Người đề nghị cấp sổ đỏ chết trước khi được trao

Vừa qua, Trung tâm Truyền thông tỉnh nhận được câu hỏi của bạn đọc có địa chỉ mail "cokhi...@gmail.com" với nội dung: Năm 2018, mẹ tôi làm thủ tục cấp bổ sung đất xây dựng vào sổ đỏ (Giấy CNQSDĐ). Trong quá trình hoàn thiện thủ tục, mẹ tôi đã đóng 50% tiền thuế. Sau đó mẹ tôi không may lâm bệnh đột ngột qua đời. Sau khi mẹ tôi qua đời, tôi đã thực hiện đóng 50% tiền thuế còn lại. Đến ngày hẹn thông báo trả kết quả, tôi ra trung tâm hành chính công, trình bày về việc mẹ tôi đã mất và xin hướng dẫn thủ tục để nhận sổ đỏ, thì được cán bộ ở đây yêu cầu gia đình tôi phải làm thủ tục ủy quyền cho một trong số anh chị em chúng tôi nhận sổ, để gia đình làm thủ tục phân chia di sản, vì mẹ tôi ra đi đột ngột nên không có di chúc. Gia đình tôi đã làm giấy ủy quyền và nhận sổ đỏ, làm thủ tục phân chia di sản, được cơ quan công chứng chứng thực, niêm yết theo quy định. Tất cả tài sản, mọi người trong gia đình đã đồng ý để lại cho tôi, không có bất cứ tranh chấp gì.

Tôi xin hỏi: Thủ tục và quy trình gia đình tôi thực hiện như vậy đã đúng chưa? Tôi muốn thay đổi thông tin chủ sở hữu từ mẹ tôi sang tên tôi, nhưng cán bộ bộ phận tiếp nhận hồ sơ trả lời tôi là sổ trên không hợp lệ, vì cấp khi mẹ tôi đã tử vong. Trong trường hợp này sổ đỏ của gia đình tôi có hợp pháp không? Tôi phải làm như thế nào để được hưởng quyền lợi hợp pháp, được đứng tên chủ sở hữu sổ đỏ đó?

Theo luật sư Đặng Thị Kim Dung, Giám đốc Công ty Luật TNHH LK & Cộng sự (TP Hạ Long): Khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2013 quy định như sau: “Trường hợp người đề nghị cấp giấy chứng nhận đã chết trước khi được trao giấy chứng nhận thì người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thừa kế nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định.

Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ TN&MT. Người được thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật”.

Theo quy định này, người mẹ mất mà chỉ mới nộp 50% nghĩa vụ tài chính, tức chưa đủ điều kiện để được cấp sổ, khi các thừa kế đến Văn phòng đăng ký đất đai để hoàn thiện hồ sơ, nộp 50% nghĩa vụ tài chính còn lại. Văn phòng đăng ký đất đai phải “lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế”, chứ không phải tiến hành cấp sổ đứng tên người mẹ như đã làm. Do đó, bộ phận tiếp nhận hồ sơ trả lời như trên là có cơ sở.

Do quy trình cấp giấy chứng nhận cho các thừa kế chưa đúng nên thủ tục tiếp theo cần phải thực hiện như sau:

Bước 1: Cơ quan có thẩm quyền tiến hành thu hồi giấy chứng nhận (đứng tên người mẹ đã mất) đã cấp để tiến hành cấp lại từ đầu;

Bước 2: Văn phòng đăng ký đất đai lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người thừa kế (không đứng tên người mẹ đã mất). Lúc này, người thừa kế có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan.