NSND Lê Khanh: “Tôi chỉ đẹp trên màn ảnh. Ngoài đời, tôi xấu”

Khi còn đương nhiệm vị trí Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, NSƯT Chí Trung từng nói, “Lê Khanh là biểu tượng của sắc đẹp. Lê Khanh chỉ cần đứng trên sân khấu đã thấy hào quang tỏa ra”.

Phóng viên Lao Động có cuộc trò chuyện với NSND Lê Khanh về sắc đẹp của phụ nữ, và việc có hay không những “đặc quyền” dành riêng cho phụ nữ đẹp.

“Nhiều khán giả gặp tôi ngoài đời, không tin tôi là Lê Khanh”

Nghề diễn cũng giống nhiều ngành khác, ngoại hình luôn là một lợi thế. Thật thẳng thắn, chị có nghĩ, phụ nữ đẹp luôn có nhiều cơ hội hơn?

Tôi có nhiều năm tham gia giảng dạy về diễn xuất. Hiện, tôi đang mở lớp diễn xuất dành cho những ai theo chuyên nghiệp, và cả những ai muốn học thêm để hiểu về diễn xuất, có thể áp dụng kỹ năng diễn xuất vào thực tế công việc.

Tôi luôn dạy các sinh viên của mình, nghệ thuật phản ánh chân thực cuộc sống.

Trong cuộc sống, không phải ai cũng là hoa hậu. Vẻ đẹp bên ngoài có thể giúp bạn dễ được nhận diện. Nhưng khi bước vào một cuộc phỏng vấn hay một cuộc trò chuyện, bạn chỉ có thể gây chú ý với ngoại hình xinh đẹp trong vòng 5 phút đầu tiên, đến phút thứ 6, sức hấp dẫn từ vẻ bề ngoài sẽ giảm dần.

Để buổi trò chuyện được tiếp tục, bạn phải biết cách gây hứng thú với người đối diện bằng nét duyên, bằng sự thú vị của ngôn ngữ, bằng kiến thức...

Cuộc sống muôn sắc, sự phân chia cơ hội và phân chia vẻ đẹp dành cho tất cả mọi người ở mọi vóc dáng, mọi màu da, hay tuổi tác. Ai cũng có vẻ đẹp của riêng mình.

Vẻ đẹp ngoại hình chỉ là bề nổi, giá trị của vẻ đẹp bên trong mới quan trọng. Giá trị của cái đẹp được lưu giữ trong phông kiến thức, lòng tốt, sự chân thành... Đó mới là giá trị bền vững, lâu dài.

Chí Trung từng nói, “Lê Khanh là biểu tượng của sắc đẹp. Lê Khanh chỉ cần đứng trên sân khấu đã thấy hào quang tỏa ra”. Chị từng được ví là nữ hoàng sân khấu, người được sinh ra để đảm nhận những vai mỹ nhân như Đan Thiềm, Lý Chiêu Hoàng... Đó chẳng phải chính là lợi thế của sắc đẹp?

Cũng chính Chí Trung nói, “Khanh make-up (trang điểm) vào nhé, kẻo làm giảm doanh thu của nhà hát”. Ở ngoài đời, tôi rất khác trên sân khấu.

Chúng tôi vẫn có câu, “Được tổ nghề thương”. Tôi được tổ nghề thương chăng, cho mình được nét duyên khi đứng dưới ánh đèn sân khấu. Tôi chỉ đẹp khi đứng trên sân khấu, hay đứng trước máy quay. Chính vẻ đẹp của nhân vật đã giúp tôi đẹp hơn.

Ngoài đời, tôi là người sống giản dị, gần như không chú trọng vẻ bề ngoài, ít khi trang điểm.

Khi không khoác lên xiêm y lộng lẫy của nhân vật, khi là chính mình ở đời thường, tôi xấu.

Có rất nhiều kỷ niệm vui về chuyện này. Nhiều khán giả thấy tôi trên sân khấu đẹp quá, khi xem xong vở diễn, họ cứ đứng ngoài cổng nhà hát đợi tôi. Nhưng khi tôi đi ra, lại chẳng ai nhận ra cả.

