Từ vườn mẫu đến nông thôn mới kiểu mẫu

Kinh nghiệm của nhiều địa phương trong triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM) là lấy từng hộ gia đình làm trọng tâm, thống nhất cách làm từ trong nhà ra ngoài ngõ, làm từ dưới lên trên, bắt đầu từ xây dựng được vườn mẫu rồi sẽ có được thôn, xã kiểu mẫu. Như vậy, nhằm hình thành ý thức về vai trò chủ thể, chủ động của mỗi người dân vùng nông thôn trong thực hiện thành công nhiệm vụ chung.

Cán bộ Hội Nông dân xã Quảng Minh (huyện Hải Hà) hỗ trợ người dân kỹ thuật trồng cây ăn quả trong vườn mẫu.

Những năm qua, Quảng Minh luôn là một trong những xã đi đầu của huyện Hải Hà về xây dựng vườn mẫu, thôn kiểu mẫu. Bắt đầu từ năm 2017, với 20 hộ đăng ký thực hiện thành công, chỉ 1 năm sau, toàn xã đã triển khai thêm được 30 vườn mẫu trong khi vẫn tiếp tục rà soát đưa vào danh sách duyệt quy hoạch, hỗ trợ tư vấn về lộ trình cải tạo vườn cho gần 100 hộ.

Đến nay, toàn bộ những hộ đăng ký vẫn duy trì thực hiện tốt theo đúng yêu cầu vườn mẫu về trồng các loại cây, hoa theo quy hoạch và đảm bảo vệ sinh môi trường, có cả vòm cổng từ những cây rau quả, hoa dây leo... tạo cảnh quan vùng NTM. Riêng khu vực thôn 3, 4 của xã với hệ thống vườn đẹp, liền kề nhau đã trở thành địa điểm hấp dẫn du khách gần xa tới tham quan, trải nghiệm theo hình thức du lịch sinh thái. Hiệu quả kinh tế từ mô hình vườn mẫu đạt cao, trung bình mỗi năm cho doanh thu 100-150 triệu đồng/hộ, khiến ai cũng phấn khởi.

Cổng vào được thiết kế đẹp của một khu vườn mẫu tại thôn 4, xã Quảng Minh, huyện Hải Hà.

Không chỉ ở xã Quảng Minh mà tại nhiều địa phương trong tỉnh cũng có những hộ dân biết sử dụng, phát huy tốt đất vườn, nhờ việc phấn đấu thực hiện các quy trình, tiêu chí xây dựng vườn mẫu. Bộ tiêu chí vườn đạt chuẩn NTM trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2018-2020 được ban hành kèm theo Quyết định số 4807/QĐ-UBND ngày 21/11/2018 của UBND tỉnh. 

Trong đó nêu rõ, một khu vườn đạt chuẩn phải có sơ đồ hoặc quy hoạch vườn hộ được UBND xã xác nhận; ứng dụng khoa học công nghệ vào ít nhất một trong các khâu sản xuất, thu hoạch, bảo quản và chế biến; khuyến khích trồng cây xanh tạo thành hàng rào xung quanh vườn; có hệ thống mương tiêu thoát nước đảm bảo vệ sinh; có biện pháp xử lý chất thải trong chăn nuôi phù hợp. Đồng thời sản phẩm từ vườn phải được chủ hộ cam kết với UBND xã về sản xuất an toàn theo quy định của Nhà nước; phải có 100% sản phẩm đủ điều kiện ATTP khi cung cấp ra thị trường. Với vườn có diện tích dưới 1.000m2 thì tổng thu nhập tối thiểu từ kinh tế vườn đạt ít nhất 20 triệu đồng/năm...

Như vậy, việc xây dựng vườn mẫu NTM sẽ giúp người dân nông thôn thay đổi nhận thức, hành động ngay từ những việc nhỏ nhất, như: Hình thành nền nếp lao động, sản xuất có khoa học, sử dụng quỹ đất sản xuất có hiệu quả cao hơn, từ đó nâng cao thu nhập; chú trọng hơn trong việc bài trí không gian sống xanh sạch, thoáng đãng, an toàn; ý thức giữ gìn vệ sinh, bảo vệ cảnh quan môi trường sống... Từ nền nếp trong mỗi gia đình sẽ trở thành nền nếp chung cho cả cộng đồng dân cư; một nếp nhà đẹp cũng góp phần tạo dựng cảnh quan đẹp cho cả thôn, xã.

Nông dân xã An Sinh (TX Đông Triều) xây dựng vườn mẫu gắn với cây na, cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, để giúp nhân dân phát huy tốt vai trò chủ thể thì cấp ủy, chính quyền địa phương phải làm tốt chức năng hướng dẫn, định hướng, hỗ trợ. Thực tế những năm qua cho thấy, các địa phương trong tỉnh đều đã có nhiều chủ trương, chính sách khuyến khích người dân xây dựng vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu theo bộ tiêu chí của tỉnh đã ban hành. Đặc biệt là đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức để người dân hiểu được mục đích, ý nghĩa và cách thức xây dựng vườn mẫu. Đồng thời hằng năm đều có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với các cá nhân, tập thể có cách làm hay, hiệu quả để cổ vũ phong trào sôi nổi từ các khu dân cư.

Ban Xây dựng NTM tỉnh cũng phối hợp với các đơn vị liên quan để hỗ trợ các địa phương tổ chức tập huấn theo chuyên đề cho cán bộ, nhân dân các thôn đến tham quan, học tập kinh nghiệm tại các đơn vị tiêu biểu. Nhất là có chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và giúp tháo gỡ ở các tiêu chí khó.

Lợi ích thiết thực và hiệu quả từ phong trào xây dựng vườn mẫu chính là góp phần tạo nên khí thế thi đua từ các khu dân cư nông thôn. Khi đó, người dân phát huy hiệu quả đất vườn, tạo cảnh quan môi trường xanh và có nền nếp sinh hoạt văn minh, đẩy lùi lạc hậu.

Hoàng Giang