tháng 11/2023, dù không phải đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh và không thuộc lĩnh vực phụ trách nhưng đã ký 4 văn bản can thiệp đến Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Thường trực. Mục đích của ông Vân là giúp cho Công ty Hạ Long được thực hiện dự án 36 ha. Ông Vân hưởng lợi một lô đất trị giá 1,8 tỷ đồng ở xã Vân Nội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội và nhằm hưởng lợi 1.000 m2 đất khác tại dự án này trị giá 1,9 tỷ đồng. Ngoài ra, bị can Vân còn can thiệp trong dự án của Công ty Cổ phần Trường Sinh, hưởng lợi 60 triệu đồng.

Bị can Nguyễn Văn Vương (cựu chuyên viên Vụ Pháp luật, Văn phòng Chủ tịch nước) có hành vi gặp trực tiếp các bị can Lưu Bình Nhưỡng, Lê Thanh Vân nhờ can thiệp đến lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Thường trực để Công ty Hạ Long được tiếp tục triển khai dự án 36 ha. Sau khi nhận 3,3 tỷ đồng của Công ty Hạ Long và được hứa sẽ nhận 10% số đất của dự án 36 ha (tương đương trên 15.300 m2); cho bị can Nhưỡng và bị can Vân mỗi bị can 1 lô đất tại xã Vân Nội, huyện Đông Anh, Hà Nội và hứa cho mỗi bị can 1.000 m2 đất tại dự án 36 ha, bị can Vương nhằm hưởng lợi trên 13.300 m2, trị giá 26 tỷ đồng.