Nâng tầm đô thị, tạo hướng phát triển cho tương lai

Cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, Quảng Ninh đã tập trung huy động mọi nguồn lực để đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị. Sau nhiều năm nỗ lực bứt phá, tỉnh đã có sự “thay da đổi thịt” mạnh mẽ với diện mạo mới khang trang, sạch đẹp, từng bước nâng tầm đô thị theo hướng văn minh, hiện đại.

Để tạo nguồn lực cho phát triển đô thị, Quảng Ninh xác định công tác lập, thẩm định, phê duyệt, quản lý, thực hiện quy hoạch đô thị là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm; quy hoạch là khởi nguồn của sự phát triển, là khung pháp lý cho việc đầu tư phát triển các lĩnh vực... Đồng thời, mạnh dạn đi đầu thực hiện thành công phương thức huy động nguồn lực đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP). Trong giai đoạn từ năm 2016 đến nay, Quảng Ninh đã huy động được nguồn lực lớn cho phát triển kết cấu hạ tầng, tạo sự bứt phá về giao thông, đô thị, du lịch, dịch vụ. Nhiều công trình trọng điểm của tỉnh hoàn thành, đưa vào sử dụng góp phần thúc đẩy mạnh mẽ liên kết vùng và hợp tác quốc tế. Kết nối các trung tâm đô thị, cảng biển, KCN, khu công nghệ cao của tỉnh..., tạo hệ sinh thái đô thị bền vững, gắn kết.

Đến nay, Quảng Ninh có 13 đô thị, trong đó có 1 đô thị loại I trực thuộc tỉnh (TP Hạ Long); 3 đô thị loại II (TP Móng Cái, Cẩm Phả, Uông Bí); 2 thị xã là đô thị loại III (Quảng Yên, Đông Triều), 3 đô thị được công nhận là loại IV (huyện Vân Đồn, huyện Tiên Yên, thị trấn Quảng Hà), 4 thị trấn đã được công nhận là đô thị loại V thuộc các huyện Ba Chẽ, Bình Liêu, Đầm Hà và Cô Tô. Dân số khoảng 1,35 triệu người, có trên 70% người sống tại các đô thị.

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, Quảng Ninh hiện là 1 trong 5 địa phương có tỷ lệ đô thị hóa cao nhất cả nước đạt 67,5%, cao hơn so với trung bình cả nước (40,5%), đặc biệt là ở các đô thị lớn: Hạ Long, Móng Cái, Cẩm Phả, Uông Bí... Các đô thị có quy mô lớn, phân bố tập trung tại khu vực ven biển, nằm trên các tuyến giao thông của tỉnh hoặc quốc gia, nơi có điều kiện xây dựng hoặc nằm trong vùng tài nguyên về du lịch, cảnh quan tại trung tâm du lịch, khai thác mỏ, công nghiệp.

Trên cơ sở hạ tầng sẵn có, để tiếp tục nâng tầm đô thị, tạo hướng phát triển cho tương lai, mới đây, UBND tỉnh đã phê duyệt Chương trình phát triển đô thị của tỉnh đến năm 2030. Theo đó, Quảng Ninh sẽ phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo mô hình riêng mà hiện nay chưa được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật hiện hành. Trong đó, sẽ không hình thành các quận, mà sẽ hình thành vùng nội thị bao gồm các thành phố trong thành phố, được liên kết với nhau bằng hệ thống hạ tầng kỹ thuật tiên tiến, như hệ thống giao thông công cộng đô thị, hạ tầng kỹ thuật thông tin truyền thông...

Các thành phố trong vùng nội thị này bao gồm: Hạ Long, Quảng Yên, Uông Bí, Đông Triều, Cẩm Phả, Vân Đồn, Móng Cái (Hải Hà hợp nhất với Móng Cái), được đầu tư xây dựng, hoàn thiện các tiêu chuẩn về chất lượng hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật theo tiêu chí đô thị loại I đến năm 2030; với 152 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 77 phường (chiếm 51% số phường); tổng diện tích tự nhiên 4.025,48km²; dân số thường trú 978.348 người, dân số đô thị đạt 848.228 người (chiếm 86,7%). Các đô thị khác thuộc các huyện: Tiên Yên, Đầm Hà, Bình Liêu, Ba Chẽ và Cô Tô tiếp tục đầu tư hoàn thiện theo Quyết định 241/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Cũng theo Chương trình phát triển đô thị tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tỉnh Quảng Ninh có khả năng đạt được các tiêu chí của một thành phố trực thuộc Trung ương theo mô hình đô thị nêu trên, đồng thời phát triển đô thị đạt được các tiêu chí của đô thị loại I.

Theo kế hoạch, đến năm 2025, tỉnh Quảng Ninh có 13 đơn vị hành chính với 13 đô thị, trong đó: 1 đô thị loại I (TP Hạ Long); 3 đô thị loại II (TP Uông Bí, Cẩm Phả, Móng Cái); 3 đô thị loại III (thị xã Quảng Yên, Đông Triều và đô thị Vân Đồn); 2 đô thị loại IV (thị trấn Tiên Yên, thị trấn Quảng Hà); 4 đô thị loại V (là các thị trấn Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà và Cô Tô), tỷ lệ đô thị hóa 70-75%. Đến năm 2030, tỉnh Quảng Ninh có 12 đơn vị hành chính với 12 đô thị, trong đó có 4 đô thị loại I (Hạ Long, Móng Cái - Hải Hà, Uông Bí, Cẩm Phả); 3 đô thị loại III, chất lượng hạ tầng kinh tế - xã hội, kỹ thuật đạt đô thị loại I (Quảng Yên, Đông Triều, Cái Rồng); 1 đô thị loại III (Tiên Yên); 3 đô thị loại IV (Đầm Hà, Bình Liêu - Hoành Mô - Đồng Văn, Cô Tô); 1 đô thị loại V (thị trấn Ba Chẽ), tỷ lệ đô thị hóa trên 75%.

Để thực hiện mục tiêu đề ra, trong chương trình phát triển đô thị đến năm 2030, tỉnh đã xây dựng 7 nhóm giải pháp: Xây dựng năng lực quản lý đô thị; quy hoạch; nâng cao năng lực thực hiện chức năng quản lý nhà nước; thu hút dân số và đào tạo nguồn nhân lực; phát triển hệ thống công trình hạ tầng đô thị; phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu.

Với các nhóm giải pháp rõ ràng, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, cùng với những tiền đề, nền tảng vững chắc đã có, Quảng Ninh sẽ sớm hoàn thành mục tiêu trở thành thành phố đô thị loại I theo hướng đô thị hiện đại, xanh, văn minh, giàu bản sắc, phát triển gắn với bảo tồn giá trị văn hóa và phát huy các giá trị di sản.