Những lầm tưởng về chế độ ăn 'detox'

Khái niệm detox, còn gọi là Master Cleanse, được Stanley Burroughs nhắc đến lần đầu vào những năm 1940, mô tả việc sử dụng nước hoa quả để đào thải chất độc, cặn bã khỏi cơ thể một cách tự nhiên. Thực đơn hàng ngày của Burroughs gồm 12 ly nước pha với một ít chanh, ớt cayenne và siro cây phong.

Chế độ ăn detox nói chung là những thay đổi ngắn hạn nhằm loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Thực đơn điển hình gồm nhiều cây, rau, nước ép và nước lọc. Một số người nhịn ăn gián đoạn, sử dụng các loại thảo mộc, trà, chất bổ sung, chất làm sạch hoặc thụt tháo hậu môn.

Những người ủng hộ cho rằng nhịn ăn có thể giúp cơ quan nghỉ ngơi, kích thích gan loại bỏ độc tố, thúc đẩy đào thải độc tố qua phân, nước tiểu và mồ hôi, cung cấp cho cơ thể những chất dinh dưỡng lành mạnh.

Người ăn chế độ detox thường tuân thủ các điều sau: nhịn ăn từ một đến ba ngày, uống nước ép trái cây và rau tươi, sinh số, nước hoặc trà, loại bỏ thực phẩm có nhiều kim loại nặng, chất gây ô nhiễm và gây dị ứng,...

Trên thực tế, các chuyên gia cho biết việc detox, thải độc tố là không cần thiết. Cơ thể có hệ thống siêu hiệu quả để lọc hầu hết các loại chất độc hại mà một người tiêu thụ hàng ngày, gồm hai cơ quan là gan và thận.

Thận có chức năng lọc máu, loại bỏ độc tố theo đường niệu đạo (dẫn đến bàng quang) và thải ra ngoài. Gan xử lý các loại thuốc và các hóa chất vào cơ thể. Hai cơ quan này có thể giúp thải độc một cách tự nhiên.

"Trừ khi các cơ quan bị tắc nghẽn, chúng ta không cần thực hiện các phương pháp thải độc", tiến sĩ Ranit Mishori, Trường Y Đại học Georgetown, cho biết.

Bên cạnh đó, việc ép nước loại bỏ một số thành phần lành mạnh nhất của trái cây tươi và rau xanh. Nước trái cây thiếu đi chất xơ, thành phần quan trọng nhất giúp một người cảm thấy no cho đến bữa tiếp theo. Những gì còn sót lại chỉ là đường tự nhiên.

Chế độ ăn detox với nhiều đường, ít protein, ít chất xơ có tác động gần như ngay lập tức. Người ăn kiêng liên tục đói vì không có chất xơ nạp vào cơ thể. Trong khi đó, lượng đường tiêu thụ vô tình làm tăng lượng đường trong máu. Tuy nhiên, cơ thể không có đủ protein để ổn định đường huyết. Lúc này, đường huyết tăng giảm đột ngột.

Các ảnh hưởng thậm chí lâu dài nghiêm trọng hơn. Tình trạng thiếu protein kéo dài vài ngày có thể gây ra mất cơ, bởi đây là thành phần cơ bắp sử dụng để tạo ra năng lượng.

Ăn uống kiểu detox có thể tạo ra các thói quen nguy hiểm. Những người ủng hộ cho rằng chế độ này giúp đào thải độc tố từ carbs, đường và rượu khỏi cơ thể. Tuy nhiên, trên thực tế, chế độ này khá gần với chứng ăn uống vô độ. Đối với những người dễ bị rối loạn ăn uống, thay thế thực phẩm bằng nước trái cây có thể dẫn đến các vấn đề lớn hơn.

Một phòng khám điều trị chứng rối loạn ăn uống ở New York ghi nhận hơn một nửa số bệnh nhân đã từng detox bằng nước trái cây.

"Có thể các bệnh nhân đã thử cách ăn này và trở nên ám ảnh, hoặc đã có tiền sử bị rối loạn ăn uống", Debbie Westerling, Giám đốc dịch vụ dinh dưỡng của phòng khám, cho biết.