Về Trà Cổ, thăm mái đình làng biển

Đến Trà Cổ (TP Móng Cái) - một địa chỉ mà du khách không thể bỏ qua trong hành trình khám phá lịch sử, văn hoá của mảnh đất địa đầu Tổ quốc chính là đình Trà Cổ. Đây là ngôi đình được coi là còn lưu giữ nhiều nét độc đáo ở đồng bằng Bắc Bộ và là một trong 15 điểm du lịch của TP Móng Cái.

Đình Trà Cổ có kiến trúc đẹp, cổ kính, toạ lạc ở một không gian rộng rãi.

Ấn tượng đầu tiên khi tới thăm đình Trà Cổ là đình toạ lạc ở một không gian rộng, thoáng, thuận tiện giao thông ở giữa khu Nam Thọ, phường Trà Cổ (Móng Cái). Đình Trà Cổ được xây dựng vào thời Hậu Lê năm 1461, gắn với truyền thuyết “người Trà Cổ, tổ Đồ Sơn”. Dù trải qua rất nhiều năm, nhiều cơn binh lửa và đã được sửa chữa nhiều lần, tới nay ngôi đình vẫn giữ được những nét đặc trưng về phong cách kiến trúc và nghệ thuật chạm khắc như lúc khởi dựng.

Cho tới nay, đình vẫn được coi là có gìn giữ được nhiều nét đẹp truyền thống với kiến trúc theo kiểu chữ "đinh" trên tổng diện tích 1.000m2, quay hướng Nam. Tiền đường gồm 5 gian, 2 chái bái đường, hậu cung có 3 gian.

Ngôi đình là một kiến trúc cổ bề thế, mái lợp ngói vẩy, bốn góc đao cong vút như con thuyền rẽ sóng vượt ngàn khơi. Những bức cốn ở vi kèo thể được chạm trổ tinh xảo, rất sống động. Đình Trà Cổ được đánh giá là những ngôi đình có quy mô độc đáo ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Vẻ đẹp, sự uy nghi, bề thế phía trong đình Trà Cổ.

Tham quan phía trong nhiều người trầm trồ bởi vẻ quy mô, cổ kính và bề thế. Bên trong đình có 48 cột lim đặt trên tảng kê bằng đá xanh. Cột cái cao 4,65m, chu vi cột 1,63m. Các cột được giằng đan bởi những xà ngang dọc, ở các đầu xà gồ đều chạm đầu rồng. Hai đầu hồi là hai bức hoành phi sơn son thiếp vàng đối diện nhau ghi tám chữ Hán: "Nam Sơn Tịnh Thọ", “Địa cửa Thiên Trường”.

Ngoài ra, đình còn có 2 cột bằng đá nguyên khối cao hơn 2m. Theo người quản lý đình thì đình Trà Cổ mang kiến trúc cổ độc đáo, toàn bộ công trình được dựng lên bởi sự liên kết khung gỗ và các chốt mộng. Trong đình còn lưu giữ những bức cờ võng có niên đại hàng trăm năm thể hiện được sức mạnh của người Trà Cổ trước những phong ba bão táp. Đây chính là tài sản quý báu được người dân Trà Cổ muôn đời gìn giữ.

Đến với đình Trà Cổ, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, bề thế được bảo tồn nguyên vẹn hàng trăm năm mà còn được “mục sở thị” những hiện vật có giá trị, từ đó hiểu thêm về truyền thống văn hoá của mảnh đất địa đầu đất nước. Hiện nay, đình Trà Cổ còn lưu giữ nhiều hiện vật như 3 đỉnh hương đồng, 2 hạc cưỡi đầu rồng sơn son thiếp vàng, 8 long ngai bằng gỗ từ thời Nguyễn, 12 sắc phong chất liệu giấy.

Tới Trà Cổ không thể không nhớ tới lễ hội đình làng diễn ra tại đình Trà Cổ từ ngày 29/5 - 3/6 âm lịch hàng năm. Đây là một lễ hội văn hóa truyền thống đặc sắc, có quy mô lớn, tiêu biểu cho loại hình lễ hội dân gian trên địa bàn TP Móng Cái nói riêng và cả nước nói chung.

Nét độc đáo của lễ hội đình Trà Cổ là lễ rước thần trên biển và hội thi ông Voi để lại không ít ấn tượng về lịch sử, những nét văn hoá độc đáo vẫn được người Trà Cổ lưu giữ tới nay. Với những giá trị văn hoá truyền thống vốn có, năm 2019 lễ hội đình Trà Cổ được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể cấp Quốc gia. Trước đó, đình Trà Cổ được Bộ Văn hoá -Thông tin (nay là Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch) xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.

Cùng với bãi biển Trà Cổ, chùa Nam Thọ, chùa Vạn Lý Khánh, nhà thờ Trà Cổ, bia tưởng niệm sự kiện Bác Hồ về thăm Trà Cổ năm 1961, cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ, ngôi đình góp phần tạo nên sự gắn kết về giá trị cảnh quan thiên nhiên, giá trị văn hoá, tạo nên một tuyến điểm hấp dẫn, giàu tính văn hoá, cảnh quan để Trà Cổ thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch gần xa.

Tạ Quân