Phát huy vai trò hạt nhân của Vùng đồng bằng sông Hồng

Là một trong 3 cực tăng trưởng quan trọng của tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, bằng những cách làm đổi mới, sáng tạo, khoa học, tư duy đổi mới, tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”, Quảng Ninh đã và đang tạo ra sự phát triển, sức cạnh tranh mạnh mẽ, là hạt nhân gắn kết, thúc đẩy phát triển của cả Vùng đồng bằng sông Hồng.

Cực tăng trưởng quan trọng

Với lợi thế vượt trội về vị trí địa lý, kinh tế, chiến lược, có đủ các loại hình giao thông, hệ thống cửa khẩu quốc gia và quốc tế, Trung ương xác định Quảng Ninh có các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội để phát triển thành một trung tâm logistics, cửa ngõ trung chuyển vận tải đa phương thức kết nối với Trung Quốc, Đông Bắc Á và ASEAN.

Phát huy truyền thống văn hóa và cách mạng, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh, khát vọng đổi mới, quyết tâm tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức, Quảng Ninh đã và đang bứt phá vươn lên dựa trên những động lực mới, nguồn lực mới, khí thế mới, ở tầm cao mới.

Trong những nhiệm kỳ gần đây, Quảng Ninh liên tục thể hiện rõ tinh thần kế thừa, đổi mới và phát triển, đoàn kết nhất trí, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá để chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh”, đi tiên phong trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để phát huy mọi tiềm năng, lợi thế cho phát triển; đẩy nhanh xây dựng, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại bảo đảm liên thông, tổng thể gắn với tổ chức lại không gian phát triển, kiến tạo các hành lang phát triển mới theo mô hình “Một tâm, hai tuyến đa chiều, các mũi đột phá, ba vùng động lực”; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân theo tiêu chí “hạnh phúc”, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo, thu hẹp nhanh chênh lệch vùng miền; bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, thúc đẩy hợp tác quốc tế và đưa thương mại phát triển năng động, hiệu quả; xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, văn minh, tuyệt đối không để xảy ra đột xuất, bất ngờ.

Kinh tế Quảng Ninh liên tục tăng trưởng cao và ổn định qua các năm, tăng trưởng GRDP trong 7 năm liên tiếp (2016-2022) đạt 2 con số (năm 2022 đạt 10,28%); cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng bền vững; dịch vụ, logistics, du lịch ngày càng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; quy mô nền kinh tế đạt 269.000 tỷ đồng (đứng thứ 7 cả nước), gấp 2,36 lần so với năm 2015; GRDP bình quân đầu người đạt trên 8.200 USD (cao nhất ở khu vực phía Bắc); tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tăng bình quân khoảng 10%/năm, luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước; tỷ lệ đô thị hóa đạt 67% (đứng thứ 5 cả nước).

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong lần về thăm và làm việc tại Quảng Ninh (ngày 12/2/2023), khẳng định: Quảng Ninh đã phát triển nhanh chóng, vươn lên trở thành một trong những địa phương đi đầu đổi mới của Vùng đồng bằng Bắc Bộ, một cực tăng trưởng toàn diện của khu vực phía Bắc.

Gắn kết phát triển vùng

Trên quan điểm quy hoạch đi trước một bước, hạ tầng phải mang tính đột phá, dẫn dắt, từ kinh nghiệm phát triển hơn một thập kỷ qua, Quảng Ninh đã huy động nguồn lực đầu tư tuyến cao tốc kết nối Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái. Tuyến cao tốc kết nối cả 3 khu kinh tế trong tỉnh với Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và Cửa khẩu quốc tế Móng Cái, phá thế độc đạo của Quảng Ninh, giúp kết nối 3 vùng động lực tăng trưởng ở khu vực phía Bắc là Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh. Đây là nền tảng quan trọng để Quảng Ninh tăng tính liên kết không chỉ trong nội vùng mà còn với quốc tế.

Cũng từ tuyến cao tốc này, ngày 28/7/2022 tại TP Hạ Long, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cùng với các tỉnh, thành: Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên ký cam kết hình thành trục cao tốc phía Đông; ngày 28/2/2023 tại tỉnh Hưng Yên, thỏa thuận này đã được triển khai, tạo thành chuỗi kinh tế liên kết có diện tích gấp 3 lần Thủ đô Hà Nội, 5 lần TP Hồ Chí Minh. Đây là sáng kiến, nội dung cụ thể hóa Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 14/NQ-CP ngày 8/2/2023 của Chính phủ.

Với vai trò đóng góp, đề xuất của tỉnh Quảng Ninh, các tỉnh tham gia kết nối đã thống nhất 8 nội dung hợp tác, tập trung vào liên kết, hợp tác trong một số lĩnh vực: Xúc tiến thương mại, đầu tư; giao thông và logistics; phát triển chuỗi cung ứng sản xuất; phát triển du lịch, dịch vụ; nông nghiệp công nghệ cao và chế biến nông sản; cải thiện môi trường kinh doanh; chuyển đổi số và kết nối số... 

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI, cho biết: Quảng Ninh với cơ sở hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ, hiện đại, đang trở thành địa phương có vai trò tiên phong trong kết nối, dẫn dắt nền kinh tế của cả Vùng đồng bằng sông Hồng. Với tiềm năng, lợi thế có được của Quảng Ninh sẽ dẫn dắt trục cao tốc phía Đông khi hoàn thành tạo nên chuỗi liên kết kinh tế mạnh, góp phần tạo nên không gian và tầm nhìn mới về phát triển kinh tế có quy mô lớn, tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển, hình thành cực tăng trưởng khu vực phía Bắc. Đặc biệt, chuỗi liên kết kinh tế này sẽ giải quyết những thách thức cấp vùng trong phát triển kinh tế, tạo nên sự thịnh vượng chung.

Để khẳng định vai trò là trung tâm dẫn dắt, kết nối liên kết vùng, Quảng Ninh cũng đang đẩy mạnh công tác phối hợp với các tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn để cải thiện, đầu tư đồng bộ và nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông liên kết. Đầu năm 2023 Quảng Ninh đã triển khai đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp tuyến đường tỉnh 342 nối TP Hạ Long với huyện Ba Chẽ và tỉnh Lạng Sơn bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh.

Quảng Ninh cũng hợp tác với Hải Phòng, Hải Dương để thực hiện nhiều dự án giao thông, hoàn thiện sự kết nối giữa các địa phương. Điển hình như: Cầu Triều nối TX Kinh Môn (Hải Dương) với TX Đông Triều (Quảng Ninh) đã được đầu tư hoàn thành, đưa vào sử dụng; cầu Bến Rừng nối huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng) với TX Quảng Yên (Quảng Ninh), cầu Lại Xuân nối huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng) với TX Đông Triều (Quảng Ninh) đang được đầu tư xây dựng.

Từ sự quan tâm đầu tư phát triển, với vai trò tiên phong dẫn dắt, kết nối, Quảng Ninh đã được Trung ương xác định tại Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị: Có 3/4 tuyến hành lang kinh tế; đồng thời tỉnh có sự kết nối với tuyến hành lang kinh tế còn lại là tuyến Bắc - Nam (Lạng Sơn - Hà Nội - TP Hồ Chí Minh - Cà Mau) thông qua trục cao tốc chạy dọc tỉnh, kết nối với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Đặc biệt, trong Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Đến năm 2030 Quảng Ninh là tỉnh kiểu mẫu giàu đẹp, văn minh, hiện đại; là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện; trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển, cửa ngõ của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước. Đến năm 2050 là tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, một trong những đầu tàu thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia, vùng đô thị lớn mang tầm khu vực và quốc tế; người dân có mức thu nhập tương đương các nước phát triển.