Một lần, tôi hỏi trêu một khán giả, “Tôi là Lê Khanh đây, chị nhận ra không?”. Khán giả nhìn tôi bảo: “Chị cứ đùa”.

Nghe như một câu chuyện vui?

(Cười), một câu chuyện rất đáng yêu. Tôi vui, khi được sống là chính mình ở ngoài đời thật. Chẳng ai biết mình là ai.

Trên sân khấu, trong nghệ thuật, tôi đã luôn phải son phấn, phục trang. Ở đời thực, tôi muốn sống dung dị nhất có thể. Trút hết xiêm y lộng lẫy, trút hết các lớp hóa trang, để mình là mình thôi.

Chẳng phải, biết bao cô gái xinh đẹp muốn trở thành ngôi sao để đi đâu cũng được nổi bật, ở đâu cũng có người nhận ra...?

Mỗi người một quan điểm sống. Rất nhiều đồng nghiệp xinh đẹp của tôi, họ đi đâu cũng nổi bật, khán giả vây quanh. Nhưng ở góc của mình, tôi thấy việc được giấu mình đi, rất sung sướng.

“Là phụ nữ nếu buồn quá, cứ ngồi xuống khóc cho thật đã...”

Chồng chị - đạo diễn Phạm Việt Thanh từng kể, anh gặp chị khi đang là quay phim cho tác phẩm “Dòng sông hoa trắng” năm 1989. Anh gục ngã trước chị vì “Lê Khanh quá đẹp”. Tại sao, chị cứ nhận mình không đẹp?

Chắc chắn, anh Thanh đã nhìn thấy vẻ đẹp của nhân vật qua diễn xuất, qua cảm xúc, qua cách làm việc của tôi ở “Dòng sông qua trắng”. Điều đó không có gì để nghi ngờ.

Dưới ánh mắt của một quay phim, diễn viên chỉ đẹp qua cảm xúc, qua cách họ hóa thân vào vai diễn.

Vẻ đẹp của diễn viên khi đứng trước ống kính máy quay (hay trên sân khấu) được tích hợp bởi rất nhiều yếu tố. Đó là ánh sáng, là âm nhạc, là góc máy của quay phim, là hóa trang, phục trang, là cảm xúc của câu chuyện trong kịch bản... Tất cả những yếu tố đó cộng lại sẽ làm nên những khoảnh khắc đẹp cho diễn viên.

Nhiều quay phim rất giỏi trong việc giúp diễn viên đẹp hơn, họ bắt được những khoảnh khắc tinh tế nhất của nhân vật.

Diễn viên được khán giả yêu mến, được xuất hiện lung linh trên phim hay sân khấu, là nhờ nhân vật.

Nói cách khác, tôi chỉ làm nên giá trị khi có nhân vật. Chính vẻ đẹp của nhân vật đã giúp tôi đẹp hơn. Nếu không có nhân vật, tôi chỉ là một Lê Khanh nhạt nhòa.

Đẹp nhờ nhân vật, cho đến cuối cùng, vẫn là một người đẹp trong mắt khán giả. Với một người đẹp, việc phải đối diện với “sức ép” của thời gian và tuổi tác – sẽ như thế nào?

Tôi không chịu sức ép nào từ thời gian, bởi giai đoạn nào tôi cũng tìm được giá trị riêng. Hơn nữa, tôi không sợ xấu, tôi chỉ sợ bị vô duyên.

Ở tuổi nào, tôi cũng tìm được dạng vai cho mình. Điều quan trọng nhất với tôi là tìm ra sức sống, tìm ra vẻ đẹp cho mỗi nhân vật. Kể cả nhân vật xấu cũng có vẻ đẹp ẩn giấu phía sau.

Tôi không ngại thời gian, chỉ sợ hết duyên với nghệ thuật.

