New Zealand cân nhắc bỏ cuộc với 'Zero Covid-19'

New Zealand đã từ bỏ chiến lược "Zero Covid-19", mở cửa trở lại một số hoạt động kinh tế, xã hội trong bối cảnh vẫn còn những ca lây nhiễm lẩn khuất trong cộng đồng.

Bất chấp các ca mắc Covid-19 trong cộng đồng vẫn xuất hiện, New Zealand bắt đầu nới lỏng các biện pháp hạn chế phòng dịch.

Tại một quốc gia từng không khoan nhượng với Covid-19, các chuyên gia nhận định New Zealand đang "đánh bạc" với chiến lược chống dịch mới của mình, theo Guardian.

Không thể tiếp tục phong tỏa

Hôm 20/9, Thủ tướng Jacinda Ardern thông báo thành phố Aucland sẽ chấm dứt phong tỏa ở cấp độ 4 - cấp độ phong tỏa nghiêm ngặt nhất. Quyết định này đánh dấu thay đổi lớn trong chiến lược hạn chế phòng dịch của New Zealand.

Theo đó, Auckland quay lại hạn chế phòng dịch ở cấp độ 3, nhà chức trách cho phép các nhà hàng, quán cà phê, một số loại hình kinh doanh khác mở cửa trở lại. Người dân cũng có thể tổ chức đám cưới hoặc đám tang ở quy mô nhỏ.

Thay đổi này sẽ giúp khoảng 300.000 người có thể quay lại làm việc tại các điểm trong thành phố. Phần lớn nhóm này có rủi ro mắc Covid-19, bởi đa phần lao động trong ngành dịch vụ, du lịch là người trẻ và chưa được tiêm đủ liều vaccine.

New Zealand đã giảm đáng kể số ca mắc Covid-19 trong ngày. Nước này từng trải qua đỉnh dịch là 83 ca/ngày hồi tháng 8. Tuy nhiên, New Zealand không thể hoàn toàn dập tắt các ổ dịch.

Trong tuần qua, New Zealand ghi nhận khoảng 17 ca mắc Covid-19 mới mỗi ngày. Nước này vẫn tiếp tục có những ca mắc không rõ nguồn lây.

Bởi những ca mắc mới được phát hiện chỉ cho thấy một phần nhỏ những người nhiễm virus, không thể hoàn toàn chắc chắn các ổ dịch ở New Zealand đã được kiểm soát triệt để hay chưa.

"Một cụm từ mà nhiều nhà dịch tễ học và các chuyên gia mô hình sử dụng là 'rủi ro có tính toán'. Nhưng dĩ nhiên điều này có nghĩa vẫn có những ẩn số, và chúng ta thực ra có thể gọi chiến lược này là rủi ro không thể tính toán", Michael Baker, chuyên gia dịch tễ học cộng đồng người New Zealand, nói.

Ông Baker cho rằng các ổ dịch có thể đã tạm thời được ngăn chặn, nhưng không thể chắc chắn virus không âm thầm lây lan, và các chuỗi lây nhiễm có thể bùng lên một lần nữa.

Phát biểu hôm 20/9, Thủ tướng Ardern nói rằng New Zealand sẽ không tiếp tục các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt ở cấp độ 4 bởi nước này nhiều khả năng không thể đạt được mục tiêu xóa sổ Covid-19.

Kịch bản nào chờ đợi New Zealand?

Nới lỏng các biện pháp hạn chế trong bối cảnh ca mắc Covid-19 vẫn lẩn khuất trong cộng đồng là bước đi liều lĩnh nhất của chính quyền Thủ tướng Ardern kể từ khi dịch bệnh bùng phát. Bà Ardern đã đặt cược lớn vốn liếng chính trị vào canh bạc này.

Kịch bản khả quan nhất lúc này cho New Zealand là các biện pháp phòng dịch ở cấp độ 3 như hiện nay duy trì hiệu quả, số ca mắc Covid-19 được giữ ở mức thấp, và đất nước dần trở lại cuộc sống bình thường.

