Xây dựng pháp luật phải chuẩn bị từ sớm, từ xa, nhiều vòng cho ý kiến

Hôm nay (13/8), tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng với các Phó Chủ tịch Quốc hội đã chủ trì buổi làm việc với Thường trực của một số uỷ ban của Quốc hội về việc triển khai thẩm tra 7 dự án luật sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 2 sẽ diễn ra vào cuối năm nay.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại buổi làm việc - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Cụ thể, 7 dự án luật bao gồm: Luật Thi đua khen thưởng (sửa đổi); Luật Điện ảnh (sửa đổi); Luật Cảnh sát cơ động; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự; Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục-Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Đây là các dự án luật sẽ “mở hàng” cho việc thực hiện chức năng lập pháp của Quốc hội khoá XV tại Kỳ họp thứ 2 mà trước đó sẽ lần lượt được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chủ trì thẩm tra, cho ý kiến vào các phiên họp trong tháng 8, 9 tới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, việc Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Quốc hội nghe các uỷ ban của Quốc hội báo cáo quá trình chuẩn bị, sự phối hợp giữa các bên liên quan và các định hướng lớn là nhằm chuẩn bị kỹ hơn cho công tác xây dựng pháp luật, tránh tình trạng luật có tuổi thọ ngắn, phải sửa đổi liên tục và bảo đảm kỷ cương gắn với trách nhiệm người đứng đầu trong thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội.

“Quốc hội phải chuẩn bị từ sớm, từ xa, nhiều vòng cho ý kiến để làm căn cứ xem xét có tổ chức Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến xây dựng pháp luật sắp tới không, để nâng cao chất lượng làm việc tại các phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và việc Quốc hội thảo luận tại Hội trường”, Chủ tịch Quốc hội nêu lý do cho buổi làm việc này.

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho biết, trong chương trình vận động bầu cử, các đại biểu Quốc hội đều đã hứa trước cử tri về nỗ lực đóng góp cho công tác xây dựng pháp luật nên đây sẽ là các “sản phẩm đầu tay” của Quốc hội khoá mới, cần tập trung trí tuệ, tích cực hơn nữa để bảo đảm “đầu xuôi, đuôi lọt”. “Thống nhất trình luật ra mà không thành công thì sẽ rất vất vả. Chúng ta đã có bài học rồi nên phải tránh lặp lại”, Chủ tịch Quốc hội nêu quyết tâm với các uỷ ban.

Trên quan điểm đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các uỷ ban cần nhận thức rõ yêu cầu của thực tiễn, đi thẳng vào các vấn đề thực tiễn đặt ra để thẩm tra, góp ý cùng xây dựng dự thảo luật có chất lượng, thực chất để trình ra Quốc hội.

Toàn cảnh buổi làm việc - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Sau khi tổng hợp các ý kiến phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đối với dự án Luật Thi đua khen thưởng, Uỷ ban Xã hội cần bám sát các quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác thi đua, khen thưởng để bổ sung các quy định cho dự án Luật. Khẳng định thi đua, khen thưởng mà đúng và trúng thì sẽ tạo ra động lực rất lớn cho mỗi cá nhân, tập thể, góp phần lấy cái đẹp dẹp cái xấu, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Uỷ ban Xã hội xem xét việc cần thiết để điều chỉnh công tác khen thưởng của khối các hiệp hội, ngành nghề để tránh xảy ra tiêu cực; coi trọng khen thưởng của Nhà nước đối với lực lượng trực tiếp sản xuất và đội ngũ doanh nhân; bảo đảm khen thưởng kịp thời chứ không phải mang tính tích luỹ thành tích; làm rõ tiêu chí của thi đua, khen thưởng để làm cơ sở cho chính sách chi lương mới; khắc phục tình trạng chạy danh hiệu thi đua.

Về dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho rằng phải nhìn nhận ở 2 góc độ: Là một loại hình văn học nghệ thuật và cũng là một ngành kinh tế, do vậy, dự án Luật coi trọng giữ gìn nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và gắn với các yếu tố của một ngành “công nghiệp” văn hoá; coi trọng hơn nữa hội nhập quốc tế; xem xét các quy định cấp phép, kiểm tra, thanh tra trong bối cảnh công nghệ thông tin, không gian mạng đang phát triển mạnh mẽ...

Với dự án Luật Cảnh sát cơ động, Chủ tịch Quốc hội cơ bản đồng tình với Hồ sơ dự án, nhưng đề nghị tiếp tục hoàn thiện, báo cáo đánh giá kỹ hơn về kinh nghiệm quốc tế, rà soát quy định liên quan ở các luật khác, nhất là các tác động tới kinh tế, xã hội.

Trong việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự để bảo đảm thực hiện cam kết của Việt Nam khi tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Chủ tịch Quốc hội đề nghị giữ nguyên tắc rà soát sửa đổi, bổ sung nội dung theo đúng cam kết, không mở rộng nội dung khác khi chưa có dự kiến, đánh giá đầy đủ, chi tiết theo yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Về dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội đề nghị hồ sơ cần đánh giá tác động từ nhiều phía, ngoài việc bảo vệ quyền lợi cho bên được cung cấp dịch vụ bảo hiểm là cần thiết, nhưng nếu bảo vệ quá mức cần thiết thì lại gây khó khăn cho doanh nghiệp bảo hiểm. Ngoài ra, cần rà soát các quy định cho phù hợp với yêu cầu hiện nay cũng như thông lệ quốc tế như điều kiện kinh doanh, trình tự thành lập, gia nhập thị trường, quản trị nội bộ… Tuy nhiên, hết sức lưu ý bảo đảm quy định rõ ràng, thuận lợi về trình tự, thủ tục trong quá trình gia nhập thị trường, trách nhiệm công bố thông tin, bảo đảm công khai, minh bạch nhưng cũng phải bảo đảm quyền bảo vệ bí mật kinh doanh của doanh nghiệp, tránh can thiệp quá sâu vào hoạt động của doanh nghiệp, trái với quy định của Luật Doanh nghiệp.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục-Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia, Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự án này không chỉ là sửa vấn đề về chỉ tiêu thống kê mà cần rà soát lại phạm vi điều chỉnh, xác định rõ các vấn đề liên quan tới nội hàm các chỉ tiêu thống kê với các cách tính cụ thể để sửa tổng thể, góp phần minh bạch hoá phương pháp tính toán số liệu thống kê. Để bảo đảm hiệu quả, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Uỷ ban Kinh tế phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá tổng kết 5 năm thực hiện Luật Thống kê để tổ chức điều chỉnh pháp luật về thống kê đồng bộ, hoàn chỉnh.

Đánh giá Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ là một luật khó với những cam kết liên quan đến quốc tế, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh 3 yêu cầu lớn: Cụ thể hoá các quan điểm, chủ trương của Đảng về sở hữu trí tuệ trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ; rà soát bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế về sở hữu trí tuệ và bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành; cần chuẩn bị thật kỹ lưỡng để Luật mang tính khả thi cao.

Khát quát các vấn đề chung liên quan, Chủ tịch Quốc hội lưu ý đối với các vấn đề chưa rõ thì không được đóng khung vào luật mà phải giao cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định thực hiện nhằm bảo đảm thích ứng với thực tiễn; các uỷ ban phối hợp với Tổng Thư ký Quốc hội và Viện Nghiên cứu lập pháp tổ chức góp ý cho các báo xây dựng luật, có phương án họp phiên toàn thể của các uỷ ban, bảo đảm an toàn phòng dịch khi góp ý dự án luật./.