Tặng quà và cách tặng...

Cứ vào dịp giáp Tết, các cơ quan, đơn vị và các nhà hảo tâm đều chuẩn bị nhiều món quà tặng những đối tượng thuộc diện khó khăn, để họ có niềm vui đón năm mới. Thế nhưng, việc tặng quà đôi khi không đơn giản, vì không phải đối tượng nào cũng háo hức chào đón những món quà. Mặt khác, để người nhận sử dụng món quà một cách có ý nghĩa trong cuộc sống cũng là một hành trình.

Khó như tặng quà cho người HIV/AIDS

Những năm trước đây, để giúp những người bị HIV/AIDS trên địa bàn không mặc cảm và hòa nhập với cộng đồng, phường Cẩm Sơn (TP Cẩm Phả) thường tặng quà cho họ vào dịp Tết. Thế nhưng chuyện tặng quà không đơn giản, bởi nhiều người trong số này hoàn cảnh không khó khăn, thậm chí còn khá giả. Bởi họ vẫn có sức khỏe làm ăn, phát triển kinh tế như những người bình thường. Do vậy, những người mang căn bệnh thế kỷ thường tránh các buổi tặng quà được tổ chức ở phường. Mặc dù các cán bộ phường cũng đã tế nhị, các buổi tặng quà thường không đưa họ lên các tấm pa nô treo trong chương trình mà chỉ đề chung chung là “Tặng quà cho hộ nghèo” và cán bộ phường cũng không mời các đơn vị tuyên truyền đến đưa tin... Thế nhưng, với sự phát triển của công nghệ hiện nay thì đâu phải cứ nhà báo mới đưa tin được, chỉ cần chiếc điện thoại thông minh thì ai cũng có thể đưa các hình ảnh lên facebook hay zalo. Vậy là, các buổi tặng quà sao mà ngăn được hàng chục điện thoại thông minh cùng giương lên, rồi bỗng dưng chuyện “không khảo mà khai”, khi facebook và zalo được lan rộng và người xem đa phần đều biết đây không phải là hộ nghèo.

Họ không đến nhận quà thì cán bộ phường phải đưa đến tận nhà cho họ. Một cán bộ phường Cẩm Sơn kể rằng: “Khi mang quà đến nhà đối tượng HIV/AIDS, cán bộ gọi điện họ không nghe máy, đến nhà thì cổng, cửa đóng im ỉm, chỉ có con chó dữ ra sủa cắn ầm ĩ. Vậy là đoàn tặng quà phải ra về, nhưng chỉ đi được một lúc, đối tượng gọi điện thoại bảo rằng: "Lần sau chị đến tặng quà tôi thì đi một mình thôi, không đi đông người”.

Tặng quà cho người nghèo - “của một đồng, công một nén”

Những năm qua, nhiều hộ nghèo ở các xã đã được hỗ trợ tiền để xóa nhà tạm trong niềm vui tràn ngập. Thế nhưng, để các món quà này đến được với người nghèo là nỗi lo của nhiều cán bộ xã. Cái lo lớn nhất là sợ bị mang tiếng “lẹm” vào tiền của dân. Bởi các nhà từ thiện khi hỗ trợ các hộ nghèo xây nhà, mỗi nơi ủng hộ một kiểu. Đơn vị giàu có thì hỗ trợ 100 triệu đồng/nhà, nơi kém hơn thì 50 triệu đồng/nhà, nhưng nhiều đơn vị chỉ hỗ trợ 25 triệu đồng/nhà. Thế nhưng, nhiều hộ nghèo không hiểu cho, họ thắc mắc với các cán bộ chắp mối ở phường, xã rằng “Nhà tôi mới được đưa 25 triệu đồng thôi...”.

Cán bộ, chiến sĩ Lâm trường 103, Đoàn kinh tế quốc phòng 327 (Quân khu 3) tặng dê cho người dân bản Cống Mản Thìn, xã Quảng Đức, huyện Hải Hà.

Giúp người nghèo “an cư” rồi lại phải giúp họ “lạc nghiệp”, bởi có những anh “lười chảy thây” ra, có nhà rồi nhưng lại chẳng biết làm ăn gì. Vậy là nhiều chương trình tặng quà cho hộ nghèo không phải là tiền mặt (vì sợ họ tiêu hết tiền rồi vẫn nghèo), mà được thay thế bằng lợn, dê, bò để các hộ nghèo chăn nuôi. Thế nhưng chuyện này cũng không dễ, bởi gặp những anh lười lao động, nhưng lại chăm uống rượu thì chỉ ít hôm là dê, lợn, bò đều ốm, chết hay lại “sang tên đổi chủ” ra tiền, như vậy việc tặng quà sẽ không hiệu quả. Vậy là, buộc Hội LHPN, Đoàn thanh niên các xã phải vào cuộc, nếu gặp trường hợp hộ nghèo không biết chữ, không biết kỹ thuật cứ nói trước quên sau là lại phải vận động họ tham gia lớp xóa mù chữ, rồi lớp kỹ thuật chăn nuôi. Trong thời gian họ nuôi lợn, cán bộ xã cũng phải phân công cán bộ thôn theo dõi họ nuôi thế nào, lợn có lớn hay không. Có anh lợn đã to mà không biết bán cho ai, cán bộ lại phải tìm cách bán lợn cho họ, nếu không họ cứ xả ra đánh chén thì sau đó lấy gì mà tái sản xuất.