Theo ông Baker, nếu kịch bản trên không xảy ra, số ca mắc Covid-19 tăng mạnh trong vài tuần tới, Thủ tướng Ardern sẽ có 2 lựa chọn.

Một là quay trở lại với các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt ở cấp độ 4, điều này sẽ là một đòn đánh nặng nề vào uy tín chính trị của chính quyền bà Ardern.

Lựa chọn thứ 2 là tiếp tục mức độ hạn chế như hiện nay cho đến khi tiêm đủ vaccine cho người dân đến mức an toàn, một mục tiêu bà Ardern cho biết sẽ chỉ đạt được vào cuối năm 2021.

Ashley Bloomfield, quan chức y tế cấp cao của New Zealand, cho biết xóa sổ hoàn toàn Covid-19 vẫn là mục tiêu. Tuy nhiên, ông Bloomfield thừa nhận ca mắc Covid-19 có thể sẽ không bao giờ trở về con số 0.

"Nhưng điều quan trọng là chúng ta tiếp tục truy tìm các nguồn lây, truy vết, xét nghiệm, cách ly người bệnh, như vậy có thể ngăn chặn chuỗi lây nhiễm trong cộng đồng, và đó là mục tiêu", ông Bloomfield cho biết.

Lúc này, một mục tiêu khác của New Zealand là tiêm vaccine Covid-19 cho 90% dân số, bởi đây là công cụ để New Zealand quay trở lại cuộc sống bình thường, ông Bloomfield nói.

Tới 22/9, New Zealand mới chỉ hoàn thành tiêm đủ mũi vaccine Covid-19 cho 32% dân số. Số người đã tiêm ít nhất 1 mũi vaccine là 61%. Mục tiêu chủng ngừa 90% dân số sẽ cần vài tháng nữa để đạt được.

"Rủi ro có tính toán"

"Ởcấp độ 3, chúng ta vẫn có khả năng xử lý các chuỗi lây nhiễm đang tồn tại, trừ khi chúng ta gặp sự cố không may", ông Baker cho biết.

Dựa vào may mắn để phòng chống Covid-19 tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt trước biến chủng Delta, biến chủng có khả năng lây lan mạnh hơn nhiều các biến chủng mà New Zealand từng kiểm soát thành công trước đây.

New Zealand từng kiên quyết với chiến lược tận diệt virus. Chiến lược này đã phát huy hiệu quả, giúp duy trì một nền kinh tế khỏe mạnh với tỷ lệ người có việc làm ở mức cao. Cuộc sống của người dân vẫn được duy trì tương đối bình thường. Số ca tử vong hoặc bệnh nặng vì Covid-19 ở mức thấp.

Giờ đây, với việc hạ cấp độ cảnh báo xuống mức 3, không thể chắc chắn kết quả nào sẽ đợi New Zealand ở phía trước.

"Vài tuần tới có ý nghĩa rất quan trọng, bởi sẽ mất 1 tuần hoặc lâu hơn trước khi chúng ta có thể hiểu hơn hệ quả của việc mở cửa đất nước ở cấp độ 3", bác sĩ Siouxsie Wiles, chuyên gia vi sinh vật học của New Zealand, cho biết.

Bà Wiles cho rằng chiến lược nới lỏng hạn chế là cách tiếp cận "rủi ro có tính toán", dù rằng nếu nắm quyền quyết định, bà sẽ không làm như vậy.

"Nếu được quyết định, tôi sẽ duy trì mức độ 4 lâu hơn một chút. Nhưng đó là bởi tôi vốn luôn thận trọng hơn chính phủ", bà Wiles cho biết.

Dù vậy, hai chuyên gia Baker và Wiles cho biết chính phủ New Zealand có thể tiếp cận theo cách khác dựa trên những thông tin chi tiết hơn, với bức tranh tổng thể lạc quan hơn, mà giới chuyên gia không được cung cấp.

"Tôi tin là chúng ta có thể vượt qua. Tôi muốn người dân không mất niềm tin. Nếu tất cả chúng ta làm điều đúng đắn, chúng ta sẽ có thêm nhiều cơ hội đưa dịch bệnh vào tầm kiểm soát", bà Wiles nói.