Vì sao xuất khẩu gạo cao kỷ lục, doanh nghiệp vẫn lãi ‘mỏng như lá lúa’?

Ngành gạo Việt Nam đang lập kỷ lục về kim ngạch xuất khẩu sau hơn 34 năm tham gia thị trường thế giới. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành lại rất ảm đạm. Nhiều doanh nghiệp lãi "mỏng như lá lúa", thậm chí lỗ nặng.

Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời (mã LTG) vừa công bố kết quả kinh doanh quý III với doanh thu thuần đạt khoảng 4.460 tỷ đồng, tăng 63% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, do giá vốn tăng mạnh gần gấp đôi so cùng kỳ nên kéo lãi gộp giảm 69% còn hơn 150 tỷ đồng.

Cùng với đó, chi phí tài chính tăng mạnh đến 144% lên gần 270 tỷ đồng, chủ yếu do chi phí lãi vay và khoản lỗ do tỷ giá hối đoái. Kết quả, Lộc Trời lỗ ròng 327 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 64 tỷ đồng. Đây là khoản lỗ kỷ lục mà doanh nghiệp này từng ghi nhận trong một quý. Điều đáng nói, trong quý II Lộc Trời vừa ghi nhận khoản lãi cao nhất lịch sử đạt gần 430 tỷ đồng.

Tính đến hết tháng 9, Lộc Trời đạt doanh thu thuần hơn 10.440 tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ. Song kết quả kinh doanh bết bát trong quý III đã khiến lợi nhuận sau thuế của công ty chỉ đạt vỏn vẹn chưa tới 20 tỷ đồng, giảm 91% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu LTG phản ứng ngay trước thông tin kém tích cực khi giảm hết biên độ trong phiên 31/10. Thị giá về mức 23.400 đồng/cổ phiếu, tương đương giảm gần 30% chỉ sau chưa đầy 1 tháng.

Doanh thu nghìn tỷ, lãi chỉ vài tỷ

Một doanh nghiệp ngành gạo nổi tiếng khác là Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Mã TAR) cũng vừa công bố báo cáo tài chính quý III với kết quả không được như mong được.

Theo đó, trong quý III nhờ thị trường gạo gặp thuận lợi, doanh thu thuần của Trung An đạt hơn 960 tỷ đồng, tăng 94% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả này đã giúp Trung An lãi sau thuế 12,3 tỷ đồng, gấp 6 lần cùng kỳ.

Tính đến hết tháng 9, Trung An đem về gần 3.500 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng gần 57% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, do chi phí tài chính tăng lên mức 95 tỷ đồng, chủ yếu là chi phí lãi vay nên lãi sau thuế chỉ còn chưa đầy 13 tỷ đồng, giảm 75% so với cùng năm trước.

Trên thị trường chứng khoán, chỉ sau chưa đầy 3 tháng, cổ phiếu TAR đã giảm mạnh về dưới mệnh giá; từ giá hơn 22.000 đồng/cổ phiếu về chỉ còn 9.900 đồng vào phiên ngày 31/10.

Mới đây, gần 80 triệu cổ phiếu TAR đã bị Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) chuyển sang diện hạn chế giao dịch (chỉ được phép giao dịch vào thứ Sáu hàng tuần từ 30/10) do công ty chậm công bố báo cáo tài chính kiểm toán bán niên 2023 quá 45 ngày so với quy định. Đặc biệt, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa ra quyết định xử phạt bà Trương Khả Tú, người có liên quan đến bà Lư Lệ Trân - Thành viên HĐQT Trung An với số tiền hơn 431 triệu đồng do đã có hành vi "bán chui" cổ phiếu.

Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) vừa công bố kết quả kinh doanh trong quý III với doanh thu thuần đạt hơn 7.300 tỷ đồng, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức doanh thu trong quý cao nhất mà Vinafood 2 ghi nhận kể từ khi cổ phần hóa vào năm 2018. Trừ đi giá vốn, lãi gộp đạt hơn 629 tỷ đồng, tăng 78%.

Tuy nhiên, do lãi tiền vay và lỗ chênh lệch tỷ giá đã khiến chi phí tài chính của doanh nghiệp tăng mạnh hơn 250%, lên 166 tỷ đồng. Cùng với đó, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng hai con số đã bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp. Sau trừ thuế phí, Vinafood 2 chỉ lãi ròng hơn 10 tỷ đồng trong quý.

Tính đến hết tháng 9, Vinafood 2 đạt hơn 18.660 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng mạnh 72% so với cùng kỳ. Dù quý III có lãi, song do ảnh hưởng quý đầu năm thua lỗ, công ty chỉ đạt vỏn vẹn 4 tỷ đồng lãi ròng. Đặc biệt, hiện Vinafood 2 còn lỗ lũy kế gần 2.800 tỷ đồng do hệ quả từ 10 quý lỗ liên tiếp trong giai đoạn 2019-2021.

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo trong tháng 10 của Việt Nam đạt 700.000 tấn, mang về 433 triệu USD, tăng 27% về giá trị so với cùng kỳ. Tính chung 10 tháng, cả nước xuất khẩu hơn 7,1 triệu tấn gạo, mang về gần 4 tỷ USD, tăng 17% về lượng và tăng 35% về giá trị so với cùng kỳ. Với doanh thu xấp xỉ 4 tỷ USD đã đánh dấu kỷ lục về thu ngoại tệ của ngành gạo.

Mặt khác, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức cao. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện giá gạo xuất khẩu 5% tấm ở mức 643 USD/tấn.