TP Hạ Long: Quyết tâm xử lý dứt điểm lượng rác tồn đọng

Để xử lý 860.000 tấn rác thải đang tồn đọng tại Khu xử lý chất thải rắn tại xã Vũ Oai và Hòa Bình (TP Hạ Long), Công ty CP Tập đoàn Indevco đã tự nguyện trả lại đất và không đề nghị hoàn trả các chi phí đã đầu tư vào đất cho tỉnh. Hiện TP Hạ Long đã lập phương án xử lý và đang triển khai các bước đầu tư theo quy định, đảm bảo lượng rác tồn đọng này sẽ được giải quyết dứt điểm trong thời gian sớm nhất.

Theo báo cáo của Công ty CP Tập đoàn Indevco, số lượng rác còn lưu cữu từ năm 2016 đến nay tại 3 hố chứa tạm và trong nhà của đơn vị là 860.000 tấn. Phần lớn lượng rác này được phủ đất sơ sài, không có hệ thống thoát khí, hệ thống thu gom nước rỉ rác cũng chưa triệt để và do thời gian lưu cữu lâu nên đang tự phân hủy, gây nguy cơ đến môi trường. Ngay sau khi UBND tỉnh giao cho TP Hạ Long lập phương án xử lý lượng rác này, thành phố đã tiến hành đánh giá hiện trạng môi trường tại các hố chứa rác tạm.

Qua phân tích 20 chỉ tiêu cho thấy, chất lượng nước mặt tại các vị trí quan trắc qua 3 đợt lấy mẫu đều xấp xỉ giới hạn cho phép. Tuy nhiên, đã xuất hiện một số chỉ số cho giá trị cao hơn giới hạn cho phép. Cụ thể, với chỉ số BOD5 (chỉ tiêu sinh hóa quan trọng nhất của nước) toàn bộ 6/6 vị trí trong cả 3 đợt lấy mẫu đều cho giá trị nồng độ vượt so với quy chuẩn từ 5,8-9 lần; chỉ số Coliform (đánh giá độ tinh khiết của nước) vài điểm có dấu hiệu có nguy cơ ô nhiễm, vượt 1,5-1,7 lần. Tại khu vực hố chứa tạm số 3 có dấu hiệu bị ô nhiễm sắt. Trong khi đó, khu vực các hố chứa rác tạm gần đập nước Cao Vân, là nơi chứa nước để cấp cho nhà máy nước Diễn Vọng, phục vụ nước cho khu vực TP Hạ Long và phía tây của TP Cẩm Phả.

Điều này cho thấy, việc đưa ra phương án xử lý 860.000 tấn rác thải tồn đọng là rất cấp bách để đảm bảo không ô nhiễm nguồn nước, tránh xảy ra sự cố môi trường và không ảnh hưởng đến đời sống nhân dân khu vực. Do đó, TP Hạ Long đã cùng với đơn vị tư vấn là Công ty CP Liên minh Môi trường và Xây dựng nghiên cứu, đưa ra 3 phương án xử lý lượng rác tồn đọng. Thứ nhất là xử lý bằng công nghệ đốt, cho ưu điểm là vị trí xây dựng khu xử lý đảm bảo khoảng cách về vệ sinh môi trường. Vốn đầu tư xử lý dự kiến khoảng 670 tỷ đồng đối với công nghệ trong nước và 1.118 tỷ đồng đối với công nghệ, thiết bị nước ngoài. Theo tính toán với công suất lò đốt khoảng 500 tấn/ngày, thời gian dự kiến xử lý mất khoảng 5 năm. Phương án 2 là xử lý rác tại hố chứa tạm 3 bằng công nghệ đốt, xử lý rác tại hố chứa rác tạm số 1 và số 2 bằng công nghệ chôn lấp. Với phương án này, vốn đầu tư xử lý khoảng 470 tỷ đồng nếu dùng công nghệ trong nước và gần 700 tỷ đồng nếu sử dụng công nghệ, thiết bị nước ngoài. Thời gian vận hành khoảng 2 năm 6 tháng. Phương án 3 là xử lý rác tại 3 hố chứa tạm bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh thì vốn đầu tư dự án khoảng 275 tỷ đồng, thời gian vận hành khoảng 5 năm.

Với 3 phương án trên, TP Hạ Long cùng đơn vị tư vấn đã tiến hành đánh giá, so sánh ưu, nhược điểm của từng phương án xử lý và nhận thấy 2 phương án đầu sẽ mang lại nhiều khó khăn, phức tạp trong quá trình triển khai. Nguyên nhân chính là do lượng rác được lưu giữ ở các hố chứa tạm từ năm 2016 đến nay đã bị phân hủy một phần và đã được đổ đất, lu lèn chặt. Do đó, việc áp dụng phương pháp đốt này đòi hỏi nhiều giai đoạn phức tạp hơn rác tươi thông thường, chưa kể khu vực nghiên cứu chưa có hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ nên việc đầu tư xây dựng ban đầu lớn. Doanh nghiệp đầu tư lò đốt cũng cần hoàn thiện các thủ tục về chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, thẩm định công nghệ, hệ thống xử lý rác đạt quy chuẩn về môi trường... nên yêu cầu thời gian thực hiện dự án dài.

Ông Nguyễn Tuấn Minh, Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long cho biết: Căn cứ vào tính toán chi phí đầu tư, quy trình vận hành, diện tích khu đất thực hiện dự án, thành phố sẽ chọn phương án số 3. Tức là xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh để việc triển khai lượng rác tồn đọng có thể triển khai nhanh chóng, giảm áp lực môi trường tại các bãi chứa rác tạm, phòng ngừa các sự cố môi trường xảy ra. Đồng thời đây cũng là phương án mang lại kinh phí tối ưu nhất. Theo đó, ngay khi Công ty CP Tập đoàn Indevco thực hiện xong công tác bàn giao, thành phố sẽ thực hiện các thủ tục đầu tư và bố trí kinh phí để có thể xử lý lượng rác tồn đọng này ngay trong những tháng đầu năm 2022.