Mùa hạ moong ở các mỏ lộ thiên

Mùa hạ moong ở các mỏ lộ thiên thường kết thúc vào trước mùa mưa và lại bắt đầu vào cuối tháng 9, khi mùa mưa đã vãn, nước moong cũng cạn hết. Trong giai đoạn này, các mỏ sẽ phát động chiến dịch thi đua hạ moong vỉa chính, tập trung năng lực, thiết bị và con người xuống vị trí sâu nhất của mỏ để thực hiện nhiệm vụ bơm tiêu thoát nước, đào sâu đáy mỏ và khai thác than. Với các mỏ lộ thiên, đây chính là thời điểm sản xuất sôi động nhất trong một năm. 

Mùa hạ moong 2021-2022 ở Than Cọc Sáu đến muộn hơn so với mọi năm và cũng khó khăn hơn bội phần so với những mùa hạ moong trước. Trong năm 2022, nhiều trận mưa lớn, kéo dài, đặc biệt có trận mưa vào ca 1 ngày 10/5/2022 với vũ lượng vượt dự báo đã ảnh hưởng rất lớn đến kế hoạch và quy trình hạ moong của mỏ. 

"Những đợt mưa lớn, nước đổ xuống từ vách tầng như thác, đất đá trôi xuống làm đứt và cuốn theo các tuyến ống dẫn nước, hệ thống phà bơm bị xô lệch, các phao liên lạc bị xé rời ở vị trí đáy mỏ, hàng trăm tấn bùn đất tràn vào trạm điện, móng nhà vận hành, sản xuất bị đình trệ" - Anh Đào Văn Đoàn, Quản đốc Phân xưởng Cơ điện Công ty CP Than Cọc Sáu kể lại.

Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm từ những mùa hạ moong trước, đội hình những người làm nhiệm vụ bơm thoát nước moong Cọc Sáu luôn sẵn sàng đương đầu với thử thách.

Để phục vụ kịp thời công tác bơm thoát nước đáy moong, hạ moong khai thác than khi đáy mỏ tiệm cận giới hạn kết thúc, ngoài việc thi công các hố bơm theo hai cánh để thu nước treo khô bùn, Than Cọc Sáu đã chủ động trong việc tính toán sơ đồ bơm nước 3 cấp, đảm bảo tiến độ, hiệu quả trong công tác bơm nước khi đáy moong đạt mức -300m cũng như giảm những sự cố hỏng hóc có thể xảy ra đối với các hệ thống bơm.

Trong suốt chiến dịch, để tháo khô đáy mỏ, phục vụ công tác xử lý bùn, Than Cọc Sáu đã đào tổng số 21 hố bơm. Các hố bơm này được dịch chuyển liên tục tại các vị trí hợp lý nhằm tạo diện xúc bùn song song với việc mở diện khai thác than. Phương pháp này được Than Cọc Sáu triển khai linh hoạt theo điều kiện thực tế và đã đạt hiệu quả.

Khó khăn lớn nhất sau quá trình thoát nước đáy moong là lượng bùn loãng khổng lồ nằm dưới lòng moong. Tính chất bùn loãng rất khó để vận chuyển trên cung độ vận tải xa và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn lao động. Giải quyết vấn đề này, ngoài việc phát huy công suất các thiết bị tháo khô đáy mỏ, Công ty đã trộn đất với bùn để vận chuyển lên bãi thải và loại bỏ được các hố chứa bùn trung gian như mọi năm. 

Theo ông Đinh Thái Bình, Phó Giám đốc Công ty, Cọc Sáu chia các khối bùn để xử lý, gồm khối bùn trung tâm, cánh Bắc và cánh Nam. Việc này giúp Cọc Sáu đào được các hố bơm ở hai cánh để dễ dàng thu nước và tháo khô bùn, tạo thuận lợi cho việc xúc và vận tải bùn lên mặt bằng bãi thải. Hiệu quả của giải pháp này đã giảm được khối lượng bùn loãng theo tính toán từ 285.000 m³ xuống còn 176.000 m³ và đẩy nhanh được tiến độ hạ moong.

Thời tiết diễn biến bất thường, những ngày mưa kéo dài với vũ lượng lớn luôn là thử thách của những người thợ mỏ trong những ngày bước vào chiến dịch hạ moong. Dù thuận lợi hơn Than Cọc Sáu, nhưng hai mùa hạ moong năm 2022 vừa qua của Than Đèo Nai cũng hết sức khó khăn. Ông Nguyễn Văn Minh, Quản đốc Phân xưởng Sửa chữa Thiết bị Cơ điện Công ty cho biết: Thời tiết mưa nhiều, lượng nước đổ về moong lớn hơn mọi năm, khiến đơn vị phải chủ động các biện pháp để bơm tiêu thoát nước sớm. Đơn vị đã chuẩn bị tốt vật tư và dịch chuyển các tuyến ống sang vị trí ổn định, phối hợp quy trình sửa chữa thiết bị linh hoạt để đảm bảo thời gian hoạt động của bơm cao nhất. Hiện nay, đáy moong Than Đèo Nai đã xuống tới mức -235m, xuống sâu 15m so với năm 2021.

Đặc điểm các mỏ than lộ thiên là khai thác theo mùa. Mùa mưa khai thác các tầng trên cao, mùa khô khai thác than và đào sâu đáy mỏ. Khai thác than từ tháng 11 đến hết tháng 4 năm sau. Mùa hạ moong năm nào cũng hết sức khó khăn do khí hậu ngày càng diễn biến cực đoan, khó lường. Để khai thác than trong hai mùa này, các mỏ luôn phải nỗ lực đảm bảo tiến độ và chất lượng công tác hạ moong, nhanh chóng bơm cạn nước và vét sạch khối bùn lắng đọng tại đáy mỏ sau mỗi mùa mưa. Tất cả nhằm mục tiêu giải phóng được nước moong để lấy được “vàng đen”, hoàn thành kế hoạch sản xuất và đảm bảo thu nhập, đời sống cho công nhân mỏ.