Xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Đẩy mạnh xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật không chỉ góp phần nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật của người dân, mà còn có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền, khẳng định vị thế của pháp luật trong quản lý Nhà nước.

Theo Quyết định 25/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, việc xét đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của cấp xã được thực hiện dựa trên 5 tiêu chí: Ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức và bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn (2 chỉ tiêu); Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật (6 chỉ tiêu); Hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý (3 chỉ tiêu); Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn (5 chỉ tiêu); Tổ chức tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội (4 chỉ tiêu).

Để đạt điều kiện công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thì các địa phương phải đáp ứng yêu cầu tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 80 điểm trở lên; tổng số điểm của từng tiêu chí đạt từ 50% số điểm tối đa trở lên và trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thời gian qua, việc triển khai đánh giá, công nhận chuẩn tiếp cận pháp luật đã được cấp ủy đảng, chính quyền các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ đúng quy định. Tỉnh đã ban hành đầy đủ các văn bản chỉ đạo trong công tác xây dựng, đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Tăng cường chỉ đạo thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ liên quan, đặc biệt là công tác xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, thực hiện dân chủ ở cơ sở... Tích cực hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, rà soát, đánh giá các tiêu chí chuẩn tiếp cận pháp luật; bố trí phân công cán bộ, công chức quản lý, theo dõi thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tư pháp.

Trên cơ sở chỉ đạo của tỉnh, các địa phương đã ban hành kế hoạch và đôn đốc, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan và xã, phường, thị trấn nghiêm túc triển khai các giải pháp nâng cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong việc triển khai các nhiệm vụ chuẩn tiếp cận pháp luật, góp phần đảm bảo nhu cầu tìm hiểu nâng cao nhận thức pháp luật, thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân tại cơ sở.

Ông Phạm Văn Luyến, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thống Nhất (TP Hạ Long) cho biết: Thực hiện tốt các tiêu chí cũng chính là nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành hành chính của địa phương, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, kịp thời tháo gỡ mâu thuẫn, vướng mắc trong thi hành pháp luật trên địa bàn, bởi nội dung các tiêu chí xét đạt chuẩn tiếp cận pháp luật chính là tổng hợp tất cả các lĩnh vực thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp xã. Xác định xây dựng xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là một trong những nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị địa phương, những năm qua, xã Thống Nhất đều tích cực, nỗ lực thực hiện; chủ động xây dựng, ban hành các chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện, tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật của người dân; chỉ đạo cán bộ, công chức nêu cao tinh thần làm việc, phục vụ nhân dân…

Mặt dù đạt được kết quả tích cực nhưng theo đánh giá của cơ quan chức năng trong thực hiện tiêu chí, chỉ tiêu vẫn còn những khó khăn, hạn chế. Năm 2022, toàn tỉnh có 170/177 xã, phường, thị trấn được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, tuy nhiên tại một số địa phương, điểm của nhiều tiêu chí, chỉ tiêu còn chưa cao, nhất là ở vùng có điều kiện KT-XH còn khó khăn; việc xây dựng giải pháp nâng cao chất lượng, cải thiện điểm số còn hạn chế, chưa rõ nét; việc lồng ghép nguồn lực trong triển khai các nhiệm vụ liên quan có nơi thực hiện chưa hiệu quả…

Để hoàn thành mục tiêu năm 2023 đảm bảo số xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật cao hơn năm trước cả về số lượng và chất lượng; gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, đô thị văn minh, thời gian tới, các cấp, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, chú trọng thực chất, hiệu quả.