Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Nga cùng không kích tại Syria

Trong những ngày vừa qua, lực lượng không quân của ba quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Nga đã xuất hiện khắp bầu trời Syria, ném bom các mục tiêu từ bờ biển Địa Trung Hải đến các sa mạc phía đông trong các cuộc không kích toàn diện nhất trong ba năm qua.

Theo tờ The Guardian ngày 22/11, động thái của Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Nga cho thấy cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ ở Syria vẫn là cuộc xung đột căng thẳng với khả năng leo thang trên ít nhất ba mặt trận.

Cuộc tấn công bắt đầu vào đầu ngày 19/11 khi Israel thực hiện các cuộc không kích nhắm vào nhiều địa điểm dọc theo bờ biển và vùng trung tâm của Syria. Những tiếng nổ lớn đã xuất hiện ở Latakia cũng như các thành phố Hama và Homs, nơi các lực lượng chính phủ đã tái lập các thành trì dưới sự hậu thuẫn của Nga và Iran sau 11 năm chiến tranh khốc liệt.

Các quan chức Syria cho biết ít nhất 4 binh sĩ đã thiệt mạng. Đây là vụ tấn công mới nhất của Israel nhằm vào các mục tiêu có liên quan đến Iran mà Israel cho là có chứa các bộ phận vũ khí tiên tiến dành cho lực lượng Hezbollah ở Liban. Israel coi Hezbollah là mối đe dọa hiện hữu đối với sự tồn tại của mình.

Các cuộc không kích của Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra sau đó vào ngày 20/11, nhắm vào các vị trí của người Kurd ở phía đông bắc Syria. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan đã cảnh báo về một cuộc tấn công trên mặt đất khác vào các trung tâm của người Kurd. Vài giờ sau cảnh báo của ông Erdoğan, các tay súng người Kurd đã bắn tên lửa qua biên giới, giết chết ít nhất hai người và làm bị thương 10 người ở một thị trấn biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Về phần Nga, một số máy bay Nga ở Syria đã bay trên bầu trời vào cuối ngày 20/11 và sáng sớm 21/11, ném bom các vùng nông thôn của Idlib gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và các địa điểm dân sự gần hai trại tị nạn. Quân đội Syria đã hành động hỗ trợ lực lượng Nga.

Các máy bay Nga đã nhiều lần tấn công các cộng đồng và các nhóm phiến quân ở các khu vực nằm ngoài tầm kiểm soát của Chính phủ Syria.

Ở phía đông bắc Syria, các cuộc không kích của Thổ Nhĩ Kỳ đã lan rộng. Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện các cuộc tấn công này để trả đũa vụ đánh bom ở Istanbul đã giết chết 6 người vào tuần trước mà nước này cho là do đảng Công nhân người Kurd (PKK) thực hiện.

Các cuộc tấn công trong ba năm qua đã củng cố vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực, phần nào hoàn thành mục tiêu của nước này là buộc người Kurd phải rời khỏi khu vực biên giới. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã coi hiện diện của PKK ở đông bắc Syria là nơi xuất hiện mầm mống một cuộc nổi dậy. Thổ Nhĩ Kỳ đã chống nhóm PKK nổi dậy suốt 4 thập kỷ qua ở vùng đông bắc.

Một quan chức khu vực Thổ Nhĩ Kỳ ở miền nam cho biết: “Chúng tôi đang quét sạch lực lượng này. Đã đến lúc cuộc chiến này kết thúc”.

Tuy nhiên, động thái của các quốc gia nói trên đánh dấu kỷ nguyên mới cho các bên liên quan chính của cuộc xung đột ở Syria: Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia tích cực hỗ trợ các nhóm đối lập ở Syria; Nga - nước đã hỗ trợ Tổng thống Syria giành chhiến thắng; và Israel - quốc gia đã liên tục nhằm vào các mục tiêu liên quan Iran bên trong Syria.

Tiến sĩ Lina Khatib, Giám đốc chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại tổ chức tư vấn Chatham House, cho biết: “Cuộc chiến ở Syria có nguy cơ trở thành một cuộc xung đột bị lãng quên. Tuy nhiên, các cuộc không kích đang diễn ra của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Israel cho thấy lợi ích khu vực vẫn bị đe dọa. Mỗi quốc gia trong số ba quốc gia này đều nhằm vào các đối thủ của mình để ngăn cản họ củng cố ảnh hưởng ở Syria. Điều này là lời nhắc nhở rằng cuộc xung đột Syria không phải là một cuộc xung đột đơn lẻ, cũng không phải là một cuộc nội chiến mà các bên liên quan chỉ có người Syria. Các lợi ích khu vực và quốc tế luôn đóng một vai trò quan trọng và các vụ đánh bom thường xuyên của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Israel là nhằm bảo vệ những lợi ích đó”.

Ở phía đông bắc Syria, Merva Syamend, người phát ngôn của lực lượng dân quân YPG chủ yếu là người Kurd, cho biết: “Người Thổ Nhĩ Kỳ đã ném bom nhiều nơi ở phía đông bắc Syria bằng máy bay không người lái và máy bay. Lý do của họ là vụ đánh bom ở Istanbul. Họ buộc tội YPG về cuộc tấn công đó nhưng đó không phải là cách chúng tôi hành động. Chúng tôi tin rằng cuộc tấn công do tình báo Thổ Nhĩ Kỳ dàn dựng để đạt hai mục tiêu cùng một lúc: một là cái cớ để tấn công chúng tôi và thứ hai là để đẩy nhanh quá trình đưa người Syria trở lại các khu vực mà người Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng ở Syria”.