Muay Thái: Gian nan hành trình đào tạo, tìm kiếm tài năng

Là môn mới đưa vào đào tạo, Muay Thái (Quyền Thái) gặp nhiều khó khăn trong tuyển chọn, đào tạo tài năng trẻ, tiền đề quan trọng cho các VĐV thành tích cao về sau. Dù vậy nhưng những thành quả ban đầu đang là nguồn động viên cho môn này.

Mới mẻ và nhiều khó khăn

Muay Thái xuất xứ từ Thái Lan, được du nhập vào Việt Nam từ khá lâu và có chỗ đứng nhất định trong người hâm mộ võ thuật bản địa. Trước đây, có thời điểm, môn này được các võ sỹ Việt tham gia dưới dạng môn biểu diễn. Tháng 10/2004, sau khi Liên đoàn Thể thao Đông Nam Á chấp nhận bổ sung Muay Thái vào danh sách các môn thi đấu tại SEA Games 23 Philippines, Ủy ban TDTT Việt Nam đã cân nhắc đến việc tái thành lập đội Muay Thái. Hiện môn này đang được tập luyện và thi đấu rộng ở khu vực và thế giới. 

Với Quảng Ninh, Muay Thái được đào tạo, thi đấu mới 2-3 năm nay. Đối với tuyến năng khiếu, đầu năm 2020 môn này mới được bổ sung vào, cùng 3 môn mới (Bắn cung, Đấu kiếm và Boxing) tại Trường TDTT tỉnh.

Tới Trường TDTT tỉnh, chúng tôi được mời đi thăm cơ sở vật chất phục vụ đào tạo môn Muay Thái. Với diện tích hơn 100m², hiện các VĐV Muay Thái đang tập trung và chia lịch phòng tập với môn Boxing. Tuy nhiên, thế là đã tốt rồi bởi trước đó Muay Thái phải tập trên sân... cầu lông và thiếu nhiều trang thiết bị.

Về HLV, là môn non trẻ, mới hơn 1 tuổi, HLV Muay Thái là HLV "tay ngang", tức chuyển từ môn khác sang, chưa được tham gia các lớp đào tạo bài bản mà chủ yếu tự học, tự làm. Một trong những cái khó và quan trọng nhất chính là tuyển chọn tài năng.

“Là môn mới ít người biết tới, đối kháng, khả năng chấn thương cao nên tuyển chọn cũng khắt khe hơn và nhiều gia đình cũng không thích con cái tham gia, đặc biệt khi tuyển sinh từ lứa tuổi còn nhỏ, 10-13 tuổi. Đa phần HLV phải thông qua mạng lưới cộng tác viên tuyển sinh, chú trọng ở các địa phương miền Đông và ngoại tỉnh” - HLV Muay Thái Trường TDTT tỉnh Đinh Anh Tuấn chia sẻ.

Cái khó có "bó" các tài năng?

Rõ ràng, là môn mới, đặc thù vậy nên khá nhiều khó khăn xuất hiện trong quá trình triển khai. Đó là khi tìm kiếm tài năng, đào tạo khi chưa có một quy trình, các bài test chuẩn để tìm được VĐV có tố chất với môn đặc thù có tính đối kháng, khá khốc liệt. Việc chọn VĐV năng khiếu phải chú trọng: Thể lực, thể hình, độ kiên cường...

"Các bài test năng khiếu phải phù hợp, đảm bảo, khoa học. Test tuyển sinh này được xây dựng mới và dựa trên sự tham khảo, hỗ trợ của các HLV kinh nghiệm của Trung tâm Huấn luyện & Thi đấu Thể dục thể thao tỉnh (TTHL&TDTT), nơi đã đi trước về môn này” - HLV Đinh Anh Tuấn cho biết.

Một trong yếu tố quan trọng là HLV, người thầy. Bản thân các HLV “tay ngang” phải tự tiếp cận, tham khảo các bài tập trên mạng, tự học luật... đồng thời học hỏi từ đồng nghiệp ở TTHL&TDTT. Cho tới nay, HLV môn này vẫn chưa được tham gia đào tạo tập huấn chuyên môn ở cấp cao hơn. Ngoài ra, khó khăn về cơ sở vật chất khiến các VĐV trẻ chưa có dịp tiếp xúc với võ đài chuẩn thi đấu sau khi hoàn thiện kỹ thuật cơ bản, luyện thể lực. Bởi ở môn này, học trò tiến bộ nhiều, có thể áp dụng các bài tập cận chiến, chiến thuật mà khi thực chiến trên võ đài mới kiểm nghiệm được...

Khắc phục khó khăn, các HLV đã chủ động học tập, đặc biệt thường xuyên tổ chức giao lưu, cọ sát, tiếp cận, tham khảo các HLV tuyến trên ở TTHL&TDTT. Từ đó nắm bắt, hiểu về tiêu chuẩn, định hướng để đào tạo đúng hướng, đúng nhu cầu.

Với cách làm vậy, dù còn non trẻ, nhưng sau khoảng hơn 1 năm, môn Muay đã tuyển chọn đào tạo khoảng 30 VĐV ở 4 khoá với tỷ lệ thải loại từ 20-30% qua sát hạch. Cùng với đó, cũng giới thiệu được 2 gương mặt trẻ lên tuyến tỉnh là: VĐV Nguyễn Ngọc Anh (2006) và Ngô Anh Đức (SN 2006) đoạt HCĐ Giải Vô địch Muay Quốc gia 2021 sau thời gian ngắn lên đội tuyển tỉnh.

Theo đánh giá chuyên môn, bước đầu môn mới này đã cho thấy hiệu quả nhất định, khi tuyển, mài giũa được các "viên ngọc" thô làm tiền đề cho các VĐV tài năng về sau. Để nâng cao trình độ thời gian tới, Trường TDTT tỉnh sẽ tăng cường giao lưu cọ sát trong và ngoài tỉnh, đưa ra các chương trình tập huấn, đồng thời cho các VĐV trẻ đi tham gia giải lứa tuổi trẻ lần đầu được tổ chức vào năm 2022. Hy vọng những kết quả ban đầu đó sẽ động viên, "tiếp sức" tài năng và môn Muay phát triển hơn.