Nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý

Thời gian qua, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Quảng Ninh thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý cho các đối tượng đặc thù.

Bà Vũ Thị Uyên, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh, cho biết: Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc pháp lý theo quy định. Đây là một chính sách lớn trong tổng thể các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, góp phần thiết thực bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật.

Theo Luật Trợ giúp pháp lý, đối tượng được trợ giúp pháp lý gồm: Người có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo; trẻ em; người DTTS cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi; người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo và người thuộc một trong các trường hợp sau đây có khó khăn về tài chính: Cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; người nhiễm chất độc da cam; người cao tuổi; người khuyết tật; người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự; nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người; người nhiễm HIV.

Để Luật Trợ giúp pháp lý đi vào cuộc sống, những năm qua, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã triển khai nghiêm túc các hoạt động trợ giúp pháp lý trên địa bàn; ban hành theo thẩm quyền hoặc tham mưu Sở Tư pháp, Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ban hành hoặc trình UBND tỉnh ban hành các kế hoạch hoạt động về trợ giúp pháp lý; thường xuyên tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, quán triệt luật và các văn bản pháp luật có liên quan đến hoạt động trợ giúp pháp lý.

Đơn cử, ngay từ đầu năm 2024, Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh đã tham mưu cho Sở Tư pháp trình Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ban hành kế hoạch hoạt động năm; tham mưu Sở trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý và Nghị quyết số 03/2022/NQ-HĐND trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, tham mưu Sở ban hành kế hoạch thực hiện đề án Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2020-2025 (giai đoạn II) trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; kế hoạch trợ giúp pháp lý tại địa bàn các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo; kế hoạch triển khai chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh... Nhờ vậy, công tác trợ giúp pháp lý được triển khai đầy đủ, kịp thời, đảm bảo quyền của người được trợ giúp pháp lý khi có vướng mắc, tranh chấp pháp luật.

Trung tâm đã thực hiện biên soạn 15.500 các loại tờ gấp pháp luật, sách bỏ túi, sách nghiệp vụ về trợ giúp pháp lý và các lĩnh vực pháp luật có liên quan để cung cấp miễn phí cho người dân trên địa bàn toàn tỉnh.

Công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng vẫn được duy trì đều đặn theo các hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh. 100% trụ sở cơ quan tiến hành tố tụng, nhà tạm giữ, trại tạm giam đều được duy trì niêm yết bảng thông tin, hộp tin về trợ giúp pháp lý và cung cấp tờ gấp pháp luật, mẫu đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý, danh sách người thực hiện trợ giúp pháp lý để người dân tìm hiểu khi có nhu cầu.

Quý I/2024, Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh đã thụ lý tham gia tố tụng 58 vụ việc/58 người, tư vấn 1 vụ việc/1 người. Các vụ việc trợ giúp pháp lý được thụ lý và giải quyết đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật, không trái đạo đức xã hội. Người được trợ giúp hài lòng về kết quả trợ giúp pháp lý, trình tự thủ tục và cách thức thực hiện vụ việc. Các trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý đã tích cực nghiên cứu hồ sơ và văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn, giải đáp, đưa ra ý kiến, cung cấp thông tin pháp luật và các giải pháp bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp để người được trợ giúp pháp lý lựa chọn cách ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật.

Thông qua các hoạt động tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh đã cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật; góp phần nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người dân, nhận được sự tin tưởng của cấp ủy, chính quyền địa phương, các đối tượng yếu thế.