Hoa ly Hoành Bồ liệu có “sớm nở, tối tàn”...?

Năm 2003, mô hình trồng hoa ly được thử nghiệm tại Hoành Bồ và đã mang lại nhiều hy vọng cho bà con nông dân. Nhưng sau vài, ba năm hào hứng nhân rộng diện tích, năm nay người trồng hoa Hoành Bồ lại có vẻ e dè khi bỏ vốn đầu tư trồng hoa ly! Vì sao như vậy?

Vào thời kỳ ấy, khi hoa ly được đưa vào trồng thử nghiệm ở Hoành Bồ, với sự hỗ trợ vốn và cây giống của địa phương, mô hình này đã thu được những thành công bước đầu, được nhân dân địa phương hưởng ứng tích cực. Chỉ sau một thời gian, mô hình đã được nhân rộng trên địa bàn, từ thị trấn Trới đến các xã Lê Lợi, Thống Nhất, Quảng La v.v... với tổng diện tích khoảng 2 ha. Và kết quả cho thấy điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng v.v... ở Hoành Bồ rất phù hợp với cây hoa ly, một loài hoa cao cấp vốn rất "kén" đất trồng này. Do đó, năm 2008, được sự quan tâm của Sở NN&PTNT và Trạm Khuyến nông huyện, mô hình trồng hoa ly được triển khai rộng rãi đến các hộ gia đình. Để mô hình thực sự phát huy hiệu quả, nâng cao đời sống kinh tế nhân dân, Đảng uỷ, UBND xã và các ngành, đoàn thể đã họp bàn và thống nhất phương án kết hợp giữa các hộ nghèo, cận nghèo với các hộ có điều kiện về đất đai, nhân lực để triển khai mô hình. Đồng thời, để nhân rộng mô hình, huyện đã có chính sách hỗ trợ 60% kinh phí bao gồm giống và kỹ thuật cho bà con trong HTX.

Người trồng hoa Hoành Bồ năm nay ngại trồng hoa ly, thay vào đó họ trồng các loại hoa khác, như hoa đồng tiền, hoa cúc...

Ban đầu có 11 hộ nông dân ở HTX Đồng Chè (thị trấn Trới) tham gia mô hình với tổng số củ giống đăng ký trồng là 5.000 gốc. HTX chỉ đạo các hộ trồng hoa tập trung ở một khu vực và làm chung nhà lưới để thuận tiện cho việc trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ nhau về kỹ thuật, thuận lợi cho chăm sóc, giảm chi phí đầu tư nhà lưới. Kết quả, toàn HTX có 5 mô hình nhà lưới: Thôn 1 làm 3 nhà lưới, thôn 2 và thôn 3 mỗi thôn 1 nhà lưới. Cùng với sự nỗ lực, chịu thương chịu khó của các hộ dân, cây hoa ly đã phát triển rất tốt, cho thu nhập đạt hiệu quả cao: Vụ hoa Tết năm 2008, tính bình quân một sào, trừ chi phí (sau 3 tháng trồng) cho lãi khoảng 30 triệu đồng. Bước đầu thành công đã cho thấy hoa ly là một cây đem lại triển vọng về kinh tế cho bà con nông dân ở nơi đây.

Tưởng chừng công việc sẽ rất suôn sẻ và các chủ vườn có thể làm giàu từ việc phát triển giống hoa cao cấp này. Thế nhưng, mọi chuyện lại không được như vậy! Cụ thể là sau mấy năm làm ăn khá thuận lợi, đến mùa vụ Tết năm 2011, UBND huyện cũng như Sở NN&PTNT thôi không hỗ trợ vốn, cây giống v.v... cho người trồng hoa ly nữa và các chủ vườn phải "tự lực cánh sinh". Theo bà con cho biết, mỗi củ giống mua đầu vụ giá là 15.000đ/cây và khi bán ra thị trường, thu được khoảng 60.000đ - 70.000đ/cây. Đây là mức giá có thể chấp nhận được. Tuy vậy người nông dân vẫn không mấy gì lạc quan, bởi thời tiết rất thất thường, với 2 đợt rét đậm, rét hại kéo dài. Đặc biệt, trước Tết âm lịch, đợt rét kéo dài đến hơn nửa tháng đã làm cho mọi hy vọng của người nông dân gần như lụi tắt. Chỉ còn một tháng là đến Tết mà hoa mới chia nụ rồi gần như ngừng phát triển vì rét. Mặc dù đã dùng mọi biện pháp, như thắp đèn, tưới bằng nước ấm v.v... nhưng hoa vẫn nở muộn, không kịp vào dịp Tết. Kết quả, số lượng hoa ly Tết 2011 ở các nhà vườn và của HTX chỉ bán được 70%. Cá biệt có một số hộ chỉ bán được 50%. Chính vì thế, vào vụ hoa Tết 2012, các chủ vườn rất dè dặt, không còn "mặn mà" với loại hoa cao cấp này nữa, bà con sợ cái "dớp" của năm ngoái để lại. Ngoài ra, còn một lý do khác, đó là năm nay cây giống lên giá (đắt hơn mọi năm từ 4-5.000đ/cây)... Và thay vào việc trồng hoa ly, năm nay các chủ vườn chuyển sang trồng nhiều những loại hoa khác như: đồng tiền, cúc, lay ơn...  

Có thể nói, hoa Hoành Bồ những năm qua ít nhiều cũng đã khẳng định được thương hiệu trên thị trường, một phần cũng nhờ sự "góp mặt" của hoa ly, một loại hoa khá phù hợp thổ nhưỡng của vùng đất này. Vậy chẳng lẽ lại để nó "sớm nở, tối tàn"? Thiết nghĩ điều này rất cần sự tính toán trong lộ trình phát triển "Làng hoa Hoành Bồ".

Việt Hùng