Thách thức bủa vây Thủ tướng Canada sau biểu tình xe tải

Làn sóng biểu tình hiện nay của các tài xế xe tải phản đối các quy định phòng dịch COVID-19 ở mức độ chưa từng có đã làm suy giảm mức tín nhiệm của công chúng đối với ban lãnh đạo chính phủ, từ cấp cao nhất là Thủ tướng Justin Trudeau.

Theo hãng tin AP, ngày 14/2, trong bối cảnh những lời chỉ trích về cách giải quyết biểu tình xe tải của chính quyền xuất hiện ngày càng nhiều, cuối cùng Thủ tướng Trudeau đã có biện pháp mạnh mẽ đối với nhóm người lái xe tải và những người biểu tình khác bao vây các khu vực ở thủ đô Ottawa trong hơn hai tuần qua. Thủ tướng đã ban ban lệnh khẩn cấp có thể đóng băng tài khoản ngân hàng của người biểu tình, nhắm vào các trang website huy động vốn hỗ trợ biểu tình và cấm các cuộc phong tỏa tại các cửa khẩu, sân bay và thủ đô Ottawa. Rõ ràng tuyên bố này càng làm những người biểu tình và nhiều người bảo thủ ủng hộ tức giận hơn với làn sóng loạt bài đăng trên mạng xã hội chỉ trích nhà lãnh đạo.

Ngay sau tuyên bố lệnh khẩn cấp, tỷ lệ tín nhiệm của Thủ tướng Trudeau sụt giảm mạnh. Nelson Wiseman – giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Toronto – nhận định: “Cơ hội cho ông ấy tham gia cuộc bầu cử tới đang ngày càng bị thu hẹp”.

Trong khi đó, báo Toronto Star – một ấn phẩm thường thể hiện sự ủng hộ đối với Thủ tướng Trudeau – giờ đây lại bày tỏ quan điểm khác trong một bài viết, cho rằng lệnh khẩn cấp đáng nhẽ ra không cần được triển khai nếu như các nhà lãnh đạo chính trị và cảnh sát phản ứng một cách hiệu quả ngay từ đầu. “Rất nhiều người hoan nghênh quyết định kích hoạt Đạo luật Khẩn cấp của chính phủ Thủ tướng Trudeau song chúng tôi không tham gia nhóm ủng hộ đó. Quyền hạn khẩn cấp chỉ nên đưa ra khi không còn biện pháp nào khác, song cách làm đó cũng là bằng chứng cho thấy sự thất bại của chính quyền”, tờ báo viết. Một số tờ báo quốc tế miêu tả các cuộc biểu tình vừa qua đã phá vỡ hình ảnh một quốc gia luôn được thế giới biết đến là yên bình và lịch sự.

Mặc dù ban bố lệnh khẩn cấp song Thủ tướng Trudeau khẳng định sẽ không huy động lực lượng quân sự để trấn áp người biểu tình. Dennis Pilon – giáo sư khoa học chính trị tại Đại học York – miêu tả người đứng đầu đất nước đang đối mặt với tình thế “không thể chiến thắng”. “Ngài ấy nghĩ mình đã thể hiện sức mạnh khi phớt lờ người biểu tình, nhưng hành động đó không nhận được đồng tình từ một vài người ủng hộ ông. Họ nghĩ đáng nhẽ ra ít nhất ngài ấy phải đối thoại với người biểu tình”, Giáo sư Pilon lí giải.

Năm 2015, ở tuổi 43, ông Trudeau trở thành vị thủ tướng trẻ thứ hai tại Canada, đem lại hy vọng mở ra “con đường rực rỡ” cho quốc gia khi nhậm chức. Mặc dù gặp nhiều thách thức song ông vẫn tái đắc cử lần 2, với lần gần đây nhất vào tháng 9/2021. Về mặt lý thuyết, Thủ tướng Trudeau có thể tái tranh cử khi cuộc bầu cử kế tiếp diễn ra trong vài năm tới. Tuy nhiên, chuyên gia Wiseman cho rằng ông Trudeau sẽ không làm vậy, trong bối cảnh mức độ tín nhiệm của ông sụt giảm, đặc biệt là ở miền Tây Canada.

Làn sóng biểu tình ở thủ đô Ottawa và một nơi tại Canada bùng nổ sau khi các tài xế xe tải phản đối quy định tiêm chủng vaccine và loạt biện pháp phòng ngừa COVID-19 bắt buộc khác. Tuy nhiên, ngay cả khi xếp hạng tín nhiệm của Thủ tướng Trudeau giảm xuống, các cuộc thăm dò gần đây đều cho thấy hầu hết người dân Canada ủng hộ các biện pháp phòng dịch. Đại đa số người dân Canada được tiêm chủng và tỷ lệ tử vong do COVID-19 chỉ bằng 1/3 Mỹ. Chiến dịch biểu tình đã nhận được sự quan tâm từ cộng đồng quốc tế. Phong trào “Đoàn xe Tự do” của những người lái xe tải ở Canada đã nhận được sự ủng hộ, cổ vũ từ các nhân vật phe cánh hữu ở Mỹ, bao gồm cựu Tổng thống Donald Trump và Thượng nghị sĩ bang Texas Ted Cruz.

Grace Skogstad, Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Toronto, cho biết kết quả lệnh khẩn cấp của Thủ tướng Trudeau sẽ phụ thuộc vào việc liệu nó có thành công trong việc chấm dứt biểu tình hay không. “Nếu có thể giải tán đám đông biểu tình mà không gây ra thương vào trước cuối tuần này, các nhà phê bình sẽ khó có thể phản đối biện pháp của Thủ tướng Trudeau”, Giáo sư Skogstad kết luận.