Quan tâm phát triển vùng DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo

Năm 2016, dân số tỉnh Quảng Ninh có 1.177.200 người, với 22 thành phần dân tộc, trong đó có 21 thành phần DTTS với dân số 150.682 người, chiếm 12,8% dân số toàn tỉnh, cư trú ở hơn 85% diện tích của tỉnh, chủ yếu tập trung ở 113 xã, phường, thị trấn thuộc vùng DTTS và miền núi (bao gồm: 17 xã khu vực III, 32 xã khu vực II và 64 xã khu vực I) và ở những địa bàn có vị trí trọng yếu về quốc phòng an ninh, biên giới quốc gia.

Những năm qua, tỉnh đã cụ thể hóa, triển khai thực hiện các chương trình, chính sách, đề án, dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo… Từ đó, góp phần cải thiện rõ rệt diện mạo nông thôn, miền núi, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm nhanh. Đến hết năm 2019, tỉnh Quảng Ninh không còn xã đặc biệt khó khăn, còn 12 thôn đặc biệt khó khăn. 

Đặc biệt, triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi, tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về "phát triển bền vững KTXH gắn với bảo đảm vững chắc QPAN ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030". Sau đó, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 16/2021/NQ-HĐND ngày 16/7/2021 về Phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; UBND tỉnh đã cụ thể hóa bằng Đề án và các chương trình cụ thể; trong đó giao các địa phương tập trung triển khai thực hiện 414 dự án đầu tư hạ tầng thiết yếu do ngân sách tỉnh hỗ trợ đầu tư.

Trong 3 năm (2021-2023), tỉnh đã huy động trên 118.000 tỷ đồng để triển khai thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU và các chương trình MTQG. Trong đó nguồn vốn tín dụng và huy động ngoài ngân sách chiếm trên 84%, nguồn vốn ngân sách chỉ chiếm khoảng 16% tập trung cho các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội có tính lan tỏa, động lực.

Bằng sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ, sau 3 năm thực hiện, Nghị quyết 06 đã thực sự đi vào cuộc sống. Đến nay tỉnh đã hoàn thành và hoàn thành vượt hầu hết các mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng, cốt lõi của các nghị quyết, chương trình này, nhiều chỉ tiêu quan trọng đã vượt xa so với chỉ tiêu chung của cả nước.

Hết năm 2023, Quảng Ninh đã hoàn thành toàn diện các mục tiêu xây dựng NTM ở cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã và mục tiêu giảm nghèo bền vững theo tiêu chí quốc gia của giai đoạn 2021-2025, về đích trước 2 năm, hiện thực hóa mục tiêu thu hẹp chênh lệch vùng miền và khoảng cách giàu nghèo. Trong đó, huyện Bình Liêu là huyện dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới đầu tiên trong cả nước đạt chuẩn nông thôn mới; huyện Đầm Hà và huyện Tiên Yên là 2 huyện đầu tiên trong cả nước đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025. Toàn tỉnh chuyển sang giai đoạn thực hiện theo chuẩn nghèo đa chiều mới của tỉnh cao hơn 1,4 lần so với chuẩn nghèo của Trung ương theo tiêu chí thu nhập; bước vào giai đoạn xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu gắn với đô thị hóa, thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn hiện đại, nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh.

Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân thay đổi từng ngày. Tính đến hết năm 2023, riêng thu nhập bình quân đầu người tại 67 xã, thị trấn vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo của tỉnh đã đạt trên 73 triệu đồng/người/năm; tăng 1,7 lần so với năm 2020; cao hơn khoảng 1,23 lần so với thu nhập bình quân đầu người cả nước và cao hơn khoảng 2,8 lần so với mục tiêu chung đến năm 2025 của cả nước về nâng mức thu nhập bình quân của người DTTS. 100% số xã miền núi có đường ôtô đến tận thôn, bản; 100% xã thuộc khu vực miền núi, biên giới, hải đảo có điện lưới quốc gia; 100% hộ dân được dùng điện lưới quốc gia; 100% hộ đã có nhà ở kiên cố; 100% hộ đồng bào được xem truyền hình, được nghe đài phát thanh.

Cũng trong 3 năm qua, đã có 1.291 nhà ở cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trên toàn tỉnh được xây mới, sửa chữa, với tổng kinh phí huy động trên 78,3 tỷ đồng. Riêng năm 2023, xây dựng, sửa chữa 527 nhà theo chương trình xóa nhà ở tạm, nhà dột nát, vượt kế hoạch của tỉnh giao là 441 hộ.

Nhân dân ngày càng được thụ hưởng các thành quả phát triển của tỉnh đã góp phần quan trọng giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội nông thôn; tăng cường xây dựng, củng cố hệ thống chính trị, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân vững chắc ở vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo.