Sáng tạo nụ hương bài từ thảo mộc địa phương

Từ những phụ, phế phẩm thảo mộc, HTX Thảo mộc Tuệ Lâm (xã Húc Động, Bình Liêu) đã sản xuất ra sản phẩm nụ hương bài an toàn, được người tiêu dùng đánh giá cao. Đây là sản phẩm mới, có tính sáng tạo, tận dụng được các loại thảo mộc địa phương.

Chia sẻ về lý do sáng tạo, phát triển sản phẩm nụ hương bài từ thảo mộc, anh Đỗ Đức Uyên, Giám đốc HTX Thảo mộc Tuệ Lâm, kể: Trong đời sống văn hóa tín ngưỡng của người Việt, hương được sử dụng khá phổ biến. Thế nhưng, tôi nghe đài báo đã nhiều lần đề cập về các loại hương sử dụng nhiều hóa chất độc hại trong sản xuất.

Để que hương cuốn tàn, có tàn trắng đẹp hoặc để dễ cháy, bảo quản được lâu, người sản xuất ngâm tăm hương với axit, với hóa chất tạo màu, tạo mùi, chất dẫn cháy, thậm chí trộn bột đá vôi, chất chống mốc... Điều này ảnh hưởng tới sức khỏe người dùng khi đốt hương. Tôi nảy sinh ý tưởng làm sản phẩm hương sạch từ đó.

Năm 2019, trong một lần đi hội chợ OCOP, anh Uyên phát hiện thấy các sản phẩm hương có tiếng ở Nghệ An, Hưng Yên, Hà Tĩnh, Nam Định... rất đa dạng và được người mua ưa dùng. Trong đó có các sản phẩm nụ hương trầm, gọn nhẹ, lịch lãm, rất dễ sử dụng, có thể đặt trên ban thờ, trên giá đốt, các khu vực, không gian khác trong nhà, làm thanh lọc không khí... Anh chợt nghĩ ra, quá trình sản xuất của HTX để lại nhiều phụ phẩm, bã các loại thảo mộc như: Quế, hồi... không được tái sử dụng, rất lãng phí. Vì thế, anh Uyên bắt tay vào nghiên cứu tận dụng sản xuất nụ hương bài.

Từ ý tưởng đó, đầu năm 2020, sau vài tháng vừa nghiên cứu, vừa rút kinh nghiệm, HTX đã cho ra sản phẩm nụ hương bài từ các loại thảo mộc sẵn có với công thức, tỉ lệ chuẩn. Theo đó, nụ hương bài được chế biến hoàn toàn từ những loại thảo dược tự nhiên tận dụng từ quá trình sản xuất của đơn vị, như: Hồi, quế, bã mía... Ngoài ra, HTX còn bổ sung thêm dễ cây bài được lấy từ núi rừng Bình Liêu, dễ cây bời lời làm chất xúc tác gắn kết, được nhập từ tỉnh ngoài về.

Theo đó, để sản xuất nụ hương bài cần phải tuân thủ quy trình nghiêm ngặt. Tất cả các nguyên liệu đưa về được làm sạch, cho vào sơ chế, trải qua các công đoạn rửa, trộn, nghiền thành bột nghiền và phối trộn với nhau theo tỷ lệ rồi đưa vào khuôn ép.

Khâu khó nhất là đảm bảo tỷ lệ phối trộn các nguyên liệu, ảnh hưởng độ kết dính, hương thơm và khả năng cháy của hương. "Khác với hương que, một điểm khó chính là điều chỉnh thành phần vừa đủ với tỉ lệ nụ hương, dễ đốt, lượng hương, khói thơm phát tán vừa đủ. Đặc biệt, cần mất nhiều thời gian để điều chỉnh tỉ lệ bột cây bời lời để đảm bảo độ kết dính cho sản phẩm.

Bởi sau khi trộn xong nguyên liệu, cần phải đóng khuôn sản phẩm ngay trong vòng 2-4h, thời gian bột bời lời cho tác dụng gắn kết tốt nhất. Sau thời gian này, hỗn hợp bột có bời lời sẽ rất bở, không thể đóng khuôn sản phẩm. Vì thế đòi hỏi tay nghề người thợ, phải nhanh, đúng thời điểm nguyên liệu tốt nhất" - anh Đỗ Đức Uyên chia sẻ bí quyết.

Một điểm khác biệt và công phu trong sản xuất là ở khâu phơi sấy. Nụ hương hoàn toàn không dùng phụ gia nên hương được sấy bằng công nghệ sấy kín, kiểm soát được nhiệt độ để hương khô từ từ, tránh hiện tượng nứt. Khi sấy không được dùng nhiệt độ quá cao, sẽ khiến hương mất mùi. Để phù hợp với nhu cầu đa dạng, sản phẩm nụ hương bài được tạo tác theo hình bông hoa đang chớm nở, có lỗ thông khói trong thân sản phẩm để nụ hương cháy tốt khi thắp. 

''Sau khi hoàn thành, sản phẩm được gửi đi kiểm nghiệm ở các Viện nghiên cứu xác định không có chất gây hại, mới được đưa ra thị trường. Sản phẩm nụ hương bài là sản phẩm an toàn từ thảo dược, hoàn toàn không dùng phụ gia. Đặc biệt, trong thành phần có quế, vừa tạo hương thơm vừa có tác dụng thanh lọc, trong lành và ấm bầu không khí" - anh Uyên chia sẻ thêm.

Sản phẩm nụ hương bài được đóng gói kín, đảm bảo khô ráo, quy cách 25 nụ/hộp sản phẩm. Để đạt hiệu quả tốt nhất, trước khi sử dụng, anh Uyên khuyên người dùng nên để nụ hương bài ra ngoài vài phút để nụ hút đủ hơi ẩm, có thể đốt được lâu hơn. Do không có chất dẫn cháy, nên khi châm lửa, người dùng cần mồi kỹ để nụ bắt lửa và đặt hương tránh che mất lỗ thông khí...

Để đảm bảo chất lượng sản phẩm hương sạch, cơ sở đã đầu tư hệ thống nhà xưởng rộng khoảng 200-300m², máy móc thiết bị đầy đủ, gồm: Máy trộn rửa nguyên liệu, máy sấy, máy nghiền, máy đóng khuôn... Hiện sản phẩm này rất được người tiêu dùng ưa chuộng, bán rộng rãi ra các thị trường Hải Phòng, Quảng Nam, Đà Nẵng, bán online trên Shopee...