Tháp cổ ở biên giới xứ Nghệ

Tháp nằm ở huyện biên giới Kỳ Sơn, khoảng 350-400 năm tuổi, cao chừng 30 m với kiến trúc tinh xảo.

Tháp Yên Hòa hay còn có tên gọi khác gọi là Xằng Tớ nằm ở bản Yên Hòa, xã Mỹ Lý (Kỳ Sơn) bên dòng sông Nậm Nơn uốn cong, cách biên giới Việt - Lào chỉ vài km.

Tháp nằm sát bên khu dân cư, cách bờ sông khoảng 100 m, xung quanh có cây xanh, cỏ hoa. Theo truyền miệng của nhiều thế hệ dân bản, tháp tồn tại từ hàng trăm năm trước, có nhiều tượng cổ bằng đồng xếp xung quanh, phía trên đỉnh có viên xá lợi. Song qua biến cố thời gian, tháp chỉ còn trơ trọi.

Khoảng 40 năm trước, do lời đồn trong tháp có của quý nên kẻ xấu đã chọc thủng nhiều lỗ ở thân tháp tìm kiếm. Họ lấy đi nhiều tượng phật bằng đồng, cao từ vài chục cm nằm trong thân tháp.

Ít năm sau, một số tượng phật bằng đồng từ vài chục cm trở lên bất ngờ được phát hiện nằm cạnh tháp, nghi kẻ xấu hoàn trả. Một số lời đồn rằng "những người từng trộm của quý tại đây đều gặp xui xẻo". Hiện chính quyền đang bảo quản một số tượng đồng.

Ngoài các vật quý, kết cấu và kiến trúc của tháp cũng rất độc đáo. Toàn bộ công trình được xây bằng gạch.

Xung quanh có phù điêu về tượng Phật, hình hoa sen, cúc, voi, ngựa...

Tổng thể công trình cao khoảng 30 m. Chân tháp hình vuông, cạnh 4,5 m, không có cửa; thân nhỏ dần về phần ngọn. Một cán bộ Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An nhận định tháp có tuổi đời 350 - 400 năm, những người xây dựng công trình có tay nghề rất cao.

Công trình đã xuống cấp nhiều năm qua, đặc biệt phần chân tháp bị bung vỡ nhiều gạch, đe dọa sập nếu không được tu bổ. Địa phương cũng cắm biển cảnh báo người dân tham quan không đến gần chân công trình.

Chính quyền huyện Kỳ Sơn cho biết, đang hoàn tất hồ sơ công nhân di tích cấp tỉnh. Từ đó sẽ có kế hoạch tư bổ, trở thành một điểm trong tour du lịch của huyện.

Hiên, dịp lễ tết người dân bản địa thường qua khu vực này hương khói. Dịp cuối tuần thường có khách phương xa tới ngắm cảnh, lưu khoảnh khắc kỷ niệm.

Từ trung tâm thị trấn Mường Xén huyện Kỳ Sơn có thể đi đường bộ khoảng 60 km bằng ô tô để tới bản Yên Hòa. Với người muốn trải nghiệm và cảm giác mạnh có thể đi thuyền ngược sông Nậm Nơn khoảng 4 tiếng đồng hồ.