Xứng đáng trung tâm phát triển kinh tế biển

Nằm ở phía Đông Bắc Tổ quốc, Quảng Ninh có vùng biển, đảo giàu tiềm năng, thuận lợi cho phát triển kinh tế biển. Với 250km bờ biển, diện tích mặt biển rộng trên 6.000km2 và trên 40.000ha bãi triều, 20.000ha eo vịnh - đây là lợi thế “trong mơ” của không ít tỉnh, thành phố. Những đặc thù trên được thể hiện ở 10/14 huyện, thị xã, thành phố tiếp giáp với biển. Biến tiềm năng thành thế mạnh, với quan điểm ấy, từ nhiều năm nay Quảng Ninh xác định mục tiêu tiến ra biển...

Bến du thuyền Tuần Châu.

Tầm nhìn chiến lược

Nghị quyết số 09-NQ/TW về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 đã xác định các ngành kinh tế làm động lực phát triển kinh tế biển là hàng hải và các loại hình dịch vụ sau cảng; công nghiệp đóng tàu, vận tải biển; các đô thị, khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển; du lịch, dịch vụ; nuôi trồng, đánh bắt, chế biến thuỷ sản... Để mở “tư duy đại dương”, tỉnh Quảng Ninh đã xác định tầm nhìn chiến lược cho kinh tế biển bắt đầu từ xây dựng chiến lược, quy hoạch. Theo đó, tỉnh đã chủ động điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội của tỉnh giai đoạn 2006-2010, định hướng đến năm 2020 và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Vì vậy, các quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế - xã hội của các huyện, thị xã, thành phố ven biển trong giai đoạn 2001-2010 đều đã được điều chỉnh, bổ sung giữa kỳ. Riêng TP Móng Cái đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thành phố cửa khẩu Quốc tế; Vân Đồn được Chính phủ quyết định thành lập Khu kinh tế Vân Đồn theo đúng nội dung định hướng của Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị; quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng biển đảo và ven biển của tỉnh đến năm 2020; quy hoạch Khu kinh tế quốc phòng Cô Tô (nay là quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng biển đảo Cô Tô đến năm 2020)...

Đặc biệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, quy hoạch xây dựng vùng tỉnh đã được nhận diện lại trong tầm nhìn cao hơn, đặt rộng hơn trong xu thế phát triển của quốc tế với sự tham gia của tư vấn là Tập đoàn Mc Kinsey (Mỹ), Nikken Sekkei (Nhật Bản). Đến nay Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đã đang trong giai đoạn hoàn thành. Đồng thời với việc triển khai lập Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh đã chỉ đạo triển khai rà soát, xây dựng các quy hoạch ngành, lĩnh vực và quy hoạch các sản phẩm chủ yếu cho phù hợp.

Mở tư duy đại dương

Sau hơn 5 năm thực hiện Nghị quyết 09-NQ/TW về chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020, từ nguồn vốn của Trung ương và của tỉnh, Quảng Ninh đã dành nhiều nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế biển. Tính từ năm 2007 đến hết năm 2012 tổng nguồn vốn đầu tư cho các lĩnh vực liên quan đến phát triển kinh tế biển của tỉnh hơn 10.000 tỷ đồng. Trong đó nguồn vốn tập trung lớn cho đầu tư hoàn thiện hệ thống công trình hạ tầng thiết yếu và cấp bách để phục vụ đời sống dân sinh khu vực biển đảo và vùng ven biển đảm bảo tính chiến lược về kinh tế, quốc phòng tạo nền tảng để kêu gọi thu hút đầu tư. Đến nay hệ thống đường trên các xã đảo bao gồm đường nhựa và bê tông, chưa kể một số đường liên thôn xóm đã được đầu tư nâng cấp, phần lớn các xã đảo đều được xây dựng bến cập tàu và đường dẫn. Riêng với huyện đảo Cô Tô, cùng với dự án đầu tư xây dựng Trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Vịnh Bắc Bộ, hiện nay tỉnh đã hoàn thành dự án đưa điện lưới, xây dựng cơ chế chính sách đưa dân ra đảo Trần sinh sống.

Sản phẩm du lịch “Một ngày làm ngư dân” hấp dẫn du khách đến Vịnh Hạ Long.

Riêng với việc xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị ven biển, đã hoàn thành việc nâng cấp các TX Uông Bí, Cẩm Phả lên thành phố, thành lập TX Quảng Yên và đang tập trung xây dựng và nâng cấp một số đô thị như: Tiên Yên, Hạ Long, Móng Cái. Ngoài những mục tiêu phát triển Khu kinh tế Vân Đồn, tỉnh cũng đang tập trung xây dựng chuỗi đô thị Móng Cái - Hải Hà kết nối với các khu kinh tế cửa khẩu, khu kinh tế và khu công nghiệp cảng biển… Đối với Khu kinh tế Vân Đồn, hiện đã và đang được triển khai thực hiện một số các quy hoạch phân khu chức năng và quy hoạch chi tiết để kêu gọi thu hút đầu tư.

Nhiều dự án đầu tư trong lĩnh vực thuỷ sản đã cho hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay toàn tỉnh có trên 11.500 phương tiện tàu, thuyền hoạt động trong lĩnh vực khai thác và đánh bắt thuỷ hải sản trên biển. Trong đó có 176 tàu khai thác tuyến khơi có công suất máy từ 90CV trở lên. Các dự án đầu tư xây dựng hệ thống neo đậu tránh trú gió bão cho tàu thuyền từ các huyện, thị xã, thành phố được cấp vốn từ Trung ương và vốn đối ứng của tỉnh do UBND cấp huyện làm chủ đầu tư với 6 dự án trên địa bàn 4 địa phương (Móng Cái, Hải Hà, Cô Tô, Quảng Yên) với tổng mức đầu tư được duyệt là 754,4 tỷ đồng, đến nay đã thực hiện được trên 60% khối lượng hoàn thành. Sản lượng thuỷ sản đến năm 2013 đạt 87.200 tấn, tăng hơn 45% so với năm 2006; trong đó sản lượng khai thác ước đạt 55.700 tấn, sản lượng nuôi trồng đạt 31.500 tấn.

Về du lịch, với việc hình thành và kết nối các trung tâm du lịch như: Trung tâm du lịch tâm linh và di tích lịch sử tại Đông Triều - Uông Bí - Quảng Yên; Trung tâm du lịch di sản thiên thiên tại Hạ Long; Trung tâm du lịch sinh thái biển đảo chất lượng cao và Trung tâm du lịch biên giới gắn với du lịch mua sắm hàng hoá đã tạo nên một sức hấp dẫn lớn đối với du lịch Quảng Ninh. Hiện nay các địa phương ven biển của tỉnh có trên 972 cơ sở lưu trú cho khách du lịch; trong đó có 1 khách sạn 5 sao, 10 khách sạn 4 sao, 15 khách sạn 3 sao, 37 khách sạn 2 sao… Tổng số có khoảng 13.614 buồng, phòng nghỉ, cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu của khách du lịch và có 485 tàu vận chuyển khách du lịch trên biển, trong đó có 152 tàu khách nghỉ đêm trên Vịnh với 1.334 buồng nghỉ. Tổng số khách du lịch đến Quảng Ninh năm 2013 ước đạt 7,5 triệu lượt, tăng 7,1% so với cùng kỳ, trong đó khách quốc tế đạt 2,6 triệu lượt, tăng 4,42% cùng kỳ.

Với một vùng biển, đảo giàu tiềm năng, chiến lược về kinh tế biển của Quảng Ninh như chìa khoá “mở tư duy đại dương”, đưa tỉnh giàu - mạnh từ biển, kết hợp với đảm bảo quốc phòng an ninh vùng Đông Bắc Tổ quốc.

Hữu Việt