Tiễn biệt 'nàng Lan' Thanh Kim Huệ

Nữ nghệ sĩ cải lương qua đời ngày 23/12 ở tuổi 67, để lại nhiều tiếc thương với mọi người. Khoảng 4-5h sáng, một người ở tỉnh lân cận đến viếng tại nhà riêng của nghệ sĩ.

Rưng rưng nhìn di ảnh, bà Bùi Thanh Ngọc (52 tuổi, Bình Dương) nhớ những năm 1980, từng mong chờ mỗi buổi trưa để hàng xóm mở radio chương trình 30 phút cải lương, nghe Thanh Kim Huệ hát Lan và Điệp, Ngao Sò Ốc Hến. Bà ấn tượng với chất giọng kim cao vút không lẫn với ai của nghệ sĩ. Bà Thanh Ngọc nói: "Nhiều năm không xem lại, tôi vẫn còn nhớ nhiều câu hát, lời thoại vở Ngao Sò Ốc Hến".

Bên linh cữu, nghệ sĩ Thanh Điền - chồng Thanh Kim Huệ - thi thoảng với tay lau di ảnh, xếp lại mảnh khăn. Nhiều tháng qua, ông gầy sút vì lo lắng bệnh tình của vợ. Được đồng nghiệp động viên, ông nói: "Phải ráng khỏe để bả ấy còn an lòng nơi chín suối chứ".

Thanh Điền tiếc nuối vì Thanh Kim Huệ qua đời khi còn nhiều ấp ủ với cải lương. Vợ ông đến cuối đời vẫn nhớ cảm giác đứng trên sân khấu. Sau chín tháng bệnh nặng, trước lúc hôn mê, bà níu tay ông, nói: "Nếu anh có thắp hương khấn tổ, anh xin cho em sớm khỏe để được đi hát".

Lễ tang thời dịch diễn ra gọn gàng. Nghệ sĩ Thanh Điền nghẹn ngào cảm tạ khán giả, đồng nghiệp dành tình cảm yêu quý vợ ông. 6h45, nghi thức di quan diễn ra trong giai điệu Bài ca đất phương Nam. Dọc theo con hẻm nhỏ, khán giả cầm hoa lan trắng tiễn linh cữu. 7h, bà được đưa về an táng tại nghĩa trang Hoa Viên, Bình Dương.

* Thanh Kim Huệ - 'nàng Lan' huyền thoại của cải lương

Nhiều nghệ sĩ có mặt từ sớm tiễn Thanh Kim Huệ. Thành Lộc cho biết lúc mới 9-10 tuổi, anh có duyên làm việc với bà khi đóng cậu bé Xuân trong tuồng Lan và Điệp. Sau này, cả hai còn dịp cộng tác khi vợ chồng Thanh Kim Huệ quản lý cho đoàn cải lương Sài Gòn 1. Điều anh quý nhất ở bà là dù ở mảng cải lương, bà vẫn rất yêu kịch nói, thường cùng chồng đi xem kịch. Thành Lộc nói: "Tôi nghĩ chị là một trong số nghệ sĩ hiếm hoi ai cũng yêu quý, từ đồng nghiệp đến khán giả".

Diễn viên Kiều Trinh thân với Thanh Điền hơn nhưng từ nhỏ, chị mến mộ Thanh Kim Huệ. Ngày ấy, chị hay nghe tiếng hát của bà qua các cuộn băng cassette, thuộc lòng lời thoại Ngao, Sò, Ốc, Hến, đặc biệt là các phân cảnh của cố nghệ sĩ. Lớn lên, cơ duyên giúp chị được quen thân với Thanh Điền, Giang Châu... Chị nói: "Càng tiếp xúc, tôi càng ngưỡng mộ cách làm nghề của vợ chồng anh, nhưng điều làm tôi xúc động là sự trân trọng Thanh Điền dành cho bạn đời".

Hơn một tháng trước, Tú Trinh - bạn lâu năm của cố nghệ sĩ - nhắn tin cho Thanh Kim Huệ dịp sinh nhật đồng nghiệp, không biết đó là lần cuối được đồng nghiệp hồi đáp. "Dù đã biết Huệ lâm bệnh từ đầu năm ngoái, tôi điếng người khi nghe Thanh Điền báo tin Huệ qua đời", bà cho biết.

Đầu thập niên 1970, Tú Trinh - lúc đó bên mảng kịch nói - được soạn giả Loan Thảo mời vào vai Thúy Liễu, cô gái sống buông thả trong Chuyện tình Lan và Điệp. Lần đầu gặp Thanh Kim Huệ ở phòng thu, nghệ sĩ Tú Trinh ngỡ ngàng vì tiếng hát trời phú của bà. Nhỏ hơn bà vài tuổi, khi ấy, Thanh Kim Huệ xinh xắn, ngây thơ, trong tiếng hát thanh thoát lại ẩn chứa nỗi buồn nặng trĩu từ thân phận nhân vật Lan.

Vở tuồng thành công vang dội, đem đến danh vọng cho cả hai. Sau này, đi đến đâu, Tú Trinh cũng được khán giả miền Tây gọi bằng biệt danh Thúy Liễu, nhưng bà cho rằng Thanh Kim Huệ mới là người làm nên linh hồn tác phẩm. Tú Trinh nói: "Được thu âm cùng Huệ trong Lan và Điệp là diễm phúc cả đời tôi chẳng mấy khi có được".

Thanh Kim Huệ sinh năm 1954 tại TP HCM. Năm 13 tuổi, bà vào đoàn Kim Chung rồi ký hợp đồng với hãng đĩa Việt Nam, thành công với tuồng Lan và Điệp. Bà tiếp tục thành công với ba bài tân cổ Biển tình, Yêu lầm, Nhớ người yêu cùng nghệ sĩ Minh Vương. Giọng ca thanh thoát, giàu cảm xúc của bà ghi dấu ấn qua các tác phẩm như Chợ Mới (tác giả: Trọng Nguyễn), Rước tình về với quê hương (tân nhạc: Hoàng Thi Thơ, cổ nhạc: Loan Thảo), Đám cưới trên đường quê (nhạc: Hoàng Thi Thơ, lời vọng cổ: Yên Lang)... Bà kết hợp hài hòa, ăn ý với nhiều nam nghệ sĩ như: Minh Cảnh, Minh Vương, Chí Tâm, Tấn Tài, Trọng Hữu, Thanh Tuấn...

Hồi tháng 8, bà và chồng - nghệ sĩ Thanh Điền - vào danh sách 35 gương mặt được Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Bà qua đời chiều 23/12 vì ung thư.