Nâng cao hiệu quả thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở

Sau 17 năm thực hiện, Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) “về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở” đã có tác động mạnh mẽ và tạo chuyển biến tích cực về nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh. Từ đó, làm chuyển biến phong cách và lề lối làm việc của cán bộ, công chức, nâng cao ý thức phục vụ nhân dân, khơi dậy tiềm năng của nhân dân, giúp cho bộ mặt đô thị, nông thôn có nhiều khởi sắc, sản xuất ngày càng phát triển, đời sống người dân được nâng cao...

Công tác chỉ đạo được quan tâm

Sau khi có Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng để tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ ở từng loại hình cơ sở. Đồng thời thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở tỉnh do đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy làm Trưởng Ban; đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy làm Phó Ban Thường trực và thành viên là lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh. Các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo đã nghiêm túc và chủ động thực hiện nhiệm vụ được phân công, tăng cường đôn đốc chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện Quy chế dân chủ tại các địa phương, đơn vị được phân công theo dõi; đồng thời chỉ đạo triển khai thực hiện Quy chế dân chủ trong cơ quan, gắn với công tác chuyên môn của cơ quan, đơn vị.

Đồng chí Nguyễn Quang Điệp thăm và động viên các đội thanh niên tình nguyện giúp dân khắc phục hậu quả đợt mưa lụt lịch sử cuối tháng 7-2015 tại thôn Khe Sím, xã Dương Huy, TP Cẩm Phả. Ảnh: PV

Ban Chỉ đạo các cấp, cơ quan, đơn vị xây dựng quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cho các thành viên theo phương châm rõ người, rõ việc, phù hợp với nhiệm vụ đang công tác để nâng cao trách nhiệm, hiệu quả hoạt động.

Phát huy dân chủ ở cơ sở

Trong những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền của tỉnh Quảng Ninh rất coi trọng và tích cực xây dựng, thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn đều thực hiện nghiêm túc những nội dung công khai để dân biết, dân bàn và quyết định. Đồng thời, chủ động tổ chức triển khai thực hiện tốt các nội dung về Quy chế dân chủ. Hiện nay 100% thôn, bản, khu phố trong tỉnh đã có hương ước, quy ước và được UBND cấp huyện phê duyệt. Qua đó hạn chế các hủ tục lạc hậu, các tệ nạn xã hội, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở từng địa phương. Bên cạnh đó, vai trò giám sát của nhân dân được phát huy, 186/186 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập ban thanh tra nhân dân (TTND) với 1.640 thành viên và ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) với 1.508 thành viên. Từ năm 2008 đến nay, Ban TTND đã tiến hành giám sát 1.721 cuộc; Ban GSĐTCCĐ đã tiến hành giám sát được 4.984 cuộc, nội dung giám sát chủ yếu tập trung vào những vấn đề bức xúc ở địa phương như: Đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư; xử lý chất thải, bảo vệ môi trường... Qua thanh tra, giám sát đã phát hiện sai phạm và kịp thời kiến nghị với các cơ quan chức năng có thẩm quyền giải quyết.

Việc thực hiện quy chế dân chủ có chuyển biến rõ nét, nhất là trong việc bỏ phiếu tín nhiệm cán bộ từ thôn, khu đến lãnh đạo HĐND và UBND xã, phường, thị trấn. Trong các năm 2009, 2011 và 2014, Mặt trận Tổ quốc đã phối hợp với UBND cùng cấp chỉ đạo, hướng dẫn và chủ trì việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với chủ tịch, phó chủ tịch HĐND và UBND cấp xã, mỗi đợt đã tổ chức 1.573 hội nghị ở khu dân cư, 186 hội nghị cấp cơ sở, 45 hội nghị cấp tỉnh và huyện, mỗi hội nghị có trên 70 đại biểu cử tri tham dự và có trên dưới 10 ý kiến tham gia đóng góp.

