Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Sở hữu chéo khó có thể xử lý triệt để bằng một quy định

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, khó có thể xử lý triệt để tình trạng sở hữu chéo ngân hàng chỉ bằng một quy định, mà cần phải kết hợp quy định ở nhiều luật, chính sách, lĩnh vực khác để bảo đảm minh bạch trong hoạt động của các tổ chức, cá nhân.

Sáng 18/9, tiếp tục phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét việc thực hiện của các cơ quan liên quan tới 21 lĩnh vực được nêu trong 4 nghị quyết về giám sát chuyên đề, 1 nghị quyết về chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và 2 nghị quyết về giám sát chuyên đề, 3 nghị quyết về chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XV.

Việc hoàn thiện pháp luật về cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn chậm

Trình bày báo cáo thẩm tra của các cơ quan Quốc hội về lĩnh vực ngân hàng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần cho biết, các nội dung yêu cầu tại Nghị quyết số 134/2020 và Nghị quyết số 62/2022 cơ bản đã được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ.

Trong đó, các giải pháp thu hút ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước được triển khai tích cực. Các hoạt động thanh tra, giám sát được tăng cường, đổi mới. Xử lý có hiệu quả vấn đề sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng. Kết quả xử lý nợ xấu đạt kết quả tích cực. Tín dụng tăng trưởng khá hợp lý, chất lượng tín dụng được cải thiện.

“Tuy nhiên, việc hoàn thiện pháp luật về cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn chậm. Thiếu chính sách ưu đãi, khuyến khích nhà đầu tư tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu. Việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc đối với ngân hàng yếu kém còn gặp nhiều khó khăn”, bà Nguyễn Thị Thúy Ngần nói.

Phát biểu sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh Lê Tấn Tới băn khoăn, hiện nay còn tình trạng sở hữu chéo không và điều này có tác động đến sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế hiện nay hay không?

Báo cáo giải trình về vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhìn nhận “sở hữu chéo, thao túng, sân trước, sân sau” trong lĩnh vực ngân hàng là những hạn chế, được Trung ương, Quốc hội, Chính phủ quan tâm và yêu cầu sớm xây dựng cơ sở pháp lý điều chỉnh.

“Trên hồ sơ thì sở hữu chéo giữa các ngân hàng đến nay đã được khắc phục. Tức là trên hồ sơ cá nhân, tổ chức nào giữ tỷ lệ cổ phần như thế nào đối với hệ thống ngân hàng qua hoạt động cho vay đã thể hiện”, bà Hồng nói.

Tuy nhiên, theo Thống đốc, thực tế, các tổ chức, cá nhân có thể đứng tên hoặc nhờ đứng tên sở hữu cổ phần, thậm chí thành lập doanh nghiệp trong hệ sinh thái để cho vay vốn ngân hàng. Vấn đề này qua điều tra và một số vụ việc vừa qua phát hiện.

“Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) cũng xác định sở hữu chéo, thao túng ngân hàng là nội dung trọng tâm cần điều chỉnh”, bà Hồng chia sẻ, đồng thời cho biết, dự thảo luật đã thiết kế một số giải pháp giảm hiện tượng sở hữu chéo như mở rộng phạm vi khái niệm có liên quan, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng, giảm giới hạn cấp tín dụng.

Tuy nhiên, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng nêu rõ, quá trình xin ý kiến vẫn còn những ý kiến băn khoăn về việc liệu quy định này có xử lý được triệt để, chống được sở hữu chéo, sân trước sân sau không?

“Nếu chờ có một quy định xử lý triệt để vấn đề này sẽ không bao giờ có. Không chỉ luật về các tổ chức tín dụng mà trong các lĩnh vực khác, phải có các quy định, làm sao để hoạt động của doanh nghiệp minh bạch”, bà Hồng cho hay.

Đề cập đến lo ngại quy định trong luật tác động tới thị trường chứng khoán, tăng chi phí, thủ tục, bà Hồng cho rằng, vấn đề ưu tiên khi xây dựng luật là bảo đảm an toàn cho hệ thống ngân hàng. Vì vậy, việc phân tích đánh giá tác động cần bức tranh lớn hơn đó là vai trò của tổ chức tín dụng, ngân hàng trong nền kinh tế.

Về vấn đề nợ xấu, bà Hồng cũng nêu thực tế trong bối cảnh hiện nay nợ xấu tăng lên. Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sử dụng biện pháp tiếp tục xử lý nợ xấu theo quy định của pháp luật.

Tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Phát biểu làm rõ các nội dung có liên quan tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nêu rõ, từ nay đến cuối năm, Chính phủ sẽ tập trung tháo gỡ những vướng mắc thuộc thẩm quyền của Chính phủ và các bộ, ngành. Trong đó, một số vấn đề cá biệt sẽ được Chính phủ báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tháo gỡ.

“Tới đây chúng tôi sẽ tập trung nới lỏng sự tiếp cận tín dụng giúp các tổ chức, cá nhân tiếp cận nguồn vốn để cải thiện tình hình sản xuất - kinh doanh, góp phần thúc đẩy phát triển”, Phó Thủ tướng nói.

Một vấn đề nữa được Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhắc đến là Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

Phó Thủ tướng dẫn báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đến thời điểm hiện tại, việc giải ngân cơ bản có khá hơn 2 năm trước. Tuy nhiên, lãnh đạo Chính phủ bày tỏ sự lo lắng bởi đang vướng rất nhiều.

“Ví dụ làm đường đang vướng đất san lấp, hàng loạt việc như vậy. Chúng tôi sẽ nỗ lực để kết quả giải ngân tốt nhất có thể, vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng của GDP của đất nước", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.