Nước chủ nhà sẽ thu lợi khủng từ việc đăng cai World Cup?

Giải bóng đá vô địch thế giới (World Cup) là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh và thu hút đông đảo người hâm mộ trên toàn thế giới, với lượng người xem nhiều hơn cả Thế vận hội Olympic.

Theo trang Al Jazeera, dự kiến, trên 5 tỉ người đang háo hức đón chờ giải đấu bóng đá hấp dẫn nhất sắp diễn ra ở Qatar, với trên 1 triệu người sẽ đến tham dự trực tiếp các trận đấu trong kỳ World Cup 2022.

Từ doanh thu bán vé đến kinh doanh hàng hoá, tiền tài trợ, tiền thưởng và lợi nhuận từ hoạt động du lịch, có thể thu được những khoản tiền khổng lồ xoay quanh sự kiện này. Nhưng đối với nước chủ nhà, số tiền này có đủ để bù đắp chi phí đăng cải tổ chức World Cup hay không? Câu trả lời ngắn gọn là không.

Hầu hết các quốc gia tổ chức World Cup đều phải chi hàng chục tỉ USD cho việc chuẩn bị, phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng khách sạn… để đáp ứng nhu cầu của sự kiện với quy mô lớn như vậy. Nhưng phần lớn các khoản thu đó thường không được thu hồi, ít nhất không phải bằng tiền mặt.

World Cup chắc chắn là giải đấu “hái” ra tiền. Bản quyền truyền hình của World Cup năm 2018 tại Nga được bán cho các đài truyền hình trên khắp thế giới với giá 4,6 tỷ USD. Nhưng khoản tiền này do Liên đoàn Bóng đá Quốc tế FIFA – cơ quan quản lý bóng đá thế giới – nắm giữ. Doanh thu bán vé cũng thuộc sở hữu của một công ty con do FIFA sở hữu 100%. FIFA cũng kiếm hàng tỉ USD từ bản quyền quảng cáo, với doanh thu hơn 1 tỷ USD trong giải đấu năm 2018.

Tuy nhiên, cơ quan này sẽ phải trang trải các chi phí chính để tổ chức giải đấu. Họ sẽ phải trả cho Qatar – quốc gia đăng cai World Cup 2022 – 1,7 tỷ USD, số tiền đó bao gồm giải thưởng 440 triệu USD tiền thưởng cho các đội bóng.

Nhưng theo ước tính, Qatar đã chi hơn 200 tỷ USD cho kỳ World Cup này và cơ sở hạ tầng trên khắp đất nước – gồm xây dựng khách sạn và trung tâm giải trí, đại tu toàn bộ mạng lưới đường bộ và xây dựng hệ thống đường sắt.

Với hơn 1 triệu du khách nước ngoài dự kiến đến Qatar tham dự giải đấu bóng đá kéo dài 1 tháng, nước chủ nhà sẽ chứng kiến lượng khách du lịch tăng đột biến. Điều này sẽ giúp tăng doanh thu cho các chủ khách sạn, nhà hàng và những địa điểm tương tự. Nhưng lượng du khách tăng cao đòi hỏi đất nước phải xây dựng thêm các cơ sở hạ tầng có sức chứa lớn hơn. Và chi phí cho hoạt động này thường lớn hơn nhiều so với doanh thu tạo ra trong ngắn hạn.

Diễn đàn Kinh tế Thế giới báo cáo: “Giá khách sạn tăng trong thời gian cháy vé, nhưng tiền lương của những người làm dịch vụ không hẳn sẽ tăng cùng mức. Điều đó nghĩa là lợi nhuận của chủ các doanh nghiệp có thể cao hơn lợi nhuận của người lao động”. Do đó, những người có tiền sẽ tiếp tục kiếm thêm nhiều tiền. Còn những người không có tiền, vẫn sẽ không có tiền.

Hơn nữa, khách du lịch World Cup mua hàng hóa, đồ uống hoặc bất kỳ sản phẩm nào từ các thương hiệu đối tác của FIFA, sẽ không đóng góp vào nguồn thu thuế của nước chủ nhà. Nguyên nhân là trong quy trình đấu thầu World Cup, quốc gia đăng cai bắt buộc phải giảm thuế khổng lồ cho FIFA và các thương hiệu tài trợ.

Khách du lịch không tham dự World Cup có xu hướng tránh đến nước chủ nhà trong thời gian diễn ra sự kiện này vì họ muốn tránh đám đông, giao thông ùn tắc và giá cả tăng cao. Đối với Qatar 2022, nếu không có vé xem trận đấu, du khách sẽ không thể nhập cảnh vào quốc gia này từ ngày 1/11 cho đến khi World Cup bế mạc.

Ít nhất là trong ngắn hạn, việc tổ chức một kỳ World Cup không có ý nghĩa về mặt tài chính. Nhưng sự kiện này vẫn mang lại ý những thứ có ý nghĩa hơn cả tiền bạc.

Đăng cai World Cup được ví như “cuộc diễn tập” thể hiện quyền lực mềm. Sự kiện này mở ra cánh cửa sổ giúp thế giới nhìn rõ hơn vào nước chủ nhà. Các cơ sở hạ tầng mới sẽ tạo ra cơ hội tốt để thu hút đầu tư hoặc kinh doanh vào đất nước này.

Và về lâu dài, ngân sách chi cho việc tổ chức, nếu được quản lý đúng cách, sẽ thúc đẩy khả năng mở rộng kinh tế của quốc gia đăng cai sự kiện. Từ đó, những con đường mới và các dự án giao thông phát triển sẽ mang lại lợi ích kinh tế trong nhiều năm, sau khi tiếng còi mãn cuộc của kỳ World Cup vang lên.

Không chỉ có vậy, các giải đấu thể thao quốc tế lớn còn giúp thu hẹp khoảng cách xã hội và đưa người dân trên khắp thế giới xích lại gần nhau hơn. Thế vận hội mùa đông 2018 đã chứng kiến Triều Tiên và Hàn Quốc bước vào sân vận động dưới một lá cờ chung. Những sự kiện này cũng khuyến khích trẻ em tăng cường tập luyện thể thao, góp phần mang lại lợi ích kinh tế cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của quốc gia sở tại trong tương lai.

Còn đối với nước chủ nhà, World Cup là niềm tự hào, vinh dự và là dịp để quảng bá hình ảnh đất nước và con người - những giá trị mang ý nghĩa to lớn hơn cả tiền bạc. Đăng cai tổ chức World Cup cũng có nghĩa là quốc gia chủ nhà đang dang rộng vòng tay và hân hoan nói với bạn bè khắp năm châu: “Bạn luôn được nơi đây chào đón!”.