Nhà văn Annie Ernaux và những mảnh hồi ức sâu thẳm

Mùa hè này, Nhã Nam và Viện Pháp giới thiệu đến bạn đọc 3 tác phẩm mới của nữ nhà văn Annie Ernaux gồm “Một người phụ nữ”, “Cơn cuồng si” và “Nỗi nhục”.

Các cuốn sách này hé lộ những hồi ức sâu thẳm, từ kỷ niệm thơ ấu cho đến những bí mật thầm kín nhất của nữ tác giả Annie Ernaux, những điều mà có lẽ không phải ai cũng đủ dũng cảm để phơi bày.

Tháng 10 năm 2022, Annie Ernaux vinh dự được Viện Hàn lâm Thụy Điển trao giải Nobel Văn chương. Bà trở thành nữ nhà văn người Pháp đầu tiên giành giải thưởng văn học danh giá nhất thế giới. Hội đồng trao giải Nobel đã vinh danh Annie Ernaux "vì lòng dũng cảm và sự nhạy bén sắc lạnh bà sử dụng để khám phá ra gốc rễ, sự bất hòa và những hạn chế của kí ức cá nhân".

Là người “tự khai thác chính mình”, Annie Ernaux đào sâu vào kí ức, cuộc đời của bản thân qua những tác phẩm hồi kí, một chủ đề quen thuộc ở những nhà văn như: Marcel Proust và Patrick Modiano. Bằng thứ văn phong “phẳng”, lạnh lùng tưởng như vô cảm, các tác phẩm của Annie Ernaux lại có sức mạnh khơi dậy sự đồng cảm nơi người đọc một cách kì lạ. Nhiều cuốn trong số đó đã được đưa vào giảng dạy tại các trường học ở Pháp.

Trong suốt hành trình sáng tác của mình, Annie Ernaux có một góc nhìn khác biệt về cuộc sống, giới tính và giai cấp. Thay vì cuốn người đọc vào những thăng trầm cuộc đời hay những chủ đề to tát, bà chỉ tập trung những sự kiện nhỏ nhặt, đời thường mà chân thực. Lịch sử của bà là lịch sử nhỏ, nhưng lịch sử nhỏ gắn kết với lịch sử lớn.

Câu văn ngắn gọn, rõ ràng, văn phong tối giản và không hoa mĩ, những tác phẩm của Annie Ernaux đôi lúc bị chê là khô khan, nhưng sự lạnh lùng ấy mới chính là thứ tạo nên vẻ đẹp riêng cho những cuốn sách và giúp chúng chạm đến tâm hồn người đọc, truyền tải những cảm xúc thô sơ mà không cần bất cứ thứ gì tô điểm.

Như Tổng thống Pháp - Emmanuel Macron đã nói vào ngày Annie Ernaux nhận giải Nobel Văn chương rằng, “Suốt 50 năm qua, Annie Ernaux viết cuốn tiểu thuyết về kí ức tập thể và riêng tư của đất nước chúng ta. Tiếng nói của bà là tiếng nói của tự do của người phụ nữ và của những điều đã bị lãng quên trong thế kỉ qua”.