Ưu tiên bố trí nguồn lực, quyết tâm hoàn thành 3.000 km đường cao tốc đến năm 2025

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực giao thông vận tải, chiều 9/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã giải trình, làm rõ nhiều nội dung mà các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Báo cáo một số nội dung liên quan đến tổng thể triển khai đường cao tốc trong giai đoạn tới, Phó Thủ tướng cho biết, theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021 - 2030, chúng ta đặt mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành 3.000 km đường cao tốc, tới năm 2030 hoàn thành 5.000 km đường cao tốc.

Trên cơ sở Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị xác định, tuyến đường cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 phải được hoàn thành, ưu tiên bố trí nguồn lực để triển khai dự án này. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã trình Quốc hội và đã được Quốc hội thông qua Kế hoạch đầu tư công trung hạn, bổ sung nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với tổng nguồn lực bố trí cho đường cao tốc là 339 nghìn tỷ đồng cho giai đoạn 2021 - 2025.

Về các danh mục triển khai đường cao tốc trong giai đoạn 2021 - 2025, Phó Thủ tướng cho biết, sẽ tập trung vào các dự án lớn là: tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 có chiều dài là 654 km; tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 có chiều dài 729 km. Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp này 5 tuyến cao tốc có chiều dài 549 km. Như vậy, tổng chiều dài toàn bộ các tuyến cao tốc đang triển khai là 1.932 km. Số km đường cao tốc đã hoàn thành tới thời điểm hiện nay là 1.290 km. Tính cả các công trình đã hoàn thành đưa vào khai thác và các công trình đang triển khai là 3.222 km cao tốc.

Về tiến độ triển khai cụ thể các dự án, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã được Quốc hội phê chuẩn chủ trương đầu tư năm 2017 với chiều dài 654 km, đã khởi công rải rác trong 3 năm (2019, 2020 và 2021), sẽ hoàn thành toàn tuyến vào năm 2023.

Tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 với chiều dài 729 km được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường tháng 1/2022, hiện nay đã triển khai lập dự án đầu tư, kiểm đếm, cắm mốc chỉ giới, lập phương án đền bù. Toàn bộ 729 km sẽ khởi công năm 2022, phấn đấu hoàn thành vào năm 2025, thông toàn bộ tuyến cao tốc Bắc - Nam vào năm 2025 với tổng chiều dài là 2.063 km từ Lạng Sơn đến Cà Mau.

Các tuyến còn lại, tuyến Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu, tuyến Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột dự kiến khởi công tháng 6/2023 nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này và cơ bản hoàn thành vào năm 2025, đưa vào khai thác, sử dụng năm 2026.

Đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh và đường Vành đai 4 vùng Thủ đô sẽ khởi công vào tháng 6/2023 và cơ bản hoàn thành vào năm 2026.

"Như vậy, có thể thấy được tốc độ tập trung rất cao về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trong giai đoạn hiện nay, nhất là phát triển đường cao tốc. Qua tổng hợp số liệu trong giai đoạn vừa qua, tổng chiều dài tuyến cao tốc để triển khai giai đoạn 2021 - 2025 gấp 4 lần trong giai đoạn 2015 - 2020. Giai đoạn 2021 - 2025, chúng ta triển khai 1.932 km trong khi giai đoạn 2015 - 2020 chỉ có 487 km. Tổng nguồn vốn đầu tư ngân sách thực hiện đường bộ cao tốc giai đoạn 2021 - 2025 cũng gấp gần 4 lần so với năm 2015 - 2020 (339 nghìn tỷ đồng/89 nghìn tỷ đồng)", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ xác định đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề. Thủ tục đầu tư xây dựng cơ bản theo quy định hiện hành rất rườm rà, thường triển khai mất 2 đến 3 năm cho một dự án. Giải phóng mặt bằng lớn, khoảng 10.198 ha, di dời tái định cư khoảng 19.841 hộ. Riêng khối lượng vật liệu xây dựng (đá, cát, vật liệu đắp) lên tới khoảng 200 - 250 triệu mét khối.

Về các giải pháp triển khai thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng, phải tập trung cao nguồn lực, đầu tư dứt điểm, không dàn trải; rút ngắn thủ tục đầu tư từ 1 - 2 năm; phân cấp cho địa phương thực hiện dự án.

Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo với thành viên là lãnh đạo các bộ, ngành, các địa phương có tuyến cao tốc đi qua; thực hiện giao ban định kỳ hàng tháng để kiểm điểm tiến độ công việc. Bộ Giao thông Vận tải và các chủ đầu tư thực hiện giao ban hàng tuần để tháo gỡ những khó khăn, xử lý các nhà thầu không đảm bảo tiến độ. Trường hợp tới đây các nhà thầu chậm tiến độ phải thay ngay. Các Ban quản lý Dự án phải chủ động phải tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, mới có thể bảo đảm tiến độ của các dự án.

"Việc hoàn thành những nhiệm vụ trên, phải khẳng định là không dễ dàng gì. Chính phủ quyết tâm rất cao để thực hiện bằng được mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra, để hoàn thành 3.000km đường cao tốc đến năm 2025 và 5.000km đường cao tốc đến năm 2030. Chính phủ rất mong tiếp tục nhận được sự chia sẻ, ủng hộ của Quốc hội trong việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng này", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.