Phình đĩa đệm với vấn đề sức khỏe

Số người bị phình đĩa đệm ngày càng có chiều hướng gia tăng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận biết sớm bị bệnh để điều trị hiệu quả. Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã phỏng vấn bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng Khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) để giúp bạn đọc hiểu hơn về căn bệnh này.

Phẫu thuật nội soi thoát vị đĩa đệm cột sống tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

- Xin bác sĩ cho biết, nguyên nhân nào gây bệnh phình đĩa đệm cột sống?

+ Giữa 2 đốt sống có 1 đĩa đệm, hình giống thấu kính lồi, cấu tạo gồm tổ chức bao xơ bên ngoài và nhân nhầy ở trung tâm. Đĩa đệm bình thường được giữ ở vị trí giữa 2 đốt sống trên và dưới bởi các dây chằng nối giữa 2 đốt sống. Nhờ tính chất đàn hồi, nên đĩa đệm làm nhiệm vụ như một bộ phận giảm xóc, giúp cho cột sống thực hiện chức năng vận động một cách mềm dẻo. Phình đĩa đệm là thể nhẹ của thoát vị đĩa đệm, đó là tình trạng vỏ bao xơ của đĩa đệm bị tổn thương dẫn đến việc đĩa đệm bị phình ra, lồi hẳn ra ngoài. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng, phình đĩa đệm có thể tiến triển thành thoát vị đĩa đệm thực thụ.

Phình đĩa đệm có thể xảy ra ở cả người trẻ tuổi và người già, tuy nhiên phổ biến nhất ở độ tuổi trung niên trở lên. Nguyên nhân gây phình đĩa đệm phần lớn là do quá trình lão hóa. Một số đĩa đệm có thể phình ra khi con người già đi, bắt đầu quá trình lão hóa xương khớp và thoái hóa đĩa đệm, đặc biệt ở những vùng có biên độ vận động lớn của cột sống, như cột sống thắt lưng hay cột sống cổ. Đa số trường hợp phình đĩa đệm không phải là tình trạng bệnh lý nghiêm trọng của cột sống.

Phình đĩa đệm cũng có thể xảy ra do một chấn thương mạnh khi chơi thể thao hoặc làm việc nặng nhọc. Nhiều trường hợp, phình đĩa đệm xảy ra là một biến chứng sau tai nạn đã xảy ra từ nhiều năm trước làm suy yếu đĩa đệm và khiến nó dễ gặp vấn đề hơn. Bên cạnh đó, hút thuốc lá cũng có thể làm cho bao xơ đĩa đệm yếu đi, dẫn tới khả năng cao bị phình đĩa đệm.

- Vậy phình đĩa đệm có triệu chứng gì và ảnh hưởng thế nào đối với sức khỏe, thưa bác sĩ?

+ Khi mới bị phình đĩa đệm dạng nhẹ thường không gây chèn ép thần kinh, nên đa phần người bệnh không có cảm giác đau hay hạn chế vận động. Tuy nhiên, trường hợp phình đĩa đệm trở nên nghiêm trọng khi nó lồi ra quá lớn, gây chèn ép vào rễ dây thần kinh và hẹp ống sống. Lúc này, người bệnh có cảm giác đau nhức xung quanh vị trí đó và có thể gây hạn chế vận động. Tùy thuộc mức độ và vị trí chèn ép rễ thần kinh, tủy sống mà gây ra các triệu chứng đau khác nhau, đôi khi có thể nhầm lẫn với đau của các cơ quan khác như tim, bụng hay thận... Phình đĩa đệm nhiều tầng và kèm theo các thoái hóa khác của cột sống có thể dẫn đến hẹp ống sống gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Triệu chứng phình đĩa đệm nghiêm trọng chạm vào tủy sống của bạn gồm có: Phình đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể gây ra các cơn đau tại vùng thắt lưng, lan dọc theo rễ thần kinh xuống 1 hoặc cả 2 chân, nặng hơn bệnh nhân có thể tê bì 2 chân, teo cơ, hạn chế vận động hoặc rối loạn tiểu tiện… Còn phình đĩa đệm cột sống cổ thường gây đau sâu gần hoặc trên xương bả vai; đau lan tỏa ở cánh tay trên, cẳng tay hoặc ngón tay; đau từ một đĩa đệm bị phình ra có thể bắt đầu giảm đi theo thời gian nghỉ ngơi, tránh các hoạt động mạnh.

Các triệu chứng của phình đĩa đệm thường trở nên tốt hơn trong vòng một vài tuần hoặc vài tháng, dù được điều trị hay không. Nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng, bệnh có thể nặng hơn, các cơn đau xuất hiện dày hơn và dữ dội hơn.

- Bệnh điều trị ra sao, thưa bác sĩ?

+ Bản chất phình đĩa đệm thì nhìn chung không có thuốc điều trị khỏi, chỉ dựa vào chế độ lao động, sinh hoạt hợp lý để tránh đau tái phát hoặc tiến triển nặng hơn thành thoát vị đĩa đệm. Tùy vào mức độ biểu hiện bệnh của bạn, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cụ thể. Với các cơ sở y học  cổ truyền, bác sĩ có thể kết hợp các thuốc Đông y hay thực hiện các bài vật lý trị liệu, xung điện, điện châm, chiếu tia hồng ngoại… để điều trị tình trạng phình đĩa đệm.

Với các cơ sở Tây y, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng các loại thuốc giảm đau chống viêm không steroid, các vitamin nhóm B dùng đường uống hoặc đường tiêm. Có thể phối hợp với thuốc giãn mạch ngoại vi theo chỉ định của bác sĩ. Thực tế, tùy vào nguyên nhân gây bệnh bác sĩ sẽ đưa ra lựa chọn cách điều trị cụ thể: Nếu thiếu vitamin thì bổ sung vitamin, nếu phồng đĩa đệm nặng dẫn tới thoát vị đĩa đệm gây chèn ép thần kinh nặng, bạn có thể phải tiến hành phẫu thuật…

Để phòng ngừa phình đĩa đệm tiến triển thành thoát vị đĩa đệm, bạn cần thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý; hạn chế mang vác, lao động nặng, giảm thiểu tối đa mọi hoạt động có thể gây chấn thương cho cột sống…

- Xin cám ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)