Cùng với việc thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn, Quảng Ninh cũng chú trọng xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp. Hằng năm, các địa phương, cơ quan, đơn vị đều tiến hành rà soát, bổ sung, sửa đổi các quy chế, quy định cho phù hợp với các văn bản quy định của pháp luật và tình hình thực tế của đơn vị. Cùng với đó, việc thực hiện cải cách hành chính (CCHC) được Tỉnh ủy, UBND tỉnh tập trung chỉ đạo, triển khai kịp thời, toàn diện trên tất cả các mặt công tác cải cách hành chính, tập trung vào 3 nhiệm vụ trọng tâm là cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và tăng cường chất lượng dịch vụ do cơ quan hành chính, cùng các đơn vị sự nghiệp dịch vụ công cung cấp. Trong giai đoạn 2010-2015, Quảng Ninh đã chủ động rà soát, đơn giản hóa TTHC, thực hiện công khai, minh bạch, đầy đủ, đặc biệt là TTHC liên quan đến người dân, doanh nghiệp. Hiện nay, 14/14 huyện, thị xã, thành phố đã thành lập Trung tâm hành chính công và đi vào hoạt động; tổng số TTHC cấp tỉnh là 1.026 (giảm 95 TTHC so với năm 2010), cấp huyện 183 (giảm 46 TTHC so với năm 2010), cấp xã 75 (giảm 55 TTHC so với năm 2010)… Đặc biệt, Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên tổ chức thi tuyển lãnh đạo cấp sở, đảm bảo thực hiện nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, công bằng trong việc bổ nhiệm cán bộ, đồng thời phát hiện và lựa chọn được những người giỏi, có đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, đáp ứng chức trách, nhiệm vụ được giao. Trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có nhiều biện pháp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nhiều vụ việc phức tạp được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Lãnh đạo tỉnh cùng với lãnh đạo các địa phương, sở, ngành liên quan đã thường xuyên tổ chức và đối thoại với nhân dân ngay tại cơ sở, đặc biệt là đối với những vụ việc khiếu kiện kéo dài, tập trung đông người.

Đảm bảo Quy chế dân chủ ở các loại hình doanh nghiệp

Trên địa bàn tỉnh có khoảng hơn 10.000 doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh, trong đó có khoảng 5.300 doanh nghiệp được thống kê và rà soát hằng năm. Hầu hết các doanh nghiệp đã xây dựng và ban hành các quy chế, quy định như: Quy chế dân chủ, quy chế trả lương, quy chế thi đua - khen thưởng, quy chế chi tiêu nội bộ, nội quy an toàn lao động, phòng chống cháy nổ; nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể đều có sự tham gia ý kiến hoặc có kết quả thương lượng với tổ chức công đoàn công khai trong đại hội cán bộ, công nhân, viên chức và gửi tới đơn vị để phổ biến tới người lao động (NLĐ). Việc tổ chức hội nghị NLĐ tại các doanh nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực, qua đó đã giải quyết kịp thời những vướng mắc bất cập trong lãnh đạo, điều hành và những kiến nghị của NLĐ. Năm 2005 mới có 33/97 (34%) doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa và doanh nghiệp, đơn vị có công đoàn cơ sở (CĐCS) tổ chức hội nghị NLĐ, năm 2010 có 227/327 (69,4%), công ty cổ phần, công ty TNHH tổ chức hội nghị NLĐ, năm 2014 có 559/654 (85,9%) doanh nghiệp có tổ chức CĐCS tổ chức hội nghị NLĐ. Hiện tại, các doanh nghiệp đang sử dụng từ 10 đến 50 loại quy chế, quy định, nội quy và thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT); nhiều doanh nghiệp quan tâm tổ chức đối thoại giữa người sử dụng lao động (NSDLĐ) và NLĐ định kỳ tháng, quý, hằng năm khi giải quyết những vấn đề có liên quan đến công nhân, viên chức, lao động.

Có thể thấy, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở ở các loại hình cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhất là việc triển khai, thực hiện Pháp lệnh 34/2007/PL-UBTVQH11 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã thực sự tác động hiệu quả tới đời sống chính trị của các giai tầng trong xã hội. Thông qua thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở đã huy động tối đa mọi nguồn lực và phát huy sức sáng tạo từ người lao động và nhân dân; hạn chế tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động của các cơ quan nhà nước và công tác quản lý của chính quyền các cấp

Nguyễn Quang Điệp

Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy