Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới 10/10: Ưu tiên cho sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc

Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới (World Mental Health Day) được tổ chức vào ngày 10/10 hằng năm, nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy các hoạt động thiết thực chăm sóc sức khỏe tâm thần cho mọi người. Năm 2024, với chủ đề “Đã đến lúc ưu tiên sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc”, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) muốn nhấn mạnh mối liên quan mật thiết giữa sức khỏe tâm thần và công việc.

Công việc giúp con người có thu nhập, phát triển nhân cách, được thoả mãn nhu cầu tự thể hiện, được kết nối với xung quanh, tạo nên những giá trị cuộc sống. Môi trường làm việc có tác động rất lớn đến sức khỏe tâm thần của con người, môi trường an toàn, lành mạnh đóng vai trò là yếu tố bảo vệ sức khỏe tâm thần. Ngược lại, môi trường làm việc không lành mạnh như bị kỳ thị, phân biệt đối xử, bị quấy rối hay điều kiện làm việc tồi tệ… sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, chất lượng cuộc sống nói chung và năng suất làm việc.

Tại Bệnh viện Bảo vệ Sức khỏe tâm thần tỉnh, trong 9 tháng năm 2024 Bệnh viện tiếp nhận trên 26.000 lượt bệnh nhân đến khám bệnh; điều trị nội trú cho gần 4.300 bệnh nhân. Điều này cho thấy số lượng bệnh nhân mắc phải các vấn đề sức khỏe tâm thần gia tăng; người dân ngày càng quan tâm hơn đến chăm sóc sức khỏe tâm thần. Trong đó có hơn 60% là người trưởng thành trong độ tuổi lao động đến khám và điều trị các bệnh về: Trầm cảm, căng thẳng, lo âu, mất ngủ, mất tập trung, suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc…Trong độ tuổi này, họ thường phải đối diện với những khó khăn, áp lực trong công việc, cuộc sống, từ đó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần. Phụ nữ là đối tượng dễ bị tác động ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.

Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Minh Hạnh, Giám đốc Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh, trong những năm gần đây, nhiều người đã quan tâm hơn đến việc khám, tư vấn và điều trị các rối loạn tâm thần như các rối loạn liên quan đến stress, trầm cảm, lo âu, rối loạn giấc ngủ… Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân đến khám và điều trị tại Bệnh viện đều trong tình trạng đã nặng, giai đoạn mạn tính. Bệnh nhân gặp nhiều rối loạn tâm thần kết hợp, cũng như mắc các bệnh lý cơ thể khác như tim mạch, rối loạn chuyển hóa,… dẫn đến khó khăn trong điều trị, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng. Phát hiện sớm, điều trị tích cực, kịp thời là chìa khóa quan trọng trong việc giúp bệnh nhân mắc các bệnh lý về tâm thần được chữa khỏi, hoặc cải thiện, kiểm soát tình trạng bệnh, hòa nhập cộng đồng và có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hiện, người gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần vẫn đang mắc phải rất nhiều rào cản trong việc tiếp cận với chăm sóc hỗ trợ phù hợp, như việc thiếu nhận thức về bệnh, sự mặc cảm của bản thân, sự kỳ thị của những người xung quanh…

Sức khỏe tâm thần không tốt không chỉ gây hại tới sức khỏe người lao động mà còn dẫn đến giảm năng suất của doanh nghiệp, cơ quan đơn vị, gây thiệt hại kinh tế cả trực tiếp lẫn gián tiếp. Để chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người lao động, các nhà quản lý, người sử dụng lao động cần xây dựng văn hóa của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; đồng thời xây dựng và triển khai chiến lược, chính sách hoặc kế hoạch về chăm sóc sức khỏe tâm thần của nhân viên để ngăn ngừa căng thẳng mãn tính và kiệt sức, cũng như can thiệp kịp thời tình trạng này. Thường xuyên thảo luận, trao đổi cởi mở với nhân viên về khối lượng công việc hợp lý và có thể đạt được; khuyến khích nhân viên nghỉ giải lao thường xuyên và đảm bảo những giờ nghỉ giải lao này được thực hiện; không nên khuyến khích làm thêm giờ quá mức; tổ chức hoạt động giải trí, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, du lịch; khám sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm thần định kỳ...

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, mỗi người dân cần có một lối sống lành mạnh, hoạt động có ích để có tâm lý tốt, lạc quan, suy nghĩ tích cực, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, có chế độ làm việc, học tập và nghỉ ngơi hợp lý, thường xuyên tập thể dục; tránh xa các chất kích thích như bia, rượu, ma túy. Đồng thời, hiểu đúng đắn về dấu hiệu, triệu chứng các rối loạn tâm thần, nhằm giúp cho mình cũng như người thân phát hiện và điều trị kịp thời.