Thăm Đền thờ Đức ông Hoàng Cần (Tiên Yên)

Cuối tháng 9 vừa qua, chúng tôi có dịp đến thăm Đền thờ Đức ông Hoàng Cần, thôn Hà Dong Bắc, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên. Ngôi đền nằm ở địa thế cao, đậm nét cổ kính, thu hút đông đảo người dân thập phương đến dâng hương, làm lễ. Theo truyền thống, hằng năm, nhân dân xã Hải Lạng tổ chức 5 lần cúng lễ tại Đền thờ Đức ông Hoàng Cần vào ngày rằm tháng Giêng, tháng tư, tháng bảy, tháng mười và tháng Chạp.

Người dân xã Hải Lạng tham gia Lễ hội Đền Đức ông Hoàng Cần. Ảnh: Xuân Thao (CTV)

Theo cuốn Di sản Văn hóa Tiên Yên do Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc (Hà Nội) xuất bản năm 2018, Đức ông Hoàng Cần quê ở xã Hải Lạng, châu Tiên Yên, nay là thôn Hà Dong, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên. Cuộc đời và sự nghiệp của ông trải dài suốt nửa cuối thế kỷ IX, thời kỳ mà hầu hết các châu huyện đều đứng lên tìm đường giải phóng dân tộc. Đức ông Hoàng Cần đã được các triều đại trước thời Lê phong sắc. Nay chỉ còn lưu được 1 đạo sắc, đó là đạo sắc cấp ngày 14 tháng 9 năm Tự Đức thứ sáu (1853).

Theo tài liệu của Ban Quản lý di tích tỉnh Quảng Ninh, Lễ hội Đền Đức ông Hoàng Cần chính lễ vào ngày rằm tháng Giêng. Ngoài ra còn 4 ngày lễ khác vào rằm tháng tư, rằm tháng bảy, rằm tháng mười, rằm tháng Chạp. Vào các ngày lễ, dân làng đều chuẩn bị đóng góp lễ vật, tập trung tại sân để nấu đồ lễ dâng cúng thần, thành hoàng. Ngoài những ngày lễ chính trong năm, vào ngày rằm, mùng một hằng tháng, thủ nhang phải thay mặt dân làng hương khói tại đền.

Đền thờ Đức ông Hoàng Cần tọa lạc trên thềm bậc chân rẻo đồi thấp, xung quanh các hộ dân trồng cây vườn trái xum xuê, cảnh quan có thế tựa sơn, đạp thủy. Đền quay hướng Đông Nam (hướng Nam là chính); kiến trúc kiểu chữ nhất (đại đường và hiên) có 3 gian, hai hồi bít đốc, tường xây gạch đỏ, mái xuôi lợp ngói tây, bộ vì kèo kết cấu bê tông chèn gạch.

Đền Đức ông Hoàng Cần, thôn Hà Dong Bắc, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên.

Anh Tạ Văn Lý, thôn Thống Nhất, xã Hải Lạng, được giao quản lý Đền thờ Đức ông Hoàng Cần 7 năm nay, cho hay: Đền thờ Đức ông Hoàng Cần được xây dựng chính thức từ năm nào thì không ai biết chính xác, nhưng lưu truyền trong nhân dân thì đền được xây dựng vào đầu thời Nguyễn. Lúc đầu đền chỉ là một am thờ nhỏ được làm bằng tranh tre nứa lá. Cuối thế kỷ 19, đền được xây dựng bằng gạch và lợp ngói âm dương rồi bị hư hỏng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Mãi đến năm 2012, trước nhu cầu chính đáng của đông đảo nhân dân, xã Hải Lạng mới tham mưu UBND huyện phê chuẩn chủ trương, giao cho UBND xã thành lập ban vận động, tu bổ, tôn tạo phục hồi khu di tích lịch sử văn hóa Đền Đức ông Hoàng Cần. Với sự vào cuộc của chính quyền, người dân địa phương và các nhà hảo tâm, ngôi đền đã được tôn tạo, thể hiện lòng tri ân những bậc tiền nhân có công với dân, với nước.

Ông Lộc Văn Sinh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Lạng, cho biết: Xã đã, đang tham mưu với huyện xây dựng quy hoạch chi tiết việc bảo quản, tu bổ Đền Đức ông Hoàng Cần gắn với Làng văn hóa du lịch dân tộc Sán Dìu tại xã Hải Lạng. Biết được điều này, người dân trong xã đã quyết định hiến trên 5.000m² đất để thực hiện việc giải phóng mặt bằng. Thời gian tới, khi huyện thông qua quy hoạch này, xã sẽ tiếp tục vận động người dân hiến thêm 8.000m² đất để việc mở rộng không gian Đền Đức ông Hoàng Cần được triển khai thuận lợi.

Quỳnh Hương
                                    [links()]