Sức sống đảo Thanh niên

Giữa những ngày tháng 7 nắng gắt, trong hành trình Tuổi trẻ với biển đảo quê hương năm 2024, tôi cùng các bạn đoàn viên, thanh niên và sinh viên đến với đảo Trần (Cô Tô). Trải qua quá trình dựng xây và phát triển, đảo Trần - đảo Thanh niên hôm nay căng tràn sức sống với tiếng trẻ ê a đọc chữ nơi ngôi trường liên cấp sáng bừng ánh điện; ánh mắt lấp lánh cùng tiếng cười giòn tan của bà con ngư dân trở về với tôm cá đầy khoang sau những ngày lênh đênh đánh bắt trên biển; tiếng chuông chùa đảo Trần vang vọng trùng khơi hòa trong sắc thắm của lá quốc kỳ trên Cột cờ nơi đây kiêu hãnh tung bay trong gió biển...

Đảo nhỏ giữa trùng khơi

Ðảo Trần thuộc xã Thanh Lân, huyện Cô Tô, có diện tích khoảng 5,5 km2. Nằm án ngữ trên đường hàng hải quốc tế Hải Phòng - Bắc Hải và là lá chắn cho cảng quân sự Vạn Hoa (Đông Bắc Cái Bầu), đảo Trần là một trong những đảo quân sự xa đất liền nhất của Quảng Ninh.

Ngày 24/1/2014, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Xây dựng đảo Thanh niên toàn quốc giai đoạn 2013-2020. Ngày 22/8/2014, Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ban hành kế hoạch và triển khai thực hiện đề án, chính thức lựa chọn xây dựng và phát triển thành đảo Thanh niên tại 6 tỉnh, thành phố, gồm: Đảo Trần của Quảng Ninh, đảo Bạch Long Vỹ của Hải Phòng, đảo Cồn Cỏ của Quảng Trị, đảo Hòn Chuối của Cà Mau, đảo Thổ Châu của Kiên Giang và đảo Cù Lao Xanh của Bình Định). Chặng đường 10 năm nhiều gian khó, bằng tinh thần quyết tâm vượt khó, nhiệt huyết và sức trẻ của các lớp thanh niên Quảng Ninh cùng sự đồng hành của các tổ chức chính trị xã hội, vùng đảo nghèo khó năm nào giờ đây đã trở thành đảo Thanh niên, vững vàng nơi tiền tiêu của Tổ quốc.

Từ năm 2012, tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt Đề án “Vận động thanh niên, nhân dân ra đảo Trần sinh sống để thành lập đơn vị hành chính trực thuộc huyện Cô Tô”. Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển dân cư đảo Trần được bắt đầu thực hiện từ tháng 10/2013, với tổng mức đầu tư trên 162 tỷ đồng, từ nguồn vốn ngân sách và xã hội hoá.

Nhằm góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương lớn của tỉnh, đảm bảo người dân ra sinh sống ổn định lâu dài trên đảo, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã triển khai kế hoạch tuyên truyền, vận động thanh niên tình nguyện ra sinh sống và lập nghiệp ổn định trên đảo; trực tiếp tham gia với Ban Dân vận Tỉnh ủy khảo sát 17 hộ gia đình thanh niên đăng ký ra đảo Trần sinh sống; phối hợp tổ chức lớp bồi dưỡng lý luận chính trị cho đối tượng kết nạp Đảng là đoàn viên thanh niên thuộc các hộ gia đình di dân ra đảo Trần. Năm 2014, 12 hộ dân đầu tiên đã ra đảo Trần sinh sống với nghề đánh bắt hải sản.

Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên đến với đảo Trần trong chuyến công tác “Xuân biên giới - Tết hải đảo” cùng các bạn Đoàn viên thanh niên vào tháng 1/2014. Ngày ấy đi tàu sắt 3-4 tiếng mới đến được đảo. Cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ trên đảo thời điểm ấy vẫn còn bộn bề khó khăn, thiếu thốn; chưa có điện lưới, thiếu thực phẩm; mùa khô nước ngọt khan hiếm, bộ đội phải chia nhau từng thau nước sinh hoạt.

