Tranh cãi loại 'tiền số trò đùa' khỏi blockchain Bitcoin

Vào tháng 5, cơn sốt meme coin quay trở lại, dẫn đầu là tiền số Pepe, khiến số lượng và phí xử lý giao dịch tăng kỷ lục trên blockchain Bitcoin. Có giai đoạn, khối lượng giao dịch tăng 11 lần so với bình thường, gây nghẽn mạng. Sàn tiền số lớn nhất thế giới Binance thậm chí phải ngừng cho rút Bitcoin và một số tiền số khác do liên quan đến Pepe trong thời gian ngắn.

Dù tình trạng hỗn loạn đã lắng xuống, một số lập trình viên duy trì blockchain của Bitcoin đang tranh cãi về việc loại bỏ hàng nghìn meme coin tràn ngập trên mạng này.

"Tôi nghĩ hệ thống đang bị lạm dụng", nhà phát triển Bitcoin Ali Sherief viết trên blog tuần trước. "Bitcoin chưa bao giờ được sinh ra để đóng vai trò là nền tảng cho những meme coin vô giá trị".

Trong email gửi đến cộng đồng phát triển tiền số, Sherief nhận xét "các token vô giá trị đang đe dọa sự vận hành bình thường và trơn tru của mạng Bitcoin". Ông kêu gọi xóa tiền số này ra khỏi blockchain để tránh sự cố tương tự trong tương lai.

So với các meme coin đời cũ chạy trên tiêu chuẩn ERC-20 của Ethereum, các token như Pepe được xây dựng trên BRC-20 của Bitcoin qua giao thức mới có tên Ordinals. Được tạo bởi kỹ sư phần mềm Casey Rodarmor, Ordinals giúp người dùng đưa chữ, ảnh, video vào bên trong mỗi satoshi - đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin (có 100 triệu satoshi trong một Bitcoin).

Meme coin vốn được xem là trò đùa của giới tiền số. Chúng được nhiều người săn đón nhưng không đem lại giá trị cốt lõi nào cho cộng đồng, ngoài mục tiêu "đầu tư cầu may''. Trào lưu này đã đi xuống năm ngoái, nhưng Ordinals đã khiến các meme coin kiểu mới như Pepe bùng nổ trở lại. Theo website brc-20.io, hiện có tới 25.000 meme coin trên blockchain Bitcoin với giá trị thị trường 475 triệu USD. Lúc đỉnh điểm vào tháng 5, số token này trị giá gần hai tỷ USD. Phí trung bình cho mỗi giao dịch cũng tăng từ 2,8 USD vào tháng 4 lên 30 USD tháng 5, nhưng sau đó quay trở lại mức 4 USD, theo dữ liệu của Coinmetrics.

Theo Jameson Lopp, nhà đồng sáng lập công ty cung cấp giải pháp lưu trữ tiền điện tử Casa, việc meme coin bùng nổ không có lợi cho mạng Bitcoin. "Nó như một cuộc tấn công từ chối dịch vụ DDoS vào hệ thống vậy", người này nói.

Nhà phát triển Bitcoin kỳ cựu Luke Dashjr cũng nhận định giao dịch meme coin giống như thư rác. Ông thậm chí tạo ra chương trình có tên Ordisrespector nhằm hỗ trợ loại bỏ các giao dịch như vậy.

"Hành động này đáng lẽ phải được thực hiện từ nhiều tháng trước", Dashjr nói. "Lọc rác là một phần tiêu chuẩn của Bitcoin Core kể từ ngày đầu".

Ở chiều ngược lại, không ít ý kiến cho rằng Ordinals mang lại nhiều lợi ích. Họ đồng ý meme coin nở rộ là điều có hại, nhưng tiềm năng của BRC-20 có thể ứng dụng ở nhiều lĩnh vực khác. Theo Dune Analytics, việc tăng phí giao dịch là một trong những lợi ích trước mắt, nhất là cho thợ đào. Trong bối cảnh Bitcoin sắp bị khai thác hết, đây sẽ là nguồn tiền duy trì hệ thống thông qua nhiệm vụ xác thực.

Do mạng Bitcoin không có cá nhân hay tổ chức nào kiểm soát, giới chuyên gia nhận định sẽ khó loại bỏ hoàn toàn Ordinals, đồng nghĩa rằng meme coin vẫn có tiềm năng tiếp tục bùng nổ thời gian tới.

Một giải pháp đang được các nhà phát triển đưa ra là tách nhánh (hard fork), tức tạo một phiên bản blockchain Bitcoin không hỗ trợ Ordinals. Tuy nhiên, Andrew Poelstra, Giám đốc nghiên cứu Blockstream, cho biết sẽ không nhiều người hào hứng với viễn cảnh phát triển một mạng Bitcoin không tương thích BRC-20.

Một số lại cho rằng thay vì chia rẽ, nhà phát triển nên tìm ra giải pháp mở rộng quy mô của Ordinals, tránh trường hợp blockchain Bitcoin bị nghẽn như vừa qua. "Giá trị thực sự của Ordinals là khả năng lưu trữ dữ liệu tùy ý trên mạng Bitcoin", nhà phân tích Sami Kassab của Messari nói. "Khi không gian này được tận dụng, nhu cầu và tiền thu được từ phí giao dịch sẽ tăng lên".