Theo dấu chân tuổi trẻ nơi biên cương...

“Đoàn kết ba lực lượng” là cụm từ gọi tên cho một phong trào của tuổi trẻ Quảng Ninh được khởi phát từ Hải Ninh năm xưa. Và cuộc hành trình về Móng Cái của chúng tôi cùng với các thành viên Ban liên lạc Cựu cán bộ Tỉnh đoàn những ngày giữa tháng 10 vừa qua, cũng là chuyến đi tìm lại những bước chân tuổi trẻ giữa núi đồi biên giới xanh thẳm.

Nơi khởi phát phong trào “Đoàn kết ba lực lượng” 

Nhìn lại cuộc hành trình xây dựng và phát triển 60 năm của tỉnh, tuổi trẻ Quảng Ninh luôn một lòng đi theo Đảng, luôn kế tục và phát huy truyền thống cách mạng của dân tộc, của công nhân Vùng mỏ với tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”.

Từ phong trào “Vô sản hoá”, những hạt nhân lãnh đạo của Đảng đang ở độ tuổi thanh niên khi ấy như: Nguyễn Văn Cừ, Đặng Châu Tuệ, Vũ Văn Hiếu... đã được tôi luyện qua thực tế đấu tranh cách mạng của Vùng mỏ, trở thành những lãnh tụ kiên trung của Đảng.

trẻ Vùng mỏ được biết đến với những phong trào tiêu biểu như: “Đống than tiết kiệm”, “Ôn lý thuyết, luyện tay nghề”, “Ba rèn luyện”, “Năm xung phong”, “Vì điểm tựa tiền tiêu”, “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Sáng tạo trẻ”...

Đặc biệt, trải qua mỗi thời kỳ cách mạng, tuổi trẻ tỉnh nhà luôn ghi dấu ấn bằng những công trình, phần việc thanh niên, mô hình, phong trào thiết thực, hiệu quả, đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc quốc phòng - an ninh.

Năm 1979, từ những hoạt động thực tiễn trong phong trào “Vì điểm tựa tiền tiêu”, trong thanh niên Quảng Ninh đã hình thành và phát triển phong trào “Đoàn kết ba lực lượng” tại huyện Hải Ninh (nay là TP Móng Cái). Ông Nguyễn Hồng Quân, nguyên Phó Bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh, Nguyên Bí thư Tỉnh đoàn, giải thích cho chúng tôi biết rằng, 3 lực lượng đó là thanh niên công an, thanh niên quân đội và thanh niên địa phương.

Ngay từ đầu, phong trào “Đoàn kết ba lực lượng” đã thu hút sự quan tâm của nhiều đối tượng thanh niên. Tỉnh Đoàn đã kịp thời rút kinh nghiệm và đầu những năm 80 của thế kỷ trước đã cùng ngành công an và quân đội thống nhất thành lập ban chỉ đạo phong trào từ tỉnh đến cơ sở.

Nội dung phong trào được định hướng hoạt động trên các mặt, kết nghĩa giữa các cơ sở Đoàn tại địa bàn, tổ chức xây dựng các công trình làm cơ sở vật chất cho địa phương và bộ đội; thành lập các đội tuần tra gồm 3 lực lượng; bảo vệ trật tự biên giới và an ninh thôn làng, phố xá… phối hợp tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao.

Thanh niên các huyện biên giới Hải Ninh, Quảng Hà, Bình Liêu, thanh niên các thị xã Hòn Gai, Cẩm Phả, Uông Bí khi ấy đã có nhiều hoạt động sáng tạo và hiệu quả, tạo được mối quan hệ gắn bó trong nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với một tỉnh được coi là phên giậu án ngữ phía Đông Bắc của Tổ quốc.

Trong ký ức của ông Quân cũng như nhiều cán bộ Tỉnh đoàn thời đó, phong trào “Đoàn kết ba lực lượng” đã tạo nên một mô hình hoạt động của Đoàn trong điều kiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội đang đặt ra những vấn đề đòi hỏi tuổi trẻ cả nước nỗ lực vượt qua khó khăn, vững vàng trước mọi thử thách. Phong trào đã được tuổi trẻ cả nước hưởng ứng và trở thành truyền thống trong hoạt động phối hợp hành động vì mục tiêu bảo vệ Tổ quốc.

Trải qua gần 45 năm, thanh niên 3 lực lượng luôn kế tục và phát huy truyền thống cha anh, không ngừng xung kích, tình nguyện và sáng tạo tham gia phát triển kinh tế - xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ an ninh biên giới, tham gia tấn công truy quét tội phạm, cảm hoá giáo dục thanh niên chậm tiến; các hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, giúp đỡ các xã nghèo, hộ nghèo, gia đình chính sách, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn...

Phong trào có được kết quả nổi bật từ những ngày đầu khởi xướng đến hôm nay là kết quả của sự tâm huyết, là trách nhiệm, là tình cảm của thế hệ cán bộ Đoàn các thời kỳ. Anh Hoàng Văn Hải, Bí thư Tỉnh đoàn, chia sẻ: Tuổi trẻ Quảng Ninh vô cùng xúc động khi được cùng Ban liên lạc Cựu cán bộ cơ quan Tỉnh đoàn tổ chức chương trình truyền thống nhiều ý nghĩa và cảm xúc này. Đây là cơ hội để tuổi trẻ hôm nay hiểu hơn về phong trào, tự hào về những kết quả tốt đẹp mà cha anh đã góp sức vào công cuộc bảo vệ, xây dựng quê hương.