Suốt một thập kỷ sau đó, đã vài lần tôi có dịp quay lại đảo Trần và đều cảm nhận sự thay đổi rõ rệt từ sinh khí đến cảnh quan nơi đây. Mỗi lần ra đảo cũng thêm một lần tôi cùng các thành viên của các Đoàn công tác tham gia sửa chữa công trình Cột cờ trên đảo Trần - nằm trong dự án xây dựng Cột cờ chủ quyền Tổ quốc tại các đảo tiền tiêu, do Trung ương Đoàn, Hội Sinh viên Việt Nam phối hợp thực hiện; thăm động viên lực lượng chiến sĩ đang làm công tác tại đảo và gặp gỡ những người dân hồn hậu sinh sống nơi đảo xa.

Cột cờ trên đỉnh núi cao nhất của đảo, ngày đêm chịu nắng, mưa, sương gió nên rất dễ xuống cấp, cần định kỳ trùng tu. Ban thường vụ Tỉnh đoàn mỗi năm đều phân công, cắt cử cán bộ ra kiểm tra thực địa và tham gia sửa chữa công trình ý nghĩa này với hy vọng, màu áo xanh tình nguyện sẽ góp phần gieo sức sống cho cán bộ, chiến sĩ, người dân nơi đây bằng những việc làm ý nghĩa, thiết thực.

Công trình thanh niên trên đảo 

Từ cảng Mũi Ngọc của thành phố Móng Cái, theo hải đồ, con tàu đưa đoàn công tác của Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên và Hội Sinh viên tỉnh rẽ nước tiến về phía đảo Trần. Háo hức, tò mò… là cảm xúc chung của hầu hết cán bộ, đoàn viên thanh niên và sinh viên trong chuyến Hành trình Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương khi lần đầu tiên được đặt chân lên đảo Thanh niên. Từ xa, đảo Trần hiện ra vững chãi giữa bốn bề sóng nước. Trên đỉnh núi cao nhất đảo là cột cờ với lá cờ đỏ sao vàng căng gió và ngọn hải đăng đánh dấu chủ quyền biển đảo Việt Nam. Nơi đây cũng là điểm tựa cho ngư dân những khi vươn khơi, bám biển.

Trên hải trình, đoàn công tác được nghe về những chương trình ý nghĩa mà tuổi trẻ vùng mỏ góp sức đưa lá cờ Tổ quốc tung bay trên đảo tiền tiêu. Từ năm 2015, khi Cột cờ mới được xây dựng; các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các đoàn cơ sở tham gia ủng hộ kinh phí để mua cờ Tổ quốc với kích thước 4x6m qua chương trình “Cờ hồng nơi biên cương” và “Lá cờ Tổ quốc đảo Trần”. Từ đó đến nay, hoạt động này trở thành thường xuyên, đảm bảo duy trì đủ cờ treo mỗi năm, bởi trung bình từ 2 ngày đến 1 tuần, lá cờ sẽ bị rách do thời tiết khắc nghiệt.

Sau khi đặt chân lên đảo, đoàn công tác mất khoảng 30 phút để leo bộ lên cột cờ. Đường đi với bậc đá thoai thoải uốn quanh những tán rừng xanh mát. Dọc đường đi, anh Nguyễn Thế Minh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh Đoàn Quảng Ninh giới thiệu về công trình đường dẫn lên khuôn viên, Nhà lưu niệm Cột cờ của Đoàn Thanh niên đã được khánh thành từ năm 2017 với tổng trị giá trên 3,6 tỷ đồng. Công trình được hoàn thiện với rất nhiều khó nhọc nhưng đầy tự hào khi những người trẻ được góp sức dựng xây một công trình ý nghĩa nơi đảo tiền tiêu của Tổ quốc.