Có thời, ở nhà hát Tuổi trẻ, những câu chuyện được kể đi kể lại thường xoay quanh đời sống kinh tế gia đình các nghệ sĩ khó khăn khi sân khấu rơi vào ế ẩm, và những cuộc hôn nhân dễ đi đến đổ vỡ. Chị và đạo diễn Phạm Việt Thanh đã cùng nhau trải qua chặng đường dài, đi qua thời kinh tế khó khăn, và vượt qua cả những biến cố cuộc sống. Nếu hỏi chị về “bí quyết giữ hôn nhân” – nghe có “lý thuyết” quá không?

(Cười), vì tôi chẳng có bí quyết nào cả. Tôi như tất cả phụ nữ khác, đều có ước mong giống nhau về gia đình, đó là mong gia đình ấm êm, bình an, hạnh phúc.

Tôi sinh ra trong gia đình nhiều đời làm nghệ thuật. Nghề của chúng tôi vốn rất “động”, nhạy cảm, khó bình an. Để được bình an, phải tránh mọi sự bất ổn có thể xảy đến, phải cân bằng được giữa nghệ thuật và cuộc sống, để tìm được chữ “tĩnh” ở đời thường.

Tôi hay phải đi công tác, có khi vài tháng. Nhưng khi về đến nhà, tôi sẽ nỗ lực làm tốt nhất có thể ở vai trò của người vợ, người mẹ, để bù đắp lại khoảng trống mình để lại khi vắng nhà.

Trong công việc, tôi có hàng trăm vai, hầu hết đều là các vai có tuyến tình cảm, yêu đương, có bạn diễn nam... Tôi phải rất rõ ràng, để mọi mối quan hệ chỉ dừng ở công việc, để được bình yên khi về nhà.

Khi người ta muốn, sẽ tìm cách. Tôi muốn được bình yên để dồn hết tâm sức làm nghệ thuật. Muốn thăng hoa trong nghệ thuật, phải ổn định trong tinh thần, bởi vậy, tôi tránh mọi mặt trái có thể gây phức tạp.

Quan điểm của chị về hạnh phúc?

Khi tôi gặp chồng tôi và quyết định đến với anh, tôi có nói với anh 2 câu. Thứ nhất, về tiền, chúng tôi đều là nghệ sĩ, chỉ kiếm tiền bằng nghề, kiếm được bao nhiêu tiêu bấy nhiêu, vui vẻ, bằng lòng, không tạo áp lực cho nhau.

Thứ hai, về nghệ thuật, tôi rất yêu nghề, nên anh phải tôn trọng lý tưởng nghệ thuật của tôi. Tôi không đòi hỏi về tiền, chỉ cần được làm điều mình muốn.

Hạnh phúc thật ra rất giản đơn, chính là biết hài lòng với những gì mình có. Nghe có vẻ lý thuyết, nhưng rất đúng.

Ngay cả khi chúng ta không có được rất nhiều thứ như nhà đẹp, xe đẹp hay tiền bạc... Giá trị sau cùng chúng ta vẫn đang có được, đó chính là sự sống.

Được sống đã là một hạnh phúc. Hãy thi vị hóa cuộc sống để tận hưởng sự sống mình đang có.

Cách chúng ta nhìn nhận về hạnh phúc cũng giúp ta hạnh phúc?

Đúng thế. Yêu cuộc sống, nghĩ lạc quan, tích cực. Nếu thấy mình khổ, hãy nhìn ra xung quanh sẽ thấy, còn rất nhiều người khổ hơn mình.

Mình khỏe mạnh, đã hạnh phúc hơn rất nhiều người. Nếu thấy mình nghèo, vất vả, hãy nhìn ra xung quanh, còn nhiều người nghèo hơn, khổ hơn, vất vả hơn nhiều.

Tôi hạnh phúc vì biết hài lòng. Mỗi sáng mai thức dậy, tôi đều cảm ơn đời, vì có thêm ngày mới để yêu thương.

Tất nhiên, cũng có những lúc buồn phiền, sóng gió.

Là phụ nữ, nếu buồn quá, cứ ngồi xuống khóc cho thật đã, rồi ta lại đứng lên.

Mỉm cười.