Thuốc lá điện tử - hiểm họa khôn lường cho giới trẻ

Những năm gần đây, bên cạnh các sản phẩm thuốc lá truyền thống, trên thị trường đã xuất hiện các loại thuốc lá mới là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, các sản phẩm này chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam. Tuy nhiên, thời gian qua, cả nước nói chung, Quảng Ninh nói riêng đã xảy ra nhiều trường hợp bệnh nhân phải cấp cứu vì bị ngộ độc thuốc lá điện tử với nhiều biểu hiện rối loạn tâm trí, ảo giác cao độ. Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh nhân trong độ tuổi học sinh, sinh viên. Tình trạng tuổi vị thành niên sử dụng thuốc lá điện tử đang ngày càng gia tăng và rất đáng báo động.

Theo lời kể của bố bệnh nhân Nguyễn. Đ. H, phường Hà Tu, TP Hạ Long (nhập viện tại Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh ngày 11/11/2023), H là con thứ 2 trong gia đình, từ nhỏ phát triển tâm thần, thể chất bình thường, khi bước vào cấp 2, tính cách nghịch ngợm hay đi chơi, không nghe lời bố mẹ. Cách đây khoảng một năm bệnh nhân bị bạn bè xấu rủ rê sử dụng thuốc lá Domimix và thuốc lá điện tử hằng ngày. Sau khi sử dụng, bệnh nhân xuất hiện ảo giác, có lúc thấy mọi thứ xung quanh thay đổi, tinh thần thoải mái, hưng phấn hơn nhưng sau đó cáu gắt vô cớ và ảo tưởng. Khi bị gia đình phát hiện và cấm sử dụng thì bệnh nhân xuất hiện cảm giác thèm, nhớ, muốn sử dụng tiếp... Gia đình đã đưa H vào Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh và được chẩn đoán rối loạn tâm trí do sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan đến chất gây nghiện.

Còn bệnh nhân Cao.T.Đ, xã Lương Mông, huyện Ba Chẽ là một học sinh lớp 9 nhập viện tại Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh ngày 5/10/2023 với tình trạng hoảng loạn, liên tục đập phá đồ đạc và nghĩ có người hại mình sau khi sử dụng thường xuyên thuốc lá điện tử, cỏ Mỹ. Gia đình đưa Đ vào nhập viện với những biểu hiện vã mồ hôi, tim đập nhanh, vật vã, người khó chịu.

Đây chỉ là hai trong số 58 bệnh nhân nhập viện do có liên quan đến thuốc lá điện tử tại Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh trong 6 tháng qua (tính từ tháng 5 đến ngày 27/11/2023). Bác sĩ Cao Thị Xuân Thủy, Trưởng khoa Rối loạn tâm thần do sử dụng chất gây nghiện, Bệnh viện bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh cho biết: Hai năm gần đây, khoa chúng tôi tiếp nhận nhiều bệnh nhân là học sinh phổ thông, có cả học sinh cấp 2. Rất nhiều cháu khi được hỏi thì nói rằng “thuốc lá vui” và thuốc lá điện tử không có hại gì cả, nhưng đó quả thật là nhận thức sai lầm, vì thuốc lá điện tử và các loại “thuốc lá vui” đó bản chất là các chất ma túy biến tấu dưới mọi hình thức. Các cháu sử dụng xong thì thấy hưng phấn nhưng sau khi sử dụng thường xuyên thì thấy đau đầu, buồn nôn, ảo giác. Nhiều cháu phải nhập viện với trạng thái bị kích động, có ý tưởng, hành vi tự sát, điên loạn, không kiểm soát được.

Có thể thấy thời gian qua, thuốc lá điện tử đã xuất hiện tràn lan trên thị trường với nhiều hình thức, mẫu mã hấp dẫn, bắt mắt, với các chiêu thức quảng cáo đánh trúng vào tâm lý muốn tìm tòi cái mới của giới trẻ. Và để thể hiện cái tôi của bản thân, nhiều học sinh, sinh viên đã thử và nghiện sử dụng thuốc lá điện tử từ lúc nào không biết. Với suy nghĩ thuốc lá điện tử chỉ là hình thức mới của thuốc lá truyền thống nên nhiều bạn trẻ đã thử dùng. Tuy nhiên rất nhiều loại thuốc lá điện tử đã được biến tấu và có chứa chất gây nghiện.

Đặc biệt, gần đây trên thị trường còn xuất hiện các loại thuốc lá điện tử có chứa thành phần ma túy AB-CHMINACA - một loại ma túy nguy hại, tác động trực tiếp vào thần kinh trung ương, gây ảo giác mạnh dẫn đến người sử dụng mất kiểm soát về hành vi, tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Đáng lo ngại là các loại thuốc lá điện tử này được bán tràn lan, công khai trên các trang mạng xã hội.

Theo khuyến cáo của ngành Y tế, thuốc lá điện tử có chứa chất nicotine có khả năng gây nghiện cao, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở lứa tuổi thanh thiếu niên và cũng có chứa các chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày...

Khi mà tác hại của thuốc lá điện tử còn chưa được giới trẻ nhận thức một cách đúng đắn thì rất cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành có liên quan trong việc tuyên truyền, phổ biến những mối nguy do thuốc lá điện tử gây ra. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường trong việc nắm bắt tâm lý và ngăn chặn sự xâm nhập của thuốc lá điện tử đối với con em mình là điều vô cùng quan trọng.