Về thăm làng dệt khăn rằn trăm tuổi ở miền Tây

Làng dệt choàng (dệt khăn rằn) hơn 100 năm tuổi thuộc ấp Long Tả, xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp. Đây được xem là “thủ phủ” dệt khăn rằn của cả vùng đồng bằng sông Cửu Long, sản phẩm của làng phân phối khắp cả nước và xuất khẩu.

Theo lời của người dân làng dệt, xưa kia, tất cả người làng dệt choàng đều dệt thủ công, sản phẩm tinh tế nhưng số lượng rất ít. Người nào dệt giỏi thì mỗi ngày được 4 chiếc. Giá bán sỉ mỗi chiếc từ 40.000 đến 60.000 đồng, tùy theo loại và chất liệu vải.

“Tuy sản phẩm thủ công của làng rất được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng, nhưng không đủ sản phẩm để cung cấp. Bên cạnh đó, các sản phẩm dệt công nghiệp của Trung Quốc ra cạnh tranh với giá rẻ bèo, “nhấn chìm” sản phẩm của chúng tôi. Để trụ và gìn giữ nghề, chúng tôi phải đầu tư mua sắm máy móc”, chị Tám Nạc, chủ một cơ sở dệt lớn trong làng chia sẻ.

Nhờ sử dụng khung dệt máy nên số lượng sản phẩm làm ra tăng gấp 4-5 lần so với dệt thủ công. Trung bình mỗi năm, làng sản xuất từ 2 đến 2,5 triệu chiếc khăn choàng và sản phẩm từ khăn rằn. Hiện nay, nhờ đa dạng hóa mẫu mã nên sản phẩm đang hút hàng, tiêu thụ mạnh ở các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long, thành phố Hồ Chí Minh và Campuchia.

Từ những nét đặc sắc ấy, tháng 5-2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đưa nghề dệt choàng xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Dù trải qua nhiều thăng trầm nhưng nghề dệt choàng ở xã Long Khánh A vẫn duy trì cho đến nay. Hiện tại, làng nghề dệt choàng Long Khánh A có 60 hộ làm nghề, 142 khung dệt, tạo việc làm cho gần 400 lao động địa phương. Tùy theo số lượng sản phẩm làm ra nhiều hay ít mà trung bình mỗi lao động có thể kiếm được từ 250.000 đến 350.000 đồng/ngày.

Để làng nghề phát triển bền vững, đưa đời sống của người dệt choàng ngày càng khá lên, huyện Hồng Ngự cũng đã tổ chức lớp tập huấn cho người dân làng dệt làm du lịch bằng cách đưa ra Hội An (tỉnh Quảng Nam) học tập mô hình làng nghề và kinh nghiệm.

Sau chuyến đi, người dân về bắt tay ngay vào sản xuất các mặt hàng, không còn bó hẹp chỉ là dệt khăn rằn, bà con đã sản xuất đa dạng hóa các sản phẩm từ nguyên liệu khăn choàng như áo sơ mi, áo dài, túi xách, mũ, cà vạt…

Đến nay, làng nghề không chỉ sản xuất và cung ứng cho thị trường hơn 8 triệu chiếc khăn choàng các loại mà có hàng ngàn chiếc túi xách, ba-lô mini, mũ, áo dài… các loại, đặc biệt là đèn lồng cung cấp ra thị trường.

Không chỉ vậy, làng dệt choàng trở thành điểm đến của tàu du lịch Mê Kông. Mỗi tuần, tàu Mê Kông ghé làng 3 chuyến, chủ yếu là khách châu Âu. Trong tương lai gần, làng dệt choàng được kỳ vọng trở thành điểm du lịch nổi bật, không chỉ ở “đất sen hồng” mà cả vùng đồng bằng sông Cửu Long.