Phát huy hiệu quả quan trắc, cảnh báo môi trường trong nuôi trồng thủy sản

Hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế thủy sản bền vững, thời gian qua, Quảng Ninh chú trọng triển khai hiệu quả nhiệm vụ quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường trong nuôi trồng thủy sản (NTTS). Qua đó, góp phần phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo sản xuất, giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh, đồng thời đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái...

Hiện nay, môi trường NTTS đang bị suy thoái và có nhiều nguy cơ khó kiểm soát. Trong đó đáng chú ý là vấn đề ô nhiễm nguồn nước do nước thải sinh hoạt, nước thải nông nghiệp và nước thải công nghiệp. Cùng với đó là hoạt động NTTS không ngừng phát triển đã làm gia tăng dịch bệnh thủy sản; tình trạng biến đổi khí hậu đã và đang diễn ra… Bởi vậy, việc quan trắc môi trường phục vụ NTTS là hết sức cần thiết, giúp thông tin kịp thời, dự báo diễn biến môi trường vùng nuôi, mùa vụ nuôi, giúp người nuôi chủ động trong quản lý chất lượng nước vùng nuôi, phòng tránh dịch bệnh, hướng tới phát triển bền vững.

Ngay từ đầu năm, thực hiện nhiệm vụ theo Kế hoạch số 48/KH-UBND ngày 24/2/2023 của UBND tỉnh về việc phòng chống dịch bệnh ngành nông nghiệp năm 2023, Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) đã phối hợp với Trung tâm Quan trắc môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc tổ chức thu, phân tích mẫu môi trường tại các vùng NTTS trên địa bàn. Theo ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản: Chi cục đã chủ động thực hiện nhiệm vụ quan trắc môi trường tại các vùng nuôi tôm, cá biển, nhuyễn thể được quy hoạch tập trung, kịp thời khuyến cáo cho các cơ quan quản lý địa phương, các tổ chức, cá nhân nuôi thủy sản chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch sản xuất năm 2023 đạt hiệu quả với tổng số mẫu thu dự kiến 9.405 mẫu, tần suất 1 lần/tháng vào các tháng 4, 5, 7, 10, 11 và tần suất 2 lần/tháng vào các tháng 6, 8, 9. Công tác quan trắc được thực hiện tại 18 vùng nuôi thuộc 9 địa phương: Móng Cái, Hải Hà, Đầm Hà, Tiên Yên, Vân Đồn, Cẩm Phả, Quảng Yên, Uông Bí và Đông Triều. Với các vùng thu mẫu gồm, vùng nuôi tôm: Móng Cái, Đầm Hà, Tiên Yên, Quảng Yên, Uông Bí; vùng nuôi cá biển, nhuyễn thể: Hải Hà, Đầm Hà, Vân Đồn, Cẩm Phả và vùng nuôi cá nước ngọt: Uông Bí, Đông Triều.

Việc quan trắc sẽ kiểm tra các nhóm thông số: Nhiệt độ, độ mặn, pH, DO, NH4+, COD, H2S, NH3, vi khuẩn Vibrio tổng số, thực vật phù du tảo độc… Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản ban hành định kỳ các thông báo hằng tháng khuyến cáo các địa phương và các cơ sở NTTS kiểm soát chặt chẽ chất lượng môi trường nguồn cấp và phối hợp kiểm tra định kỳ chất lượng nước và môi trường vùng nuôi để có các biện pháp kỹ thuật phù hợp, chuẩn bị tốt cho mùa vụ nuôi đạt hiệu quả cao.

Trong tháng 6 vừa qua, Chi cục Thủy sản đã tổ chức thu, phân tích mẫu môi trường tại các vùng nuôi hàu tập trung tại Vân Đồn. Kết quả mẫu nước cho thấy các thông số nhiệt độ, pH, DO, độ mặn, độ kiềm, NH4+… ở các điểm có giá trị phù hợp cho NTTS; các chỉ số về mật độ Vibrio tổng số và Coliform tổng số cao so với quy định về NTTS (tại các điểm Cái Rồng, xã Hạ Long, Đông Xá).

Đối với phân tích mẫu hàu, phát hiện vi khuẩn V.alginolyticus với tần suất bắt gặp 1/3 mẫu hàu đã thu tại các điểm thu mẫu. Đối với phân tích mẫu thực vật không phát hiện tảo độc trong các mẫu thu tháng 5, 6 tại điểm thu mẫu. Qua kết quả phân tích trên Chi cục Thủy sản có khuyến cáo các hộ nuôi nghiêm túc duy trì mật độ nuôi phù hợp, không thả nuôi hàu với mật độ cao dẫn đến thiếu nguồn thức ăn cho hàu phát triển, làm hàu yếu, tăng nguy cơ nhiễm bệnh vi khuẩn; tiến hành thu hoạch hàu nuôi đã đạt kích cỡ thương phẩm. Đối với toàn vùng nuôi, cơ sở nuôi cần định kỳ vệ sinh rổ, dây hàu, tạo độ thông thoáng cho bãi nuôi, từ đó làm giàu nguồn thức ăn, tăng sức đề kháng cho hàu nuôi và nâng cao chất lượng môi trường nước khu vực nuôi…

Với các kết quả quan trắc thường xuyên của Chi cục Thủy sản đã góp phần không nhỏ giúp các hộ, đơn vị NTTS trên địa bàn tỉnh làm căn cứ để thực hiện khâu nuôi, chăm sóc thủy sản một cách bài bản khoa học nhằm đạt được hiệu quả và giá trị cao nhất. Anh Nguyễn Văn Kiên, người NTTS, thôn Ngọc Nam (xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn), chia sẻ: Trong NTTS hiện nay, bên cạnh kinh nghiệm, kỹ thuật của người nuôi thì việc được thông tin về môi trường hay dịch bệnh trong nguồn nước là rất quan trọng đối với chúng tôi. Người NTTS chúng tôi rất tin tưởng với sự hỗ trợ tích cực của ngành nông nghiệp trong việc quan trắc môi trường sẽ giúp chúng tôi có những  thông tin hữu ích nhất để sản xuất thắng lợi.