Youtuber của bản người Dao Thanh Y

"Mong ước của mình là thông qua các kênh YouTube để quảng bá những lời ca, điệu hát, trang phục, nét văn hóa của đồng bào Dao Thanh Y đến với đồng bào dân tộc khác; quảng bá cảnh đẹp của quê hương và con người Tiên Yên tới mọi miền đất nước" - Đó là lời chia sẻ của youtuber Tằng Thị Liên (SN 1984) ở bản Nà Tứ, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên. Từ một sơn nữ không nói sõi tiếng phổ thông, "mù" công nghệ thông tin, người phụ nữ Dao này đã lập 4 kênh YouTube, thu hút nhiều người trong nước và nước ngoài đăng ký.

Trở thành youtuber để quảng bá văn hóa của dân tộc

Chúng tôi đến thăm chị Tằng Thị Liên - youtuber mới nổi của bản người Dao Thanh Y Nà Tứ, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên, đúng lúc chị đang xem lại một sản phẩm video mới quay. Chị Liên hào hứng khoe: Đây là video bài hát tiếng Dao, nói về ơn Đảng, ơn Nhà nước mới có được cuộc sống ấm no như hôm nay; đồng bào dân tộc không còn vất vả, có đường, có cầu để đi xuống xuôi, đi ra biển chơi, ngắm cảnh.

Video này của chị Liên chỉ mới đăng tải chưa tròn một ngày trên kênh YouTube đã có được gần 500 lượt người xem. Chị Liên chia sẻ: Người theo dõi kênh YouTube của mình hầu hết là đồng bào dân tộc Dao ở xã, ở các tỉnh khác trong nước, còn có cả người nước ngoài. Họ theo dõi rất thường xuyên và thích thú với những gì mình đăng tải. Nhất là những video về phong tục, tập quán, ngày lễ, ngày hội của đồng bào dân tộc Dao.

Vốn là một phụ nữ dân tộc Dao yêu thích ca hát, chị Tằng Thị Liên thường tham gia sinh hoạt trong CLB Dao Thanh Y của xã. Những lần được đi biểu diễn trong các dịp lễ, hội, thấy phụ nữ đồng bào Dao mặc trang phục truyền thống màu sắc rất bắt mắt, chị Liên nảy ra ý định ghi lại những hình ảnh đó bằng điện thoại để lưu giữ và cho bạn bè cùng xem.

Được sự gợi ý của một người bạn, chị Liên đã tìm hiểu về việc làm YouTube và bắt đầu mày mò, tự học hỏi quay video về những hoạt động văn hóa, thể thao, cảnh sinh hoạt đời thường của đồng bào Dao Thanh Y để đăng tải lên mạng. Chị Liên cho biết: Hồi đầu mới làm, mình không hiểu gì hết, cứ quay được gì là đăng hết lên mạng từng đó. Sau đó, mình bắt đầu học hỏi từ các youtuber, cắt ghép hình ảnh cho gọn hơn, đẹp hơn, rồi thu âm, lồng tiếng bài hát, chỉnh sửa màu, ghép chữ.

Dần dần, kênh YouTube của chị Liên ngày càng được nhiều người thích, theo dõi, trở thành kênh tiếng Dao truyền tải văn hóa của người dân tộc vùng núi Quảng Ninh. Hiện tại, chị Liên đang sở hữu 4 kênh YouTube có tên: Liên Quảng Ninh 1, Liên Tiên Yên, Liên Hà Lâu, Tằng Liên Em. Trong đó, kênh “Liên Quảng Ninh 1” được lập sớm nhất, đến nay sau hơn 3 năm đã có hơn 700 video và thu hút trên 3.500 lượt người đăng ký. Các kênh còn lại đều trên 1.000 lượt người đăng ký. Có những video chị Liên đăng tải thu hút được 27.000 lượt người xem.

Những nội dung mà chị Liên ghi lại rồi đăng tải lên YouTube khá dung dị và đời thường, như: Đám cưới của người Dao Thanh Y; hát mừng Đảng, mừng đất nước; hát đối, hát giao duyên của người Dao; giới thiệu về sản vật của Hà Lâu; cảnh đẹp quê hương; hướng dẫn cách làm một số món ăn truyền thống... Các video do chị Liên tự làm tuy còn thô mộc, nhưng đó là cả một “kho tàng” văn hóa trong đời sống thường ngày của người Dao Thanh Y, từ những phong tục tập quán, nét sinh hoạt cộng đồng, những bài hát, những lễ hội, trang phục của đồng bào dân tộc.

Giữ gìn những giá trị truyền thống

Tâm sự về quá trình trở thành một youtuber, chị Liên chia sẻ: Những ngày đầu, rất nhiều người trong thôn, xã đều chê cười, gia đình, người thân cũng không ủng hộ. Nhưng với niềm yêu thích, đam mê văn hóa truyền thống, mình tiếp tục kiên trì con đường đã chọn, kiên trì giải thích cho chồng, con, họ hàng hiểu.

Sau một thời gian, thấy các video chị Liên đăng tải lên mạng, mọi người đều rất thích thú và tình nguyện tham gia, làm diễn viên cho chị quay, chụp ảnh; tự tin khoe những bộ trang phục đẹp nhất của dân tộc mình, hát những ca khúc hay nhất của dân tộc Dao Thanh Y để chị Liên giới thiệu cho bè bạn khắp năm châu.

Hằng ngày, trừ những lúc đi rẫy, lên nương, chị Liên tranh thủ thời gian nghỉ trưa và buổi tối để làm video gửi tới người xem. Các video của chị hầu hết là những ca từ, lời thoại bằng tiếng dân tộc Dao, chỉ có phần tiêu đề được ghi bằng tiếng Việt. “Có nhiều người mới xem không hiểu, nên đã bình luận, hỏi và mình sẵn sàng giải đáp. Cũng có nhiều bạn là người Dao xa quê lâu ngày, rất thích xem những hoạt động thường nhật của người dân tộc mình, nên gửi tin nhắn bảo mình quay nhiều video hơn nữa. Thấy các video được mọi người đón nhận, mình rất vui” - Chị Liên tâm sự.

Điều đáng nói, từ những video này chị Liên cũng có thêm thu nhập 3-4 triệu đồng/tháng. Chị Liên sử dụng số tiền này để trang trải cuộc sống và phụ giúp thêm cho các chị em ở bản tham gia hoạt động cùng mình. Chị bảo: Kiếm được tiền từ việc làm này mình rất vui, nhưng vui nhất là văn hóa, tiếng nói, câu hát, điệu múa của đồng bào mình sẽ được lưu giữ cho thế hệ trẻ sau này.

Hào hứng nói về những dự định trong tương lai, chị Liên vui vẻ: Mình đang phát triển kênh YouTube theo hướng phản ánh đời sống, văn hóa của người Dao Thanh Y. Thông qua đó, giới thiệu được những gì đẹp nhất, hay nhất của cộng đồng mình. Cái mình hướng đến là biến kênh của mình trở thành kênh mang bản sắc của người dân tộc thiểu số. Ngoài ra, mình cũng mong muốn chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là việc duy trì chợ phiên Hà Lâu để để bà con dân tộc Dao Thanh Y trên địa bàn có không gian gặp gỡ, giao lưu...