Oscar 2023: Phim điện ảnh "thực thụ" vẫn luôn kén người xem

Phim điện ảnh thực thụ quả thật không thể cạnh tranh nổi với phim thương mại hiện tại, nhưng việc chúng cần được tôn vinh (đặc biệt là tại Oscar) là điều cần phải làm.

Hãy nhìn thẳng vào một sự thật, đầu tiên là Tár, sau đó là The Fabelmans, She Said và Empire of Light. Tất cả đều là những bộ phim được đánh giá cao tại các liên hoan phim và các lễ trao giải điện ảnh, nhưng điểm chung giữa chúng là đều thất bại về mặt doanh thu phòng vé.

Một số phim "làm ăn" tốt ở một số thành phố lớn trong vài tuần, nhưng sau đó lại chững lại khi phát hành rộng rãi hơn. Một số phim thậm chí còn thất bại toàn tập, thoi thóp bởi các chiến dịch quảng bá yếu kém và sự thiếu quan tâm của khán giả. Trong nhiều năm, những bộ phim nghệ thuật kém thu hút đã trở thành mối lo ngại đối với những người trong ngành điện ảnh, đó chính là khoảng cách ngày càng lớn giữa thành công phòng vé với phim nghệ thuật thực thụ.

Tại lễ trao giải Oscar năm nay, chúng ta sẽ được chứng kiến những bom tấn phòng vé như Everything Everywhere All at Once, Top Gun: Maverick và Avatar: The Way of Water cùng đua tranh giải. Nhưng, đã qua lâu rồi cái thời mà mọi bộ phim được đề cử ở hạng mục Phim xuất sắc nhất tại Oscar đều có doanh thu phòng vé vững vàng.

Thất bại phòng vé của quá nhiều phim điện ảnh đã cho thấy một sự thay đổi lớn về văn hóa khiến các nhà phê bình, giới nghệ thuật đều không hài lòng. Hay có lẽ, chúng ta cần ngừng việc lo lắng về sự thay đổi này và đối mặt với tương lai của điện ảnh theo một cách lạc quan hơn. Một số ý kiến cho rằng những bộ phim nghệ thuật nên được chuyển sang dạng phát hành trực tuyến để cứu vớt lượng người xem cho mình. Bởi lẽ khi phát hành trực tuyến, khán giả sẽ không cần mạo hiểm bỏ tiền ra rạp xem phim và phải "chịu đựng" nếu bộ phim không hơp ý họ. Thay vào đó, nếu họ thử trải nghiệm tại nhà, họ hoàn toàn có thể bỏ qua nếu như không thích thú.

Tuy nhiên, cách xử lý này chỉ có thể hợp lý nếu như các bộ phim nghệ thuật vẫn tiếp tục được sản xuất mà thôi. Bởi lẽ, nếu theo số liệu thống kê về doanh thu, các nhà sản xuất sẽ dần e dè khi muốn thực hiện các dự án phim nghệ thuật nhưng... không kiếm ra tiền.

Vậy là, nghệ thuật điện ảnh sẽ biến mất và đó chính là mất mát to lớn nhất đối với Hollywood. Những tác phẩm mang tính thách thức về mặt trí tuệ, cảm xúc, thậm chí là cả chính trị đều không còn nữa. Các hãng phim sẽ từ bỏ bất kì giá trị lớn nào (và cả giải thưởng) để làm ra những bộ phim "rẻ tiền". Nghệ sĩ cũng mất đi cơ hội trở thành nghệ sĩ "thực thụ", mất đi cơ hội được người trong ngành tôn trọng dù tầm nhìn và tài năng của họ có lớn tới đâu.

Thách thức lớn nhất trước mắt trong việc bảo tồn các bộ phim nghệ thuật thực thụ chính là thuyết phục các "ông lớn" trong nghề về giá trị của chúng, về vẻ đẹp của một Hollywood đúng nghĩa. Đúng là một số nhà làm phim hoặc khán giả cảm thấy hào hứng từ những bộ phim của Marvel, những phim thương mại hiện nay nhưng vẫn còn biết bao nhiêu người bị cuốn hút bởi những bộ phim giúp họ mở mang đầu óc về nghệ thuật điện ảnh cho những đam mê chớm nở mà trước đây họ không hề hay biết? Trên một số tờ báo uy tín về nghệ thuật, sự sôi nổi của Tár, cuốn hồi ký sâu sắc của The Fabelsman, sự đồng cảm của Women Talking và tính nhân văn duyên dáng trong Empire of Light vẫn là chủ đề nóng hổi và xứng đáng được đặt ở vị trí trang trọng nhất trang báo. Nếu như có một đội ngũ truyền thông tốt, có lẽ phim điện ảnh nghệ thuật có thể chạm tới nhiều khán giả hơn?

Hollywood vốn thích tự tôn vinh chính mình, nó say sưa với những huyền thoại sinh ra từ đó. Doanh thu phòng vé tốt là một đặc quyền, là dấu ấn đầy tự hào với các nhà làm phim nhưng đó chưa bao giờ là cách để định giá một di sản. Vì thế, việc Oscar vẫn tiếp tục tôn vinh những tác phẩm điện ảnh nghệ thuật vẫn là điều cần thiết.

Mặc cho những tranh cãi về việc liệu giải Oscar có còn quan trọng nữa hay không, chừng nào lễ trao giải Oscar vẫn còn tồn tại, các nhà làm phim vẫn sẽ tiếp tục sáng tạo với ước mơ giành được tượng vàng. Và mặc cho khán giả có còn quan tâm tới Oscar nữa hay không, đây vẫn là lễ trao giải danh giá nhất đối với những người làm điện ảnh.

Lễ trao giải Oscar lần thứ 95 sẽ được phát sóng trực tiếp từ Nhà hát Dolby thuộc Hollywood, Los Angeles (Mỹ) vào ngày 12/3 tới.