Thủ tướng Anh Theresa May quyết bảo vệ thỏa thuận sơ bộ về Brexit

Thủ tướng Anh Theresa May đã khẳng định sẽ giữ cương vị lãnh đạo đất nước cho tới khi tiến trình đưa Anh rời Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit hoàn tất và kiên định với bản dự thảo thỏa thuận mới đạt được với EU, bất chấp những ý kiến phản đối và việc hàng loạt quan chức trong nội các của bà từ chức.

Thủ tướng Anh Theresa May phát biểu tại cuộc họp Hạ viện ở thủ đô London ngày 15/11/2018. Ảnh: AFP/ TTXVN

Vài giờ sau khi đối mặt với Quốc hội Anh và chứng kiến 4 quan chức cấp cao trong nội các từ chức, Thủ tướng May bày tỏ tin tưởng rằng lộ trình Brexit mà bà theo đuổi là đúng đắn. Dù nhiều thành viên quốc hội từ các đảng phái khác nhau đều đã cảnh báo sẽ không bao giờ chấp nhận dự thảo thỏa thuận Brexit, nhưng bà đã bác bỏ yêu cầu từ chức.

Bà May không ngần ngại thừa nhận có những quan ngại nhất định về thỏa thuận "rào chắn" liên quan vấn đề biên giới giữa vùng Bắc Ireland (thuộc Anh) và CH Ireland thuộc EU trong thỏa thuận sơ bộ, cho phép Anh ở lại liên minh thuế quan cho tới khi hai bên đạt thỏa thuận thương mại. Phe ủng hộ Brexit lo ngại điều khoản này sẽ khiến Anh mắc kẹt mãi mãi trong liên minh thuế quan EU. Các ý kiến chỉ trích cũng cho rằng bà May đã nhượng bộ quá nhiều trong các lĩnh vực chính khác, còn nhóm ủng hộ EU thì kêu gọi tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân thứ hai về thỏa thuận cuối cùng. Tuy nhiên, Thủ tướng Anh khẳng định sẽ không có cuộc trưng cầu ý dân thứ hai được tổ chức.

Bản dự thảo thỏa thuận Brexit mới đạt được dài 585 trang, tưởng chừng đã mở lối thoát cho quá trình đàm phán kéo dài suốt gần 2 năm qua giữa Anh và EU, nay lại tạo ra một đợt sóng mới trên chính trường Anh. Những điều khoản chính nhằm tránh thiết lập một đường biên giới cứng giữa CH Ireland và vùng Bắc Ireland, bảo vệ quyền công dân và thống nhất "chi phí chia tay" mà Anh sẽ phải thanh toán cho EU.

Dự thảo thỏa thuận đã được Nội các Anh thông qua, nhưng ngay sau đó sóng gió đã nổi lên khi lần lượt 4 quan chức cấp cao trong nội các gồm Bộ trưởng Brexit Dominic Raab cùng Thứ trưởng Suella Braverman, Quốc vụ khanh Bộ phụ trách vấn đề Bắc Ireland Shailesh Vara (Sai-lét Va-ra), Bộ trưởng Việc làm và Hưu trí Esther McVey đều từ chức để bày tỏ phản đối. Tiếp nối là quyết định từ chức của Phó Chủ tịch đảng Bảo thủ cầm quyền Rehman Chishti. Chưa dừng lại ở đó, một số nghị sĩ đảng Bảo thủ đã gửi thư yêu cầu bỏ phiếu bất tín nhiệm và đưa bà May rời khỏi vị trí lãnh đạo đảng cầm quyền.

Trong khi đó, báo Daily Telegraph dẫn một nguồn tin thân cận với lãnh đạo đảng Liên minh dân chủ (DUP) ở vùng Bắc Ireland Arlene Foster, cho biết đảng này sẽ không bỏ phiếu ủng hộ dự thảo thỏa thuận Brexit nếu đảng Bảo thủ vẫn do bà May lãnh đạo. Đảng Bảo thủ của Thủ tướng May và DUP từng lập thỏa thuận hợp tác để đảm bảo thế đa số tại quốc hội nước này và giúp đảng Bảo thủ giữ được vị trí đảng cầm quyền sau cuộc bầu cử sớm hồi tháng 6/2017 với kết quả không đảng nào chiếm đa số cần thiết để tự thành lập chính phủ.

Trong một diễn biến liên quan, một số quốc gia thành viên EU như Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha... tỏ ra lo ngại khi dự thảo thỏa thuận không có điều khoản nào về vấn đề đánh bắt cá, đồng nghĩa với việc các thuyền của EU sẽ không thể đánh bắt trên vùng biển của Anh.

Các quốc gia này cho rằng khi Anh vẫn được quyền duy trì là thành viên liên minh thuế quan,  đồng nghĩa với việc các sản phẩm đánh bắt của họ được hưởng lợi từ việc tự do vào thị trường EU, thì quốc gia này phải chia sẻ quyền đánh cá với các quốc gia khác. Vì điều này mà có một số ý kiến chỉ trích trưởng đoàn đàm phán EU Michel Barnier chưa hoàn thành nhiệm vụ. Vấn đề này sẽ được đưa ra thảo luận trong các cuộc họp cấp đại sứ và bộ trưởng diễn ra trước thềm Hội nghị thượng đỉnh EU tổ chức vào ngày 25/11 tới.

Theo Lê Ánh (TTXVN/Báo Tin tức)