Từ nền tảng cha anh gây dựng

Ông Nguyễn Hồng Quân hiện là Trưởng Ban liên lạc Cựu cán bộ Tỉnh đoàn, nhớ lại hơn nửa thế kỷ trước ông ra Quảng Ninh và chọn nơi đây làm quê hương thứ hai của mình. Ngày đó, ông ra Hải Ninh thì vùng đất này còn nghèo lắm nhưng mỗi người dân đều kiên cường bám đất, bảo vệ và dựng xây quê hương.

Ông Nguyễn Hồng Quân kể, chính đồng chí Đỗ Quang Trung, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh cũng từng làm chủ nhiệm HTX ở Pò Hèn. Mảnh đất Pò Hèn bom rơi đạn nổ ác liệt đã hun đúc ý chí quyết tâm và nghị lực cho biết bao người để họ trưởng thành, vững vàng hơn trên các cương vị công tác khác nhau.

Giờ trở lại mảnh đất này, cảm xúc trong lòng ông Quân vẫn xúc động khó tả. Những kỷ niệm năm xưa chợt ùa về. Mỗi gương mặt đồng bào biên giới ông gặp hôm nay dường như đều hân hoan, đều tràn ngập yêu thương.

Cũng theo anh Hoàng Văn Hải, thời gian tới đây, để phong trào “Đoàn kết ba lực lượng” tiếp tục được triển khai hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế, Tỉnh Đoàn sẽ tập trung tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho các tầng lớp thanh thiếu nhi về công tác an ninh - quốc phòng, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ biên giới của Tổ quốc.

Những người mặc áo xanh tình nguyện sẽ tiên phong tham gia phát triển kinh tế - xã hội, vì cuộc sống cộng đồng; chung tay xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; mở rộng mặt trận tập hợp, đoàn kết thanh niên; bảo đảm trật tự an toàn xã hội và thực hiện tốt chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đa dạng, phong phú, phát triển phong trào cho phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng địa phương.

Thiếu tá Trần Đại Dương, Chính trị viên Đồn Biên phòng Pò Hèn, cho biết: Trong thời gian qua, cán bộ, chiến sĩ Đồn đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng đóng chân trên địa bàn đoàn kết, thống nhất khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác biên phòng. Mỗi người dân bản trở thành nguồn tin, thành tai mắt của chiến sĩ biên phòng. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ đã làm tốt công tác nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện, tham mưu xử lý giải quyết các vụ việc xảy ra, tuần tra, kiểm soát biên giới chặt chẽ, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ an ninh biên giới.

Đồn đã tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương thực hiện có hiệu quả phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở, tuyên truyền sâu rộng Luật Biên phòng. Qua đó đã từng bước nâng cao nhận thức pháp luật của nhân dân, cùng phối hợp tuần tra bảo vệ biên giới, thông tin cho cán bộ, chiến sĩ những thông tin có giá trị để đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm.

Đồn phân công một đồng chí làm Phó Bí thư Đảng uỷ xã Hải Sơn, phân công 3 đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ các thôn bản, 28 đảng viên phụ trách 132 hộ gia đình. Không dừng ở đó, cán bộ, chiến sĩ còn giúp dân xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, xoá nghèo, vươn lên làm giàu bền vững.

Trong khuôn khổ hành trình trải nghiệm, chúng tôi đã cùng cựu cán bộ Tỉnh đoàn đến thăm đền Xã Tắc, ngôi nhà của liệt sĩ Hoàng Thị Hồng Chiêm, cửa khẩu Bắc Luân và tổ chức nghi lễ chào cờ, thăm Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vỹ, trải nghiệm thực tế mô hình trồng, sản xuất chế biến Trà hoa vàng, tặng 10 chiếc xe đạp cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn của Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Quảng Sơn, tặng kinh phí hỗ trợ xây nhà nhân ái cho gia đình anh Đinh Khắc Hồng, thôn 10, xã Quảng Chính, huyện Hải Hà.

Ông Hoàng Bá Nam, Tỉnh uỷ viên, Bí thư Thành uỷ Móng Cái, chia sẻ: Phong trào "Đoàn kết 3 lực lượng" Quảng Ninh nói chung và TP Móng Cái nói riêng cần tiếp tục kế thừa, phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời phát huy vai trò tuổi trẻ 3 lực lượng xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, duy trì và phát triển các mô hình của phong trào để tạo sự đoàn kết, thống nhất giữa các lực lượng thanh niên, qua đó nâng cao chất lượng sinh hoạt Đoàn - Hội - Đội.

Chia tay thành phố địa đầu Tổ quốc, nhìn màu xanh của rừng núi, của biển trời Đông Bắc, tôi miên man nghĩ về màu áo xanh tình nguyện. Gần 45 năm trước, những bóng áo xanh tình nguyện ấy đã bám đất, bám làng, bản biên giới để góp phần cho Tổ quốc thêm vững bền, cho quê hương thêm xanh tươi.