Nhận quà qua các tủ quần áo thiện nguyện

Nhiều người dù thoát nghèo nhưng cuộc sống của họ cũng còn rất khó khăn. Khi đã thoát nghèo, họ thường không có cơ hội để được nhận những món quà vào dịp tết, vì các đơn vị từ thiện đều không tìm đến các đối tượng này. Để những người này cũng có được các món quà, đã có nhiều tổ chức như đoàn thanh niên, hội phụ nữ... đã đưa ra hình thức tặng qua các tủ quần áo thiện nguyện với lời nhắn nhủ “ai cần đến lấy”. Vì có như thế, những người “cần” mới chịu đến, vì nếu mời họ đến để trao những món quà này, khi họ biết chắc chắn họ sẽ từ chối, hoặc mang tiếng cho các nhà từ thiện vì “đã cho thì cho tử tế không thì thôi, ai lại đồ cũ mặc chán rồi mà còn đem cho”.

Người dân các xã nghèo Bình Liêu chọn quần áo tại Quầy quần áo miễn phí cho người nghèo tại thị trấn Bình Liêu.

Đó là lý do để các tủ quần áo thiện nguyện ra đời và hoạt động khá hiệu quả, những người cần đến đây lấy không thấy ngại. Để tìm hiểu thực tế, chúng tôi ghé thăm Quầy hàng quần áo miễn phí cho người nghèo ở ngay trước cửa Ngân hàng CSXH huyện Bình Liêu. Ở đây, nhiều bà con sống ở các xã nghèo trên địa bàn huyện mỗi khi đi chợ đều ghé qua để có thể chọn cho mình một bộ quần áo hoàn toàn miễn phí. Tại quầy hàng, tôi đến làm quen với một người phụ nữ, chị đã cẩn thận chọn cho mình 4 chiếc áo to nhỏ của cả nam, nữ đủ cỡ, có lẽ số áo đó để cho cả gia đình. Chị tên là Chíu Tài Múi, sống ở xã Lục Hồn. Chị bảo: “Tôi cũng đã mua quần áo đẹp cho cả gia đình nhưng chồng tôi anh ấy giữ gìn áo mới lắm, chỉ đi chơi mới mặc thôi, nên tôi chọn cho anh ấy chiếc áo mặc ở nhà. Còn mấy đứa trẻ nhà tôi cũng cần thêm áo ấm để chúng mặc bên trong”.

Quầy hàng miễn phí cho người nghèo là sáng kiến của CLB Thiện nguyện Bình Liêu, mới được thành lập từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn hoạt động, có sự vào cuộc của các thành viên là nhân viên Ngân hàng CSXH huyện Bình Liêu. Bà con đến đây cũng tự nguyện lấy đủ dùng cho mình. Để quầy hàng được duy trì thường xuyên, các thành viên CLB đã kết nối với nhiều tổ chức, cá nhân từ thiện trong và ngoài huyện, thu gom quần áo từ những người không cần để giúp đỡ người cần. Anh Lý Thành Chung là cán bộ Phòng GD&ĐT huyện, đồng thời là Chủ nhiệm CLB Thiện nguyện Bình Liêu, cho hay: “Hiện CLB có 150 thành viên, trong đó 130 người ở Bình Liêu, còn lại là người ở các địa phương khác trong tỉnh, hoặc từ tỉnh ngoài như Hải Phòng, Hải Dương. Mỗi người một công việc khác nhau, nhưng họ đến với nhau để cùng nhau chung sức giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn trong huyện được tốt hơn. CLB chính là cầu nối giữa các đơn vị từ thiện trong và ngoài tỉnh đến với huyện.

Tủ quần áo tình thương tại xã Quảng Lâm, huyện Đầm Hà, được nhiều người đón nhận.

Mô hình “Tủ quần áo yêu thương” từ sự vào cuộc của Hội LHPN huyện Đầm Hà, được khai trương tháng 11 tại xã Quảng Lâm (Đầm Hà), cũng hoạt động rất hiệu quả ở các xã trên địa bàn. Theo chị Hoàng Mỹ Linh, Chủ tịch Hội LHPN huyện thì hiện nay, các chị đã huy động tất cả 100% hội viên phụ nữ trong toàn huyện cùng vào cuộc và đã có 3 điểm thực hiện mô hình “Tủ quần áo yêu thương”, ngoài Quảng Lâm còn có xã Quảng An và khu vực chợ Trung tâm huyện ở thị trấn Đầm Hà. Cán bộ hội các cấp sẽ là người duy trì việc tiếp nhận, giặt sạch quần áo để người nhận được món quà này là quần áo sạch.

Vậy là từ nhiều hình thức, các món quà đã đến được với nhiều đối tượng khó khăn, giúp họ có thêm những niềm vui khi Tết đến, xuân về.

                                                                                             Công Thành