Xây dựng một thế giới không rào cản với người câm, điếc

Trong một bài viết của mình, bà Dương Phương Hạnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giáo dục người khiếm thính (CED), Tổng Thư ký Liên đoàn Nghe kém Quốc tế, Chủ tịch Liên đoàn Nghe kém châu Á - Thái Bình Dương cho rằng: “Cùng với sự phát triển của giáo dục và ngôn ngữ ký hiệu, hiện người ta đã không còn coi người câm điếc là khuyết tật. Dĩ nhiên, khoa học đã có những định nghĩa chính xác về khuyết tật, nhưng xét trên góc độ văn hoá, không nên coi cộng đồng người câm, điếc là cộng đồng khuyết tật, mà chỉ nên coi là cộng đồng thiểu số. Họ có tiếng nói và văn hoá riêng. Vậy nên, hãy xây dựng một thế giới không rào cản với người câm, điếc”.

Đại diện nhà tài trợ tặng máy trợ thính cho các em nhỏ bị câm, điếc bẩm sinh tại Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt Quảng Ninh.

Chúng tôi - những người không biết ngôn ngữ ký hiệu, rất khó khăn khi trao đổi trực tiếp với người điếc. Để thực hiện phỏng vấn phục vụ cho bài viết này, chúng tôi đã sử dụng tin nhắn trên điện thoại di động, viết những câu hỏi ngắn, dễ hiểu và kiên nhẫn chờ đợi họ trả lời.

Người đầu tiên chúng tôi trao đổi là Trần Đình Lợi, sinh năm 1995, Phó Chủ nhiệm CLB Người điếc Quảng Ninh. Bị điếc bẩm sinh, cuộc sống của Lợi cũng như bao người điếc khác là sống trong sự lặng lẽ, ít giao tiếp với bên ngoài, khả năng sử dụng ngôn ngữ không linh hoạt. Cho đến khi được tham gia CLB Người điếc Hà Nội và thấy rằng đây là một mô hình rất hữu ích cho người điếc, Lợi đã phối hợp liên hệ, tập hợp những người cùng cảnh ngộ để thành lập CLB Người điếc Quảng Ninh vào cuối tháng 5-2016. Trần Đình Lợi, cho biết: “Việc thành lập CLB sẽ giúp người điếc có thể trao đổi, chia sẻ với nhau trong cuộc sống, thậm chí nhờ có sự đồng cảm, nhiều cặp đôi đã thành vợ chồng, thành những người bạn thân thiết. Do đó, thành lập được CLB với sự hỗ trợ của Trung tâm công tác xã hội tỉnh, tôi cảm thấy rất vui. Thời gian tới, Ban chủ nhiệm CLB rất mong muốn có thêm nhiều sự hỗ trợ về dạy nghề, giới thiệu việc làm phù hợp, dạy ngôn ngữ ký hiệu cho người điếc và các thành viên trong gia đình người điếc, ngôn ngữ viết… để từng bước xoá bỏ những rào cản, hoà nhập cộng đồng”.

Chia sẻ về những khó khăn của người điếc trong cuộc sống, anh Văn Khắc Huấn (TP Hạ Long), cho biết: “Rào cản ngôn ngữ khiến người điếc ít được giao tiếp, được học hỏi những kiến thức mới và khó tìm việc làm”. Anh Huấn là trẻ điếc bẩm sinh, được nuôi dưỡng tại Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt của tỉnh. Đối với một người bình thường, học nghề, xin việc làm đã khó thì đối với người điếc càng khó khăn hơn. Sau khi học xong, nhờ có mẹ Lan (bà Mai Thị Lan, Giám đốc Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt - PV), anh xin học nghề làm tóc miễn phí hơn một năm ở một tiệm làm tóc ở TP Hạ Long; sau đó, làm thợ chính một thời gian ở tỉnh Thanh Hóa, rồi lại tiếp tục học hỏi thêm về nghề làm tóc tại Hà Nội. Đầu năm 2016, anh Huấn về Hạ Long mở Salon tóc Á Đông tại số 40 Lê Lai, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long (gần chợ Hạ Long 2). “Việc khởi nghiệp của một người điếc khó khăn, nhưng tôi vẫn luôn nỗ lực hết mình để thành công. Tôi muốn thành công để cộng đồng người điếc cũng có thể tự tin về tương lai của mình, nếu mình cố gắng” -  anh Văn Khắc Huấn chia sẻ. Hiện Salon tóc Á Đông của anh có 5 bạn trẻ người điếc đang học nghề và làm việc rất hiệu quả.

Cũng như Lợi và Huấn, các thành viên CLB Người điếc Quảng Ninh đều mong muốn tập hợp những người cùng cảnh ngộ giúp đỡ nhau, vươn lên trong cuộc sống, trở thành những người có ích cho xã hội. Hiện CLB có 36 thành viên. CLB có kế hoạch tổ chức gặp mặt, sinh hoạt định kỳ hàng tháng; tổ chức dạy chữ và ngôn ngữ ký hiệu cho hội viên; kết nối các tổ chức, cá nhân hỗ trợ người điếc học nghề, tạo việc làm; tổ chức các buổi toạ đàm mời các chuyên gia chia sẻ kỹ năng sống cho hội viên CLB. Với sự hỗ trợ của Trung tâm Công tác xã hội tỉnh, CLB sẽ tiếp tục kết nối, tuyên truyền, vận động cá nhân người điếc vươn lên, hoà nhập cộng đồng. Đồng thời truyền thông, nâng cao nhận thức của cộng đồng, thúc đẩy việc thực hiện Luật Người khuyết tật Việt Nam và Công ước Quốc tế về quyền của người khuyết tật.

Phương Thuý