Lên đến đỉnh cột cờ, ai cũng thấm mệt, nhưng đều nhanh chóng chỉnh đốn trang phục, giữ phong thái trang nghiêm để thực hiện nghi lễ chào cờ thiêng liêng. “Trong không khí tuổi trẻ cả nước thi đua, triển khai các hoạt động, phần việc thanh niên thiết thực, hiệu quả trong Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè, các hoạt động an sinh xã hội, tình nguyện trên đảo Trần đã góp phần xây dựng đảo ngày càng lớn mạnh hơn, khẳng định hơn nữa vị thế quan trọng của đảo trong chiến lược kinh tế - quốc phòng nước ta” - anh Minh khẳng định.

 Đảo tiền tiêu hôm nay

Trên đường dẫn đoàn công tác từ cột cờ xuống đảo, Thiếu tá Phạm Ngọc Tài, Chính trị viên Tiểu đoàn đảo Trần, hồ hởi chia sẻ: “Mỗi đoàn công tác đến đảo đều mang rất nhiều năng lượng để động viên người dân, chiến sĩ bám đảo, vừa bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia vừa yên tâm phát triển kinh tế”.

Sức sống mới trên của đảo Thanh niên còn được thể hiện rõ nét qua tinh thần của tuổi trẻ các đơn vị quân đội trên đảo. Trong việc tổ chức các hoạt động cũng như triển khai xây dựng các công trình thanh niên; các chiến sĩ trẻ của các đơn vị luôn tích cực góp sức cùng tổ chức Đoàn mang vác, làm đường, thắp điện. Và mỗi khi có sự cố hỏng hóc hay cần chỉnh trang, lực lượng bộ đội trẻ đều rất hào hứng và xung phong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, các đơn vị quân đội trên đảo cũng hưởng ứng các chiến dịch về bảo vệ môi trường của tổ chức Đoàn thông qua hoạt động làm sạch biển, phát quang đường dân sinh.

Lần đầu tiên đến với đảo Thanh niên, Nguyễn Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Sinh viên Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh, chia sẻ: “Chuyến đi lần này thật sự để lại trong em quá nhiều cảm xúc. Bồi hồi xúc động và cả niềm tự hào trào dâng khi lần đầu được đặt chân lên hòn đảo xa xôi này. Đứng dưới lá cờ Tổ quốc, em thật sự đã tự hứa với lòng nhất định sẽ phải tiếp tục phấn đấu, học tập và tu dưỡng để góp phần kiến thiết đất nước, xứng đáng là người thanh niên vùng mỏ anh hùng.”

Còn với Đặng Đăng Linh, cán bộ Ban Tuyên giáo Tỉnh Đoàn, người đã có hơn 10 lần ra với đảo thì mỗi lần quay lại đảo Trần là một lần anh được chứng kiến sự đổi thay ngoạn mục của vùng đảo tiền tiêu. “Bất cứ khi nào có dịp, tôi đều xung phong ra đảo, để được đồng hành với người dân và chiến sĩ nơi đây bám biển, bám đảo; góp sức mình dựng xây đảo Thanh niên ngày càng lớn mạnh.” - anh Linh hồ hởi.

Tạm biệt đảo Thanh niên, tôi cùng các bạn đoàn viên, thanh niên giữ riêng trong mình những cảm xúc của biển xanh sóng vỗ và sự trầm trồ, choáng ngợp khi chứng kiến những công trình ý nghĩa đứng hiên ngang giữa trùng trùng sóng nước. Đảo Trần một ngày không xa chắc chắn sẽ đẹp tươi và tràn đầy sức sống thanh xuân khi trở thành điểm đến thường xuyên của các chương trình ý nghĩa do các cấp bộ Đoàn phối hợp cùng các cấp, ngành, địa phương tổ chức, nhằm góp sức xây dựng đảo tiền tiêu và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Lẫn trong tiếng sóng khơi xa và những cái vẫy tay chào bịn rịn của người dân và chiến sĩ đảo Trần là tiếng hát vang vọng của những thành viên chuyến hành trình trên đường trở về đất liền: “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà phải hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay...”