Kỷ niệm 58 năm Ngày truyền thống đánh thắng trận đầu 5/8 (1964-2022) Tiếp nối truyền thống Anh hùng

Trong không khí hào hùng của những ngày Tháng Tám lịch sử, người dân cả nước nói chung, quân và dân Quảng Ninh nói riêng, lại nhớ về chiến thắng giòn giã ngày 5/8/1964. Đã 58 năm trôi qua nhưng những ký ức vẻ vang của Chiến thắng trận đầu cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ đối với miền Bắc vẫn luôn là niềm tự hào của quân và dân ta.

Ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ huy động 64 máy bay ồ ạt, bất ngờ tiến công ném bom vào nhiều mục tiêu quan trọng ven biển Bắc Bộ là Cảng Gianh (Quảng Bình), Vinh - Bến Thủy (Nghệ An), Lạch Trường (Thanh Hóa) và Bãi Cháy (Quảng Ninh), mở đầu cuộc chiến tranh phá hoại quy mô lớn vào miền Bắc Việt Nam.

13 giờ 35 phút ngày 5/8/1964, nhiều tốp máy bay của Mỹ gồm 2 chiếc F86, 2 chiếc F102, 4 chiếc AD6 bất ngờ tập kích vào Bãi Cháy, cảng Hải quân Cột 8 (TX Hòn Gai). Với tinh thần cảnh giác cao, ý chí căm thù giặc sâu sắc, tinh thần quyết chiến quyết thắng, các lực lượng vũ trang nhân dân TX Hòn Gai đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị bộ đội pháo phòng không, hải quân... nổ súng đánh trả địch quyết liệt, bắn rơi 3 máy bay, bắt sống tên giặc lái đầu tiên trên miền Bắc, trung úy phi công Mỹ Anvaret. 

Ngay sau trận chiến đấu và chiến thắng, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã đến thăm và nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ cao xạ Bạch Đằng. Thủ tướng nói: “Tôi rất vui mừng được thấy trận đánh thắng đế quốc Mỹ của các đồng chí. Tôi chuyển lời khen ngợi của Trung ương Đảng, của Bác Hồ đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ phòng không, hải quân, công an, dân quân, tự vệ và toàn thể nhân dân Hòn Gai Anh hùng. Thắng lợi của ta là rất lớn, nhưng mới là trận đầu. Chúng còn có thể đến với lực lượng lớn hơn nữa. Một điều quan trọng là phải rút kinh nghiệm để rút ra những bài học chiến đấu làm cho thắng lợi sẽ to lớn hơn nữa. Rút kinh nghiệm để chiến đấu giỏi, để có thể chiến thắng hơn nữa”.

Chiến thắng trận đầu ngày 5/8/1964 là khởi đầu bản hùng ca oanh liệt của Hải quân nhân dân Việt Nam, của quân, dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; chiến thắng của sức mạnh chính trị, ý chí quyết tâm giành lại độc lập, chủ quyền.

Trở lại bờ Cửa Lục, Vịnh Hạ Long, nơi đã diễn ra trận chiến đấu ác liệt giữa các tàu hải quân của ta đang neo đậu ở Cửa Lục với không quân, hải quân Mỹ ngày 5/8/1964, các CCB Quân chủng Hải quân có dịp gặp nhau để nhớ về những giây phút không thể nào quên của cả dân tộc.

CCB Đỗ Xuân Cát, Biên đội tàu Phóng lôi thuộc Phân đội 3, Tiểu đoàn 135, Quân chủng Hải quân khi ấy, tự hào kể: "Trong phạm vi 1 giờ tấn công, quân địch không ngờ rằng chúng ta đã sẵn sàng chống trả sự liều lĩnh của chúng. Ngay trận đánh đầu tiên, chúng ta đã bắn rơi nhiều máy bay địch và bắt sống phi công Mỹ ngay trên đất Quảng Ninh của chúng ta".

Là người tham gia trận đánh ngày 5/8/1964 bên bờ Cửa Lục, CCB Phạm Khắc Định, Tiểu đoàn Pháo phòng không 217, Quân chủng Hải quân, bồi hồi nhớ lại: “Ngày hôm đó chúng tôi được giao nhiệm vụ chi viện tối đa, hỗ trợ hết sức cho các lực lượng phối hợp để chống trả quyết liệt sự bắn phá của địch. Và cuối cùng với sự phối hợp ăn ý của các lực lượng quân đội, nhân dân và tự vệ, chúng ta đã có 1 chiến thắng giòn giã”.

Chiến thắng trận đầu là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện, của nghệ thuật quân sự “lấy yếu đánh mạnh, lấy ít địch nhiều” là thắng lợi của trí thông minh và lòng dũng cảm của quân và dân ta chống lại giặc ngoại xâm.

Trong số các lực lượng tham gia đánh thắng trận đầu, lực lượng hải quân có vai trò to lớn góp phần vào chiến thắng của quân và dân Quảng Ninh. Tiếp nối truyền thống các đơn vị tiền thân, tham gia đánh thắng trận đầu của Bộ đội Hải quân ngày 5/8/1964, lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam đóng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ngày càng phát huy vai trò bảo vệ vững chắc biển đảo quê hương. Trong đó, Lữ đoàn 170 Vùng 1 Hải quân là lực lượng tuyến đầu, luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá Trần Hồng Tuyến, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Lữ đoàn 170, cho biết: Lữ đoàn 170 được thành lập năm 1979, tiếp nối truyền thống các đơn vị tiền thân, tham gia đánh thắng trận đầu của bộ đội hải quân vào ngày 2 và 5/8/1964. Phụ trách vùng biển đảo, thềm lục địa rộng, dài, đơn vị luôn xác định phải xây dựng lực lượng có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm sẵn sàng chiến đấu cao. Cùng với đó, quan tâm, triển khai thường xuyên, sâu rộng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện tốt cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ hải quân”.