Lễ hội đền Xã Tắc

Đền Xã Tắc (phường Ka Long, TP Móng Cái) được coi là “cột mốc văn hóa” ở nơi địa đầu Tổ quốc, là dấu ấn lịch sử và cũng là nét đặc trưng trong sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người Việt.

Di tích đền Xã Tắc tọa lạc ở một vị trí quan trọng, nơi địa đầu Tổ quốc, cạnh ngã ba Xoáy Nguồn, bên bờ sông Ka Long – dòng sông nối liền hai nước Việt  - Trung. Nơi đây trước kia còn có tên là “Đàn miếu Xã Tắc Đại vương” (nơi lập đàn để tế long thần thổ địa của bản thôn). Theo các tư liệu lịch sử, đền Xã Tắc được xây dựng từ năm Kỷ Mão 1879, là nơi phụng thờ thần Xã Tắc Đại Vương, phối thờ thần Cao Sơn Đại Vương, Trần Quốc Tảng cùng các vị long thần, thổ địa bản thôn...

Theo lời kể của các cụ cao niên, trước kia, đền Xã Tắc được xây dựng tại mép sông Thác Mang với quy mô khá lớn gồm ba gian nhà, mặt quay về hướng Nam, mái lợp ngói âm dương. Đầu thế kỷ XX, trong một lần bão lớn, đền bị sạt lở và được nhân dân di chuyển vào trong khu vực Xoáy nguồn với quy mô nhỏ hơn trước.

Năm 2009, được sự đồng ý của UBND tỉnh Quảng Ninh, TP Móng Cái và Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh đã huy động các nguồn lực xây dựng lại đền Xã Tắc khang trang, đủ các hạng mục theo kiến trúc đền thờ thuần Việt và trở thành điểm du lịch văn hóa, tâm linh gắn với phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Năm 2020, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng Di tích cấp quốc gia đối với Di tích lịch sử đền Xã Tắc.

Năm 2018, TP Móng Cái đã phục dựng và duy trì tổ chức lễ hội đền Xã Tắc với quy mô phù hợp với mục đích, ý nghĩa và tình hình thực tiễn.

Năm nay, Lễ hội đền Xã Tắc được tổ chức trong hai ngày 2 và 3/3/2022 (tức 30/1 và 1/2 âm lịch). Phần lễ chính gồm lễ cấp thủy, lễ mộc dục, lễ nghênh thần, lễ tế Xã Tắc, lễ dâng lễ vật, lễ xuất tịch. Phần hội gồm các trò chơi dân gian truyền thống như: bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy, đi cầu kiều, viết thư pháp.