Tuyển Việt Nam và cách mạng nhân sự cho AFF Cup

Tuyển Việt Nam từng chạm trán Afghanistan trên sân nhà cách đây 5 năm trong ngày HLV Park Hang-seo chào sân bóng đá Việt. 1 điểm quý giá trước đối thủ Trung Á trên sân Mỹ Đình năm 2017 đã đưa tuyển Việt Nam thẳng tiến tới Asian Cup 2019, mở ra chu kỳ thành công dưới thời nhà cầm quân người Hàn Quốc.

Sau 5 năm, tuyển Việt Nam tái đấu Afghanistan trong bối cảnh mới. Đội bóng của thầy Park đang cải tổ lực lượng và lối chơi. Trận đấu lúc 19 giờ tối nay (1/6) là cơ hội vàng để HLV Park Hang-seo thử nghiệm chiến thuật, trao cơ hội cho những cầu thủ mới. Tuyển Việt Nam cần những cuộc thử lửa ở tầm vóc quốc tế để ban huấn luyện tìm ra những thay đổi mới trong đội bóng.

Tuyển Việt Nam phải thay đổi

Thay đổi là cụm từ được nhắc đến nhiều nhất sau thất bại của tuyển Việt Nam tại bán kết AFF Cup 2020. Đội hình cùng HLV Park Hang-seo chinh chiến nhiều giải đấu lớn dường như đã chạm tới giới hạn về đẳng cấp. Chưa kể về mặt chiến thuật, đội tuyển không có nhiều thay đổi khi vẫn là sơ đồ 3-4-3 (biến thể 5-4-1) và 3-5-2 được sử dụng luân phiên.

HLV Park Hang-seo chỉ ưu tiên dùng một nhóm nhỏ, khoảng 13-15 cầu thủ, đã hiểu yêu cầu lối chơi và triết lý. Khuôn mẫu chiến thuật và cách dùng người được lặp lại ở 6 trận vòng loại thứ ba World Cup 2022 và AFF Cup 2020 khiến tuyển Việt Nam gần như không có thay đổi, đột phá về lối chơi.

Thực ra khó trách HLV Park Hang-seo khi ưu tiên đội hình và con người cũ. Từ năm 2020 đến nay, tuyển Việt Nam có rất ít trận giao hữu quốc tế. Dịch Covid-19 khiến bóng đá Việt Nam và quốc tế đóng băng. Phải đến cuối năm 2020, tuyển Việt Nam mới có 2 trận giao hữu với U23, nơi tính chuyên môn và thử thách không cao. Suốt năm 2021, tuyển Việt Nam đá hai vòng loại World Cup rồi AFF Cup gối đầu nhau.

Phải thi đấu các giải chính thức, giải nào cũng có mục tiêu thành tích đẩy HLV Park Hang-seo trở lại vòng an toàn khi ông vừa mới có ý định bước chân ra. Một số cầu thủ mới được triệu tập nhưng hầu như không thể trụ lại. Đội hình và khuôn mẫu cũ được dùng đến cũ mòn bởi xét cho cùng, đó vẫn là lựa chọn an toàn khi những tân binh còn là ẩn số. Mọi thứ cứ lặp đi lặp lại cho đến khi bước ngoặt mang tên Phạm Tuấn Hải xuất hiện.

Tuấn Hải không phải lựa chọn ban đầu được thầy Park chú trọng. Tiền đạo sinh năm 1998 được gọi lên đá vòng loại thứ ba World Cup 2022, có ít phút chơi ở trận gặp Oman rồi bị trả về. Tuấn Hải không được dự AFF Cup 2020, phải đợi đến trận gặp Australia ở lượt thứ 7 mới được đá chính lần đầu. Cuộc so tài với Australia cũng rất đặc biệt với tuyển Việt Nam khi HLV Park thay gần hết đội hình chính để giữ bài, giữ sức cho các trụ cột ở trận gặp Trung Quốc, cuộc so tài mà đội đặt trọng tâm phải thắng.

Ra sân trong bối cảnh không được kỳ vọng nhiều, Tuấn Hải bất ngờ chứng minh giá trị với lối chơi xông xáo, quyết liệt và tích cực hỗ trợ. 5 ngày sau, Hải “Bé” đá chính trước Trung Quốc rồi chiếm luôn suất chính thức đến nay.

HLV Park Hang-seo khẳng định muốn tìm thêm những nhân tố mới như Tuấn Hải và sự mới mẻ chỉ đến khi chiến lược gia người Hàn Quốc thực sự mở lòng. Đến trận gặp Nhật Bản, Bùi Hoàng Việt Anh và Nguyễn Thanh Bình được thử lửa và bước đầu mang lại thành công. Thanh Bình ghi bàn vào lưới Nhật Bản, khép lại chuỗi 6 tháng sống trong hoài nghi bởi sai lầm gặp phải ở trận gặp Trung Quốc. Khi thầy Park chịu thay đổi, làn gió mới đã xuất hiện.

Cơ hội cho tân binh

Những trận giao hữu, nơi áp lực thắng thua nhẹ tựa lông hồng, là khoảng lặng cần thiết để HLV Park Hang-seo mạnh dạn đặt vào ván đấu những “quân cờ” mới. Sự dễ chịu ở trận gặp Afghanistan có thể khởi nguồn cho những ý tưởng mới mẻ như thay đổi sơ đồ (từ 3 trung vệ thành 4 hậu vệ), tin dùng những nhân tố trẻ, cải tổ lối chơi theo hướng tấn công nhiều hơn.

“Sự xuất hiện của các tân binh là tín hiệu đáng mừng bởi tuyển Việt Nam rất cần đổi mới và cạnh tranh”, trung vệ Quế Ngọc Hải chia sẻ.

Ở đợt tập trung này, HLV Park Hang-seo gọi nhiều gương mặt chưa từng đá trong màu áo tuyển như hai trung vệ Adriano Schmidt, Trần Đình Khương, hậu vệ Nguyễn Văn Vĩ, các tiền vệ Trương Văn Thái Quý, Châu Ngọc Quang.

Trong đó, Đình Khương từng khoác áo U23 Việt Nam, hiện thi đấu cho CLB TP.HCM. Adriano Schmidt cũng là gương mặt quen thuộc ở V.League khi chơi cho CLB Hải Phòng và vừa chuyển tới CLB Bình Định. Đình Khương có lối chơi lăn xả còn Schmidt thi đấu đầu óc và sở hữu thể hình lý tưởng. Tuy nhiên, cả hai phải rất nỗ lực mới chen chân được vào đội hình chính tuyển Việt Nam. HLV Park Hang-seo luôn khắt khe với vị trí ở hàng phòng ngự, nơi sơ đồ 3 trung vệ đòi hỏi các cầu thủ phải rất hiểu cách di chuyển, chuyền bóng đến bọc lót.

Bộ ba Quế Ngọc Hải - Bùi Tiến Dũng - Đỗ Duy Mạnh đã đáp ứng tốt yêu cầu của thầy Park trong 3 năm qua, tạo ra rào cản về tiêu chuẩn khó vượt cho các cầu thủ sau này. Ở V.League, không nhiều đội chơi 3 trung vệ như ĐTQG nên thích nghi ra sao để đáp ứng yêu cầu là vấn đề lớn với Schmidt, Đình Khương hay Đức Chiến.

Văn Vĩ là trường hợp thú vị. Cầu thủ của CLB Hà Nội từng được gọi rồi bị gạch tên vì phong độ không cao. Do Lê Văn Xuân chấn thương, Đoàn Văn Hậu đã nghỉ thi đấu quá lâu, Văn Vĩ được cân nhắc là phương án dự phòng ở hành lang cánh. Thái Quý cũng khó cạnh tranh ở tuyến tiền vệ, nơi Nguyễn Hoàng Đức, Đỗ Hùng Dũng, Nguyễn Quang Hải đã rất ổn định.

Dù vậy, động thái không gọi một loạt gương mặt cũ như Lương Xuân Trường, Nguyễn Tuấn Anh, Phạm Đức Huy, Trần Minh Vương để điền tên Thái Quý cho thấy ban huấn luyện đội tuyển rất chú trọng đến sự thay đổi.

Đổi mới nhân sự sẽ dẫn tới đổi mới cách chơi. Hướng tới AFF Cup vào cuối năm, HLV Park Hang-seo có 6 tháng để tìm ra Tuấn Hải mới. Trận đấu với Afghanistan, đối thủ không mạnh nhưng cũng không yếu, là cơ hội để tuyển Việt Nam trình diễn diện mạo mới mẻ.