Y đức

Có lẽ, không có sự khái quát nào ngắn gọn, sâu sắc, ý nghĩa hơn câu “Lương y như từ mẫu” khi nói về nghề Y. Từ điển Tiếng Việt (tr.1036) chú giải: từ mẫu có nghĩa là mẹ hiền với một câu dẫn “Lương y như từ mẫu”. Với tính chất của nghề có nguồn gốc lịch sử lâu đời, vì vậy, trong bất cứ giai đoạn nào, thời kỳ nào, vấn đề y đức luôn được coi trọng, đề cao.

Danh y Tuệ Tĩnh (thế kỷ XIV), đã đưa ra lời di huấn: “Cõi trời Nam gấm vóc/ Nước sông Hồng chảy dài/ Vườn hạnh phúc nghĩa nhân/ Gió mùa xuân áp rộng/ Thương nhân dân chết chóc/ Chọn hiền triết phương thang”.

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (thế kỷ XVIII) - người gửi trọn đời mình cho nghề làm thuốc chữa bệnh cứu người đã răn dạy: “Đạo làm thuốc là một nhân thuật chuyên bảo vệ sinh mạng con người, phải lo cái lo của người và vui cái vui của người, chỉ lấy việc cứu sống mạng người làm nhiệm vụ của mình, không nên cầu lợi kể công, tuy không có sự báo ứng ngay nhưng để lại ân đức về sau”.

Trong thư gửi Hội nghị Quân y, tháng 3-1948, Hồ Chí Minh đã viết: “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu… Khi gặp những ca anh em thương binh thiếu trấn tĩnh, người thầy thuốc nên lấy lòng nhân loại và tình thân ái mà cảm hóa họ. Người ta có câu “Lương y kiêm từ mẫu”, nghĩa là một người thầy thuốc đồng thời phải là một người mẹ hiền”.

Tại hội nghị cán bộ Y tế ngày 27-2-1955, Hồ Chí Minh đã gửi thư “góp vài ý kiến” để các đại biểu thảo luận. Người đã nhấn mạnh vấn đề y đức như sau: “Người bệnh phó thác tính mệnh của họ nơi các cô các chú. Chính phủ phó thác cho các cô các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn như mình đau đớn. Lương y phải như từ mẫu...”.

Tâm sự về nghề của mình, “tân” Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Quốc Hùng, Phó Giám đốc, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã “ôn cố tri tân” rằng, 27 năm trong nghề, anh luôn ghi nhớ lời của BSCK II - Thầy thuốc ưu tú Lê Văn Kỷ: “Bác sĩ muốn có y đức tốt phải có kiến thức thật tốt, cái tâm phải sáng, sống ai cũng cần tiền nhưng làm nghề này không được làm việc vì tiền”.

Xin gửi tới những người “mẹ hiền” tấm lòng tri ân chân thành nhất, không chỉ cho một ngày 27-2.

Ngọc Lê