Thủ phạm khiến lão hóa nhanh hơn ở 'ngay sau lưng bạn'

Theo một nghiên cứu gần đây được đăng tải trên JAMA Network Open, một chế độ ăn với nhiều đường bổ sung có thể khiến tế bào lão hóa nhanh hơn.

Việc tiêu thụ quá nhiều đường bổ sung đã được chứng minh rằng có thể dẫn đến những vấn đề về sức khoẻ như béo phì hoặc tiểu đường tuýp 2.

Lượng đường bổ sung lớn còn dẫn đến sự thay đổi trong cách tế bào hoạt động và dẫn đến lão hoá sinh học nhanh hơn. "Đường là một chất gây viêm, cũng như gây ra stress oxy hóa cho cơ thể", TS Dorothy Chiu, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y học Tích hợp Osher, Đại học California ở Mỹ cho biết.

Stress oxy hóa xảy ra khi các gốc tự do vượt quá chất chống oxy hóa, gây tổn hại tế bào. Cả stress oxy hóa và viêm đều có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa sinh học.

Gia tăng căng thẳng tế bào

Chiu và nhóm của bà đã phân tích dữ liệu từ Nghiên cứu Phát triển và Sức khỏe của Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia từ năm 1987 đến 1997. Dữ liệu bao gồm thông tin về sức khỏe tim mạch của một nhóm các bé gái da trắng và da đen từ 9 đến 19 tuổi.

Từ năm 2015 đến 2019, các nhà nghiên cứu đã theo dõi gần 350 người tham gia này, tất cả đều sống ở Bắc California.

Những người phụ nữ đã cung cấp thông tin về chế độ ăn uống của họ và mẫu nước bọt để nhóm nghiên cứu phân tích tuổi sinh học thông qua dấu hiệu GrimAge2, một chỉ số về nguy cơ bệnh tật và tử vong.

Khi phân tích lượng đường tiêu thụ, nhóm nghiên cứu nhận thấy trung bình mỗi người dùng trung bình hơn 60 gram đường bổ sung mỗi ngày, người ít nhất từ 3 gram, nhiều nhất là 316 gram.

Hướng dẫn chế độ ăn uống của người Mỹ khuyến nghị rằng những người tiêu thụ khoảng 2.000 calo mỗi ngày không nên ăn quá 50 gram đường thêm mỗi ngày. Trong khi một lon nước ngọt có gas đã chứa 39 gram đường.

Ngay cả những người có chế độ ăn uống lành mạnh, nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ đường thêm vẫn làm tế bào của họ lão hóa nhanh hơn tuổi thực. Ngoài các yếu tố như mức độ hoạt động và căng thẳng, đường dư thừa đóng vai trò quan trọng trong biểu sinh học, ảnh hưởng đến chức năng gene.

"Tiêu thụ lượng đường cao có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, mà bất kỳ yếu tố nào tác động đến trao đổi chất đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tế bào," Julia Zumpano, chuyên gia dinh dưỡng tại Cleveland Clinic cho biết.

Đường dư thừa cũng đẩy nhanh quá trình glycation, khi đường trong máu liên kết với protein, tạo ra các sản phẩm glycation cuối (AGEs) gây viêm và stress oxy hóa, làm tăng tốc độ lão hóa tế bào.

Tổn thương do quá trình biểu sinh học có thể đảo ngược. Theo TS Chiu, việc giảm 10 gram đường thêm vào mỗi ngày có thể làm trẻ hóa tế bào khoảng 2,4 tháng.

Nên giảm lượng đường bổ sung

Chuyên gia dinh dưỡng Zumpano cho rằng hiểu được sự khác biệt giữa các loại đường là điều quan trọng. Cô cho biết: "Có sự khác biệt lớn giữa đường tự nhiên và đường bổ sung. Đường tự nhiên có trong trái cây và rau củ giàu tinh bột và ít khi gây ra vấn đề, trừ khi chúng ta ăn quá nhiều".

Nhưng lượng đường có trong nhiều những thực phẩm mà ít ai ngờ tới, như sốt salad, món ăn đông lạnh và thực phẩm bổ sung.

Mặc dù Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ khuyến nghị hạn chế lượng đường bổ sung ở mức 50 gam mỗi ngày, nhưng chuyên gia Zumpano nói ngay cả lượng đường đó cũng là quá nhiều. Cô khuyến khích nên tiêu thụ tối đa 25 - 35 gam đường bổ sung mỗi ngày.

"Đường là một trong những mối quan ngại lớn nhất trong chế độ ăn tiêu chuẩn của người Mỹ, góp phần vào tình trạng sức khỏe kém và tuổi thọ giảm" - chuyên gia Zumpano chia sẻ.

Mặc dù đường không phải là yếu tố duy nhất gây hại, nhưng việc tiêu thụ thực phẩm giàu đường có thể làm giảm lượng thực phẩm giàu dinh dưỡng trong chế độ ăn, gây ra tác động kép lên cơ thể, TS Chiu